Arme Filipijnen van regen in drop na grote overstromingen

Edgar Borras (37) doorzoekt wat nog rest van zijn bezittingen in de ruïne van zijn huisje naast het kanaal. Hij maakt zich klaar om naar zijn vrouw en twaalfjarige zoon buiten de hoofdstad te gaan. Ze wonen nu meer dan 70 kilometer verderop, een reis van twee tot drie uur door druk verkeer. “Ze willen hier terugkeren”, zegt Borras. “Ze vinden het daar niet leuk.” Verscheidene van zijn vroegere buren zijn al teruggekeerd omdat ze er geen werk kunnen vinden, zegt hij.
De tropische storm Ketsana heeft vorige herfst lelijk huis gehouden in Manilla. Het leidde tot de grootste overstromingen in veertig jaar in de Filipijnen. Bijna een half miljoen mensen werden dakloos. Grote delen van de hoofdstad kwamen onder water te staan.
De regering beval in november om de armenwijken in overstromingsgebieden te verwijderen en honderdduizend gezinnen te verhuizen. “De overstromingen in de hoofdstedelijke zone moeten dringend aangepakt woorden door obstructies te verwijderen en de waterwegen te rehabiliteren”, stond in het besluit.

Vlak bij werk en school

Het huisje van Edgar Borras lag in gevaarlijk gebied maar vlakbij bevonden zich wel Borras’ werk – hij is veiligheidsagent – en de school van zijn zoon. Om dicht bij zijn werk te kunnen blijven, woont hij nu in arbeidersbarakken en ziet hij gezin slechts tweemaal per maand. Met zijn magere loon, 200 euro per maand, moet hij nu voor twee woningen betalen en voor de transport- en communicatiekosten zijn veel hoger.
De massale verhuizing na Ketsana legt een probleem bloot dat al lang sluimert. Manilla telt 12 miljoen inwoners. Een belangrijk deel – sommige schattingen spreken van 5 miljoen mensen – is arm. Veel van die armen werken als arbeiders of hebben een belangrijke rol in de stedelijke dienstverlening, onder meer als venter, straatveger of vuilnisophaler.
“Ze kunnen zich geen fatsoenlijke woning in de buurt van hun werk veroorloven, dus wonen ze nog liever in gevarenzones dan dat ze verder weg wonen”, zegt Jocelyn Vicente-Angeles, directeur van de Community Organisation of the Philippines Enterprise (COPE), een stichting die zich tegen de uitzetting van armen verzet. “Stel je eens een stad voor zonder chauffeurs, wasvrouwen, straatvegers, gewone ambtenaren en bedienden, verkopers en arbeiders. Het is toch maar normaal dat de regering in fatsoenlijke en betaalbare woningen voorziet in de stad of vlakbij.”

Grote bedrijven

Angeles vindt dat de grote schoonmaak langs waterwegen vooral de armenwijken viseert. “Waarom vernietigt men ook geen gebouwen van de grote bedrijven langs de rivieren?”
Vicky Morante, die een vrouwenorganisatie leidt, woont al achttien jaar langs een waterweg in de hoofdstad. “Er zijn andere oplossingen dan ons uit te zetten. Ze hadden de grond kunnen nivelleren of ze hadden een dijk kunnen bouwen langs de waterwegen. Of ze zouden braakliggende grond in de stad kunnen gebruiken voor sociale woningen.”
Samen met andere gemeenschapsleiders is ze op zoek naar geschikte terreinen. Zijzelf overweegt een huis vlakbij te huren, ook al kost dat dubbel zoveel. Liever dat dan met haar gezin ver buiten de stad te gaan wonen.