Armoedekloof in Chili groter dan wordt toegegeven

Carlos heeft een immobiliënkantoor in de hoofdstad en verdient 6000 dollar (4800 euro) per maand. Zijn stadsgenoot Pablo brengt minstens negen uur per dag in koelwagens door om vlees te laden en te lossen. Hij verdient 364 dollar (295 euro) per maand, dat is zeventien keer minder dan Carlos.

Uit een onderzoek van het ministerie van Sociale Ontwikkeling blijkt dat de rijken nu niet langer 46 keer meer verdienen dan de armen, maar slechts 35 keer. En omdat er voor de meest kwetsbaren ook overheidssteun, beurzen en subsidies bestaan, “is de ongelijkheid nog kleiner: in 2011 was het inkomen van een rijke 22 keer groter dan dat van een arme,” zo schrijft het rapport.

Inkomenskloof

Dit moet dan goed nieuws zijn. Nergens ter wereld is de ongelijkheid tussen arm en rijk zo groot als in Latijns-Amerika. De kloof was in Chili altijd zowat het grootst, ook al werd het land het Latijns-Amerikaanse wonder genoemd met zijn goeie economische cijfers. Het bruto binnenlands product van Chili is met meer dan 20 procent gegroeid tussen 2006 en 2011.

Volgens het rapport is 14,4 procent van de Chilenen arm en 2,8 procent ‘extreem arm’. Onrealistische cijfers, zo zeggen critici. “Het rapport verliest alle geloofwaardigheid door de manier waarop het armoede en ongelijkheid meet,” zegt economist Gloria Maira. Zo wordt er wel naar uitgaven voor voeding gekeken, maar niet naar uitgaven voor gezondheidszorg, huisvesting, onderwijs of vervoer. “Als we dit allemaal meerekenen, dan stijgen de armoedecijfers enorm,” aldus Maira, “Maar dat politieke kostenplaatje durft geen enkele regering onder ogen te zien.”

“We zitten gevangen in cijfers en vergeten te kijken naar de levenskwaliteit van de mensen,” zegt antropoloog Mauricio Rojas. Niet het geld is een geluksbarometer. “De armoede kan je terugvinden als je kijkt naar wie toegang heeft tot onderwijs, gezondheidszorg en preventie. Dat is waar de overheid voor moet zorgen,” aldus Rojas.

Geen sociale rechten

De rijke Carlos betaalt maandelijks 500 dollar (405 euro) om zijn kinderen naar een privé-school te brengen. De arme Pablo kan zich voor zijn kinderen zelfs niet beroepen op het recht op onderwijs, want dat staat niet in de grondwet ingeschreven.

“We hebben een consumptiemaatschappij die veel successen boekt. Mensen krijgen zo het waanidee dat materiële bezittingen hen sociale integratie kunnen geven,” zegt Rojas. “Maar dit alles verbergt een enorm tekort aan sociale rechten.”

In de Chileense hoofdstad sterven ook ieder jaar 4200 mensen aan de gevolgen van de luchtverontreiniging. Het zijn meestal armen, die nauwelijks terecht kunnen in de ziekenhuizen.