Afrika is 'bang' voor private sector

Volgens Donald Kaberuka, president van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank, kan de private sector Afrika het duwtje geven dat nodig is om tot ontwikkeling te komen. Kaberuka redeneert dat een stabiele omgeving nodig is om groei te bereiken. “Dat betekent ook dat er regels moeten komen om een zo breed mogelijke participatie te bevorderen.”
Kaberuka gelooft dat met de verspreiding van democratie op het continent, het juiste moment is aangebroken om de private sector te ontwikkelen. Die kan alleen overleven zonder al te grote onrust in de samenleving. Investeerders zouden niet meer bang mogen zijn om hun geld in ondernemingen te steken.
Volgens consultant Peter Bill Kisitu zijn Afrikaanse politici echter bang voor de ontwikkeling van de private sector. “Sommige Afrikaanse regeringen zien succesvolle zakenmensen als een bedreiging voor hun macht. Ze doen er alles aan om mensen te die boven een bepaald niveau uit stijgen, te kortwieken.”
“In Oeganda is dat gebeurd in de bankensector. Particulieren probeerden daar succesvolle banken op te zetten, maar de overheid zat ze met allerlei interventies dwars.”
Er spelen ook andere factoren: “Afrikaanse vrouwen zijn al heel lang actief met kleinschalige bedrijfjes. Maar als het over de private sector gaat, worden zij nooit genoemd”, zegt Berna Ngolobe van Women of Uganda Network.
“Als het over de private sector gaat, gaat het niet alleen om grote bedrijven. Deze vrouwen hebben op het hele continent veel bijgedragen aan de private sector, maar niemand helpt ze om te groeien. Dat laat duidelijk zien dat vrouwen hier worden gemarginaliseerd.”

China en Brazilië

Otive Igbuzor, hoofd internationale campagnes van ActionAid, ziet het anders. “We hebben geen private sector nodig in Afrika”, zegt hij. “De private sector is slecht toegerust en afhankelijk van de overheid. Succes in het bedrijfsleven is altijd afhankelijk geweest van regeringen en het netwerk dat iemand heeft in de heersende klasse.”
Volgens Igbuzor is de belangrijkste vraag niet hoe de private sector ontwikkeld moet worden, maar hoe de capaciteit van de overheid om ontwikkeling in gang te zetten, verbeterd kan worden.
Ontwikkelingslanden die in de afgelopen twintig jaar echt groeiden, waren landen die hun economieën niet in handen legden van de private sector, zegt Igbuzor. “Brazilië en China hebben een geweldige ontwikkeling doorgemaakt omdat ze de staat hebben toegestaan een sterke rol te spelen in het ontwikkelingsproces. Deze twee landen hebben zich geconcentreerd op het dichten van de kloof tussen arm en rijk.”
Volgens Igbuzor werden de afgelopen zes jaar in China 58 miljoen mensen uit armoede gehaald, terwijl in India - dat geprezen wordt omdat het de private sector inzet om de economie te ontwikkelen - 30 miljoen mensen in armoede belandden.