Argentijnse werkloosheid daalt sneller dan armoede

Niet minder dan 44 procent van de economisch actieve Argentijnen werkt nu voor dergelijke semi-illegale bedrijfjes. “Ze kunnen alleen standhouden door hun werknemers weinig en in het zwart te betalen, want hun productiviteit is bedroevend laag”, zegt Ernesto Kritz, een socioloog van het onderzoeksbureau SEL. Volgens Kritz is dat de belangrijkste reden waarom de armoede in Argentinië niet even snel afneemt als de werkloosheid. Hij vindt dat de regering er dringend voor moet zorgen dat er meer goede arbeidsplaatsen komen. “We zouden het aandeel van de informele sector ten minste moeten terugdringen tot de 30 procent die we voor de economische crisis kenden.”

De werkloosheid in Argentinië was tot 1994 altijd onder de tien procent gebleven, maar toen zette een stijging in die bijna een decennium duurde. In mei 2002 bereikte het Argentijnse werkloosheidscijfer een record 21,5 procent, een gevolg van de recessie die Argentinië toen al een paar jaren in haar greep had. De finale ineenstorting van de Argentijnse economie leidde tot grootschalige protesten en een politieke ommezwaai. Argentinië nam afstand van het extreme beleid van liberalisering en privatiseringen waarmee president Carlos Menem (1989 – 1999) zijn stempel had gedrukt op de Argentijnse economie.

Na het pijnlijke einde van de koppeling van de Argentijnse peso aan de Amerikaanse dollar, kwam er ruimte voor een relance. De nieuwe regering van de centrumlinkse president Néstor Kirchner ondersteunde die nieuwe dynamiek met een beleid waarin het overheidsinitiatief veel centraler stond. De werkloosheid begon gestaag te dalen, tot 11,4 procent in het eerste kwartaal van dit jaar. Onlangs kondigde president Kirchner zelfs aan dat het cijfer in mei gedaald was tot 9,8 procent.

Sommige werklozen duiken niet op in de Argentijnse statistieken omdat ze een speciale uitkering krijgen in ruil voor wat werk voor de overheid. A1s die groep van mensen wordt meegeteld, komt het huidige werkloosheidscijfer uit op ongeveer 12 procent. Maar volgens Ernesto Kritz, een socioloog van het onderzoeksbureau SEL, is er in elk geval sprake van een “duidelijk afnemende trend”.

Kritz maakt zich wel zorgen over de blijvende armoede in Argentinië. “De sociale ongelijkheid is nu groter dan in 1994”, oordeelt hij. Eind vorig jaar leefde nog altijd ruim een derde van de Argentijnse bevolking onder de armoedegrens. In 2003, op het hoogtepunt van de economische crisis, bedroeg dat aandeel 52,5 procent, maar voor het begin van de economische neergang in 1994 gold maar een vijfde van de Argentijnse bevolking als arm.

Ondanks de economische groei blijven de lonen in de informele sector achter op wat grotere bedrijven die hun personeel wel aangeven, betalen. Volgens overheidscijfers zagen geregistreerde werknemers hun lonen sinds 2002 met 92 procent stijgen; de werknemers in de informele sector moesten genoegen nemen met 36 procent extra. Ook mensen die werk hebben, ontsnappen in Argentinië niet altijd meer aan de armoede. Daarentegen krijgen de rijke Argentijnen het almaar beter.

De regering-Kirchner begint te beseffen dat ze met een probleem zit. Argentijnse journalisten klagen dat ze onder druk worden gezet om niet langer cijfers te publiceren over de toenemende kloof tussen rijk en arm in Argentinië. (PD)