Amerikaanse investeerders mogen naar Birma

Aan de aankondiging gisteren (woensdag) ging een intens debat vooraf. “Het verlichten van de sancties is een sterk signaal dat wij hervormingen steunen”, zei de Amerikaanse president Barack Obama. Van de versoepeling van het beleid profiteert volgens hem ook de Birmese bevolking.

De regering zal vanaf nu vergunningen verstrekken aan bedrijven die willen investeren in Birma. Obama voegde eraan toe dat de “politieke en economische hervormingen in Birma nog niet af zijn.” En dat de regering “zich ernstig zorgen maakt over het gebrek aan transparantie in de investeringsomgeving en de rol van het leger in de economie.”

Amerikaanse bedrijven die in Birma investeren, moeten regelmatig rapporteren over hun activiteiten in het land.

Amerikaanse belangen

Mensenrechtenorganisaties en sommige Amerikaanse parlementariërs zijn teleurgesteld over het besluit. Zij vinden dat de regering belangrijke aanbevelingen heeft genegeerd ten gunste van de belangen van het Amerikaanse bedrijfsleven.

“Zoals het nu voor staat, zullen investeringen in de meest aantrekkelijk sectoren van de Birmese economie de mensenrechtensituatie verslechteren. En individuen en entiteiten die verantwoordelijk zijn voor die mensenrechtenschendingen, profiteren van de investeringen”, stellen verschillende groepen uit Washington in een verklaring. Onder hen Freedom House, Physicians for Human Rights, United to End Genocide en de US Campaign for Burma.

“De minimale vooruitgang die geboekt is in Birma – en ook het vooruitzicht op duurzame vrede, mensenrechten en democratie – wordt ondermijnd door gebrekkige Amerikaanse  besluitvorming.”

Aung San Suu Kyi

De VS hanteren al decennia sancties tegen Birma. Het land steunt echter de nieuwe quasi-burgerregering die sinds begin 2011 aan de macht is na jaren van militair bestuur. Sinds begin 2011 zijn hervormingen doorgevoerd die veel hebben bijgedragen aan een opener klimaat in het land.

De hervormingen mondden in april uit in relatief vrije tussentijdse parlementsverkiezingen. Oppositieleidster Aung San Suu Kyi won daarbij een parlementszetel, evenals tientallen andere leden van haar Nationale Liga voor Democratie (NLD).

Suu Kyi zelf dring er bij buitenlandse regeringen op aan niet te investeren in de staatsbedrijven Myanma Oil en Gas Enterprise (MOGE). Zij wijst op het gebrek aan transparantie en gerelateerde zorgen over de winningsindustrie in het algemeen.

“De Birmese regering moet zich houden aan internationaal erkende standaarden. Andere landen kunnen daarbij helpen door niet toe te staan dat hun bedrijven een partnerschap aangaan met MOGE, tenzij er op dat gebied duidelijke eisen worden gesteld”, zei Suu Kyi half juni.

President Obama zei gisteren dat Amerikaanse bedrijven niet zullen investeren in ondernemingen die eigendom zijn van het ministerie van Defensie of het leger. MOGE valt daar officieel echter niet onder.

Gezwicht

“Door overeenkomsten toe te staan met het Birmese staatsoliebedrijf, lijkt het erop dat de VS gezwicht zijn voor druk uit de industrie. Dat ondermijnt Aung San Suu Kyi en anderen in Birma die transparantie bij de overheid willen stimuleren”, zegt Arvind Ganesan van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.

“De regering-Obama heeft beloofd sancties te vervangen door verantwoorde investeringen in Birma, maar in plaats daarvan heeft zij elke sector geopend zonder adequate maatregelen om te verzekeren dat bedrijven verantwoordelijk werken.”

Dat de sancties zijn afgezwakt is voor veel waarnemers niet de grootste zorg. Zij maken zich meer zorgen over het gebrek aan goede voorbereiding, wat ertoe kan leiden dat investeringen – vooral in de olie- en gassector – schade opleveren voor de plaatselijke bevolking in Birma.