“Amerikaanse politie discrimineert miljoenen niet-blanken”

“‘Racial profiling’ blijft een wijdverspreid probleem in de hele VS”, zegt advocate Chandra Bhatnagar van de American Civil Liberties Union (ACLU). Ze is de hoofdauteur van een nieuw rapport dat naar het Comité voor de Eliminatie van Raciale Discriminatie (CERD) is gestuurd.

De CERD, een achttienkoppig panel van onafhankelijke experts, ziet toe op de toepassing van de VN-Conventie voor de Eliminatie van Alle Vormen van Raciale Discriminatie (1969). Volgende maand komt het panel opnieuw samen.

‘Racial profiling’ betekent dat men iemand in de gaten houdt op basis van ras of afkomst. “Het heeft een impact op de levens van miljoenen mensen in de Afro-Amerikaanse, Aziatische, Latino-, Zuidoost-Aziatische, Arabische en moslimgemeenschap”, zegt Bhatnagar. Mensen met een donkere huidskleur zijn vaker het doelwit van toezicht en ondervraging door het FBI en van grenscontroles, en ze belanden ook makkelijker op de lijst van mensen die het vliegtuig niet op mogen.

Terreurplannen opsporen

In de maanden voor de presidentsverkiezingen van 2004 werd bijvoorbeeld Operation Front Line gelanceerd. Het federale programma moest terreurplannen opsporen bij immigranten. Mensen uit moslimlanden werden er toen 1280 maal vaker uitgepikt dan mensen met een gelijkaardige positie uit andere landen. Niemand die via het programma ondervraagd werd, is voor terrorisme veroordeeld.

Het ACLU-rapport merkt op dat de nieuwe regering in Washington het profiling-beleid niet heeft aangepast en dat de praktijk blijft bestaan in het hele land. De VS schenden daarmee de VN-conventie die ze mee ondertekend hebben.

Twee jaar geleden brachten enkele mensenrechtenorganisatie, waaronder de ACLU, de zaak al voor de CERD in Genève. De CERD oordeelde toen dat Washington de conventie niet toepaste.

De regering-Obama liet al verstaan dat het de ‘racial profiling’ wil stoppen maar het is niet duidelijk wanneer er concrete stappen komen. Minister van Justitie Eric Holder verklaarde al dat voor hem een “prioriteit” was en dat profiling “eenvoudigweg geen goede manier ordehandhaving” is.

Bhatnagar is voorzichtig optimistisch over de reactie van de regering-Obama op de klachten.

Nationale veiligheid

In januari van dit jaar, net voor het vertrek van George W. Bush, verdedigde de Amerikaanse overheid haar beleid nog in een rapport aan de CERD. Volgens juridische experts zweeg het document over ‘racial profiling’. In zijn raciale beleid maakt het ministerie van Justitie bovendien een uitzondering als de ‘nationale veiligheid’ in het gedrang is.

Die uitzondering is verantwoordelijk voor de profiling-praktijken, zegt Margaret Huang, directeur van de Rights Working Group, een coalitie van mensenrechtenorganisaties die eveneens naar de CERD stapt.