Akkoord over intellectueel eigendom bedreigt goedkope medicijnen

In Oost-Afrika is een anti-namaakcampagne gaande en die heeft ertoe geleid dat er wetsvoorstellen op tafel liggen die de import en productie van (legale) goedkope generieke medicijnen bedreigen.

De Verenigde Staten is een van de landen die zich inzet voor het ACTA (Anti-Counterfeits Trade Agreement). ACTA wil een nieuw internationaal regime op het gebied van intellectuele eigendomsrechten introduceren. Sommige experts zijn echter bang dat ACTA een nieuwe barrière zal vormen voor de export van generieke medicijnen naar arme landen.

Slechte kwaliteit

 
Volgens Nathan Irumba, de voormalige Oegandese ambassadeur bij de Wereldhandelsorgansatie (WTO), kan elk elke fabrikant van merkmedicijnen straks claimen dat zijn rechten geschonden worden als er generieke medicijnen geïmporteerd worden. “Medicijnen worden dan bij de grens in beslag genomen, alleen omdat de fabrikant van dure merkmedicijnen klaagt.”

Irumba baseert zich op recente incidenten waarbij Europese douanebeambten generieke medicijnen in beslag namen die bestemd waren voor ontwikkelingslanden.

De Amerikaanse ambassadeur in Oeganda, Jerry Lanier, zei onlangs bij een bijeenkomst in Oeganda dat goede bescherming van intellectuele eigendomsrechten belangrijk is voor de veiligheid. “Namaakgoederen, inclusief medicijnen, zijn vaak van slechte kwaliteit. Er zijn doden door gevallen. Het is duidelijk dat er op nationaal en internationaal niveau een regime moet komen dat dergelijke producten bestrijdt.”

Recht op leven

Quality Chemical Industries Ltd., een Oegandese producent van generieke medicijnen, zet echter vraagtekens bij de motieven van de VS. Volgens marketing manager Geoffrey Nalima maken de VS misbruik van de angst voor nepmedicijnen om hun eigen merken te beschermen. “We vrezen dat de productie van generieke medicijnen daardoor onder druk komt te staan en daarmee ook de toegankelijkheid van medicijnen”, zeg hij.

Het Keniaanse Constitutionele Hof maakt vandaag de datum bekend van een hoorzitting over een wet over intellectueel eigendom uit 2008. Clausules uit de wet die betrekking hebben om medicijnen, zouden volgens de aanklagers in strijd zijn met het recht op leven en gezondheid. Drie mensen met hiv en aids dienden in juli 2008 een verzoek in om de wet op te schorten omdat die de import en productie van voor hen betaalbare, levensreddende generieke aidsmedicijnen in gevaar zou brengen.