Angolese politie sluit krant en valt demonstranten aan

Maandagochtend nam de politie twintig computers in beslag van Folha 8, een van de weinige particuliere kranten die de regering bekritiseert. De politie had toestemming om “misdaden van woede tegen de staat” te onderzoeken en schendingen van de persvrijheid. De hoofdredacteur, William Tonet, werd ondervraagd en de accu van zijn telefoon werd geconfisqueerd.

Bewapende bende

Twee dagen eerder waren twee demonstraties van jongeren, in Luanda en in de zuidelijke kuststad Benguela, uiteengeslagen. Er werd geprotesteerd tegen onregelmatigheden in het verkiezingsproces. In Benguela werd de demonstratie gebroken door zwaarbewapende politie. In Luanda, waar de organisatoren al bedreigd waren en waar al huiszoekingen waren geweest, werd de demonstratie aangevallen door een onbekende bewapende bende. Een aantal mensen is ernstig gewond geraakt.

Lisa Rimli van Human Rights Watch is bezorgd over de gebeurtenissen. “Vooral omdat dit een verkiezingsjaar is waarin mensen hun vrije mening zouden moeten mogen uiten. Wat we dit weekend zagen, was een stap erger dan tijdens eerdere protesten. De aanvallers waren nu bewapend en ze richtten op het hoofd van mensen”, zei ze. “Het is een geluk dat er niemand gedood is.”

De nationale politie heeft het geweld veroordeeld en gaf de schuld aan rivaliserende bendes en hooligans. Er circuleert een pamflet waarin een jeugdgroep beweert dat het de demonstranten heeft aangevallen uit “respect voor de verkiezingen”. Maar Luaty Beirão, een populaire rapper van 30 die de mars in Luanda hielp organiseren, zegt dat ze bewust zijn gepakt door welgetrainde agenten. “Ze moedigden ons aan om terug te vechten. Toen we dat weigerden, veranderden ze van toon en zeiden dat we de demonstratie moesten annuleren, dan zou er niets gebeuren. We weigerden weer en toen gingen ze achter ons aan. Ik weet alleen nog dat ik op mijn hoofd werd geslagen en dat er toen in de lucht werd geschoten.” Beirão moest worden gehecht aan zijn hoofd. “De politie was nergens te zien en aan de manier waarop we werden omsingeld, kon je zien dat het geen gewone criminelen waren.”

Ook de 57-jarige Filomeno Vieira Lopes, secretaris-generaal van de kleine oppositiepartij Bloco Democratico, werd aangevallen en moest met hoofd- en armwonden in het ziekenhuis worden opgenomen.

Jongeren

Tot voor kort waren politieke protesten zeldzaam in Angola, doordat mensen bang waren het kleine beetje stabiliteit te verliezen dat ze hadden sinds in 2002 de burgeroorlog werd beëindigd. Sinds een jaar worden er echter protesten georganiseerd uit onvrede over het gebrek aan vooruitgang voor de meerderheid, ondanks de enorme olie-inkomsten. De jongeren willen dat Jose Eduardo dos Santos, die al 32 jaar president is, aftreedt.

“Mensen weten dat het niet goed is, maar ze zijn te bang voor hun baan en hun familie om ertegen op te staan”, zegt Beirão. “Voor mij zijn mensen die stil blijven medeplichtig.” Volgens hem zal zijn protestbeweging Central 7311, genoemd naar hun eerste demonstratie vorig jaar, de videobeelden van het geweld online zetten.

De president, wiens familie wordt beschuldigd van massale corruptie, doet intussen zijn best om de antiregeringsgevoelens een halt toe te roepen. Hij leefde lang afgezonderd, maar begint zich wat vaker in de openbaarheid te vertonen en zelfs zijn stijve pak te verruilen voor casual T-shirts en petjes. Afgelopen week viel hij uit naar de “oneerlijke propaganda” en naar de mensen die uit eigenbelang met buitenlandse invloed het land probeerden te destabiliseren.

De Angolese journalist en anticorruptie-activist Rafael Marques, die een website heeft om campagne te voeren tegen corrupte bewindslieden, zegt dat Dos Santos duidelijk moeite heeft met de nieuwe generatie, die anders dan hun ouders niet zijn gevormd door Sovjetachtige propaganda en de angst voor oorlog. “Dos Santos ziet er iedere dag zwakker uit”, zegt Marques. “Het feit dat hij zijn toevlucht neemt tot geweld om zijn volk te onderdrukken, toont dat hij de controle verliest.”