Afrika en Azië ruziën over VN-topbenoeming

Ban dreigt het aan de stok te krijgen met de G77, een groep van 130 ontwikkelingslanden in de VN en daarmee doorslaggevend bij stemmingen in de Algemene Vergadering. De VN-baas heeft de G77 te kennen gegeven dat hij van plan is Supachai te herbenoemen voor een tweede ambtstermijn van 4 jaar als diens eerste termijn op 31 augustus afloopt. Maar de G77 heeft voorlopig nog niet achter dat voorstel geschaard, vooral omdat Afrika waarschijnlijk twee eigen kandidaten zal nomineren.

Onenigheid binnen G77

De benoeming van de Unctad-voorzitter behoort tot de bevoegdheden van de secretaris-generaal van de VN, maar de keuze moet wel bekrachtigd worden door de Algemene Vergadering  van de VN. De 192 lidstaten hebben daarin elk één stem. De secretaris-generaal van de Unctad komt volgens de VN-gebruiken altijd uit een ontwikkelingsland, en daarom overlegt de VN-baas traditioneel altijd met de G77 over benoeming.
Maar nu lijken de ontwikkelingslanden het zelf niet eens te worden. De functie van secretaris-generaal van de Unctad roteert sinds de jaren 60 netjes tussen Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Van 1995 tot 2004 was Rubens Ricupero uit Brazilië de voorman van de organisatie, in 2004 nam de Aziaat Supachai het van hem over. De meeste van zijn voorgangers kregen twee ambtstermijnen, zeggen de Thailanders, en er is geen reden om daar nu van af te wijken. Maar zijn tegenstanders voeren aan dat Supachai van 2002 tot 2004 directeur-generaal van de Wereldhandelsorganisatie was, en er nu dus zijn twee ambtstermijnen aan het hoofd van een belangrijke internationale instelling heeft opzitten.

Twee Afrikaanse kandidaten

Er zijn twee Afrikaanse kandidaten voor de opvolging van Supachai. Guy-Alain Gauze, een voormalige minister van Grondstoffen en Buitenlandse Handel van Ivoorkust, heeft volgens insiders de beste kaarten. Maar er is ook Mukhisa Kituyi, een antropoloog die in het Keniaanse parlement zetelt. De Afrikaanse groep binnen de VN zal binnenkort vergaderen om een keuze te maken of beide kandidaten voor te dragen. De knoop wordt waarschijnlijk doorgehakt op de top van de Afrikaanse Unie die op 24 juni in Libië begint.
De Afrikanen willen dat Ban met zijn beslissing wacht tot na de top. Maar sommige Afrikaanse diplomaten vrezen dat de VN-baas hen te snel af wil zijn. “Wat de secretaris-generaal allicht niet wil, is dat er in de Algemene Vergadering vijf of tien Afrikaanse ambassadeurs zich tegen zijn benoeming verzetten”, dreigt een Afrikaanse diplomaat.

Ernstig precedent

“Niemand wil ruzie over zo’n benoeming, of kwaad bloed tussen de ontwikkelingslanden”, reageert een Aziatische diplomaat. “De secretaris-generaal is zich bewust van het probleem en gaat omzichtig tewerk.” Maar het kwaad lijkt al geschied. De aanhangers van Supachai hebben een brief in omloop gebracht waarin ze stellen dat het miskennen van de regel van de twee opeenvolgende ambtstermijnen “een ernstig precedent zou scheppen voor de hele VN.” Volgens de auteurs zou een Afrikaanse kandidatuur “de solidariteit tussen de ontwikkelingslanden en de zaak van de ontwikkeling zelf” op het spel zetten.
Afrikaanse en Aziatische diplomaten zijn nu druk aan het lobbyen om andere landen te winnen voor hun visie. Supachai heeft zijn medewerkers op het hart gedrukt niet betrokken te raken in die strijd.