Arme landen profiteren van dure olie

De olieprijzen zullen het komende trimester hoog blijven. Een vat ruwe olie - dat gedurende het grootste deel van de jaren negentig zo’n 20 dollar kostte - bereikte vorige week een recordprijs van 64 dollar. Dit jaar zal de prijs zich waarschijnlijk stabiliseren rond 60 dollar per vat, zegt de 160-pagina dikke VN-studie over de ‘wereldeconomische situatie en voorspellingen’, editie 2005.

Een goede zaak voor de olieproducerende landen in het Midden-Oosten. Zij haalden volgens het rapport in 2005 samen 300 miljard dollar uit de olie-export en dat zouden ze in 2006 ongeveer evenaren. De hoge olieprijs is ook helemaal niet zo slecht voor veel andere ontwikkelingslanden. Tijdens de oliecrisis van de jaren zeventig klaagden zij bitter, maar nu blijft het opvallend stil.

Veel ontwikkelingslanden profiteren momenteel van de hogere olieprijzen, verklaart Rob Vos, directeur ontwikkelingsbeleid en -analyse bij het VN-departement voor Economische en Sociale Zaken DESA, dat aan de studie meewerkte. Ofwel omdat ze zelf netto olie-exporteurs zijn, ofwel omdat ook de grondstofprijzen van vooral mineralen en ruwe metalen stegen en de prijzen van veel afgewerkte producten die ze importeren daalden. Vele landen boekten daardoor winst op hun handelsbalans en konden tot voor kort de inflatiedreiging afweren.

Vos verwacht wel dat een aantal landen in 2006 meer zal klagen over de hoge olieprijzen, omdat de energiesubsidies die veel overheden in ontwikkelingslanden toekennen, moeilijker te financieren worden. Daardoor zullen de consumenten de prijsstijging meer gaan voelen en zullen ook de productiekosten toenemen. Als de hoge olieprijzen nog een of twee jaar aanhouden, zal dat een sterkere inflatie veroorzaken in de meeste Afrikaanse landen.

Bovendien vertraagde de economische groei van de meeste ontwikkelingseconomieën in 2005. Voor 2006 verwacht de VN geen verbetering. Maar toch ligt de economische groei in de meeste delen van de ontwikkelingswereld en de overgangseconomieën van het voormalige Oostblok ruim boven het wereldgemiddelde. Het rapport voorspelt een globale groei van zo’n drie procent, maar ontwikkelende economieën zullen gemiddelde 5,6 procent toenemen en overgangseconomieën 5,9 procent.

Europa zal naar verwachting maar een magere 2,1 procent groeien in 2006. De VS - verwachte groei 3,1 procent - blijven de voornaamste motor van de wereldeconomie, maar de dynamische groei van China en India en enkele andere grote ontwikkelende economieën wordt steeds belangrijker.

China en India liggen inderdaad op kop, maar ook de rest van Oost- en Zuid-Azië kijkt aan tegen een verwachte economische groei van meer dan vijf procent. Latijns-Amerika hinkelt wat achterop met een groei van 3,9 procent. Maar de Afrikaanse economie zou ook met meer dan vijf procent blijven groeien.

Het rapport tempert wel een eventuele hoerastemming. Zelfs als deze recordniveau’s behouden blijven, volstaat de groei per persoon in veel van deze landen nog steeds niet om voldoende vooruitgang te maken om tegen 2015 een einde te maken aan de extreme armoede. (ADR/PD)