Afrikanen blij met komst WSF

Een Wereld Sociaal Forum kan 10.000 tot 15.000 vertegenwoordigers van de civiele samenleving samenbrengen in Afrika, zegt de Tunesiër Taufik Ben Abdallah, een lid van de internationale raad van het WSF. Dat is een unieke kans. Bij onze regionale vergaderingen denken we normaal in termen van enkele honderden deelnemers. Ben Abdallah, die een sleutelrol speelde in de drie bescheiden regionale fora die het WSF in Afrika organiseerde, hoopt dat een Wereldforum in Afrika voor de grote toenadering tussen sociale bewegingen in alle Afrikaanse landen kan zorgen.

Maar het WSF kan in Afrika nog meer in beweging zetten. De bijeenkomst is ook een uitdaging aan het adres van de Afrikaanse regeringen die de vrijheid van vereniging en van meningsuiting beperken. Er zijn maar zes of zeven landen in Afrika die burgerorganisaties als ngo’s en vakbonden het leven niet moeilijk maken. Dat moet veranderen. Ten slotte kan het forum volgens Ben Abdallah ook de strijd helpen opvoeren tegen de talrijke buitenlandse invloeden die de ontwikkeling in Afrika tegenwerken - van instellingen als de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over eigenwijze donorlanden tot bedrijven die het continent leegplunderen.

De Afrikaanse burgerorganisaties zijn kwetsbaar, waarschuwt Ben Abdallah. De meeste Afrikaanse ngo’s leven enkel bij de gratie van buitenlandse donoren. Dat creëert bevoogding. Als wij een Afrikaans Sociaal Forum organiseren, vinden al die organisaties in Europa het normaal daar een oordeel over te vellen. Omgekeerd halen wij het niet in ons hoofd kritiek te spuien op het Europees Sociaal Forum. Voor de organisatie van een Wereld Sociaal Forum in Afrika zal heel veel geld nodig zijn - het continent telt 53 landen, en de afstanden zijn enorm. Dat geld zal van donoren moeten blijven komen, zegt Ben Abdallah. Maar we moeten ons onafhankelijker opstellen.

Bamako (de hoofdstad van Mali) en het Keniaanse Nairobi hebben zich al kandidaat gesteld om het WSF in 2007 te organiseren. In 2006 verdeelt het forum zich over drie continenten. De raad van het Afrikaans Sociaal Forum is het er al over eens geworden dat Marokko voor Afrika gastland mag zijn. Het is een generale repetitie, zegt Ben Abdallah. Maar tegelijk opent de keuze voor Marokko ook bijkomende perspectieven. Marokko is tegelijk Afrikaans, mediterraan en Arabisch. Vooral de opening naar de Arabische wereld, tot hiertoe slecht vertegenwoordigd op het WSF, is een goede zaak voor de vernieuwing en de verdere uitbreiding van het forum.

Intussen lopen de zowat 150 Afrikaanse deelnemers wat verloren op het forum in Porto Alegre. Voor sommigen is dat letterlijk het geval. Ik heb problemen om me aan te passen, geeft Patrice uit Madagaskar toe. Vanmorgen heb ik het seminar niet gevonden waaraan ik wilde deelnemen. En als je alleen Frans spreekt, gaan veel bijeenkomsten gewoon aan je voorbij. Veel vergaderingen lopen zonder vertaling in het Portugees of het Engels, en waar er wel tolken en vertaalapparatuur aanwezig zijn, wordt vaak onnoemelijk geklungeld. Patrice gelooft dat hij de enige deelnemer uit zijn land is. De Franse ontwikkelingsorganisatie CCFD betaalt zijn kosten.

Andere Afrikaanse landen hebben meer vertegenwoordigers hier. Vanuit Senegal is een twintigtal mensen naar Porto Alegre gekomen. Ethiopië is volgens de Ethiopische activiste Azeb Girmei met een vijftiental deelnemers present. Bij het WSF in Mumbai waren we met 30. We willen elke keer zoveel mogelijk nieuwe mensen sturen. We zijn bezig in ons eigen land een netwerk van ngo’s op te bouwen, en daarvoor willen we een maximum aan ervaringen uit andere landen binnenhalen. Ook de meeste tickets van de Ethiopische deelnemers werden betaald door grote hulporganisaties uit Europa. Het is hard werken om onze donoren te overtuigen, zucht Girmei. Ze willen precies weten wat we hier komen doen. Niet makkelijk als we vooral mensen sturen die zich nog moeten oriënteren en vooral willen leren.

Heel wat WSF-veteranen beginnen uitgekeken te raken op de huidige formule van het forum. Maar bij de Afrikaanse deelnemers is het enthousiasme nog groot. Angelique Kipulu is de enige vakbondsvrouw uit de Democratische Republiek Congo in Porto Alegre. Ergens op het forum dwaalt nog zeker één landgenoot van haar rond. Ik wil hier vooral zien hoe vakbonden in andere landen arbeiders uit de informele economie organiseren. In Congo heeft maar een vijfde van de werkende bevolking een geregelde baan. Misschien kan ik ook internationale steun werven voor onze inspanningen in Midden-Afrika. Kipulu vertegenwoordigt ook vakbonden in Burundi en Rwanda. Verder zou ik ook graag enkele bijeenkomsten over Palestina volgen. Wij hebben sinds 1997 ook met gewapende conflicten te maken, en ik denk wel iets te kunnen opsteken uit die ervaringen. (PD/MM)