'Afghanen bijzonder bezorgd over bombardementen'

In MO* aarzel je niet om ver te gaan?
Gie Goris: In december ben ik naar Afghanistan gegaan, Kaboel en Kandahar. Ik heb die bestemmingen gekozen omdat het Belgisch leger nu ook echt inzet op Kandahar, het zuiden van Afghanistan, daar vier F-16’s gelegerd heeft en dus een honderdtal militairen om die toestellen mee te onderhouden. De Belgische aanwezigheid in Afghanistan is militair gezien onder minister De Crem een stuk opgeschroefd, veel meer ook in strijdtaken, terwijl de Belgische militairen vroeger vooral bezig waren in beveiliging of ontmijning.
Je hebt de realiteit gezien, wat doen die militairen daar nu?
Ze zitten altijd opgesloten in hun kampen, dat is voor veel militairen in Afghanistan trouwens het geval. De Belgische militairen in Kandahar, Kaboel en -tot op zekere hoogte in Kunduz, maar daar zitten er maar een paar- komen eigenlijk nooit het militaire kamp uit, ze zijn daar om de vier F-16’s te omkaderen en ervoor te zorgen dat die vliegklaar zijn. Ze zijn druk bezig, maar niet op het terrein. Mensen denken vaak dat onze militairen op het Afghaanse platteland de strijd aanbinden met de Taliban.
Zijn ze dat niet van plan met die F-16’s?
Die F-16’s dienen voor verkenningsvluchten en bombardementen. Die bombardementen moeten dienen om doelwitten te bestoken waar men er van overtuigd is dat er Taliban of andere opstandelingen zitten of om steun te geven aan westerse troepen die in een confrontatie zijn ermee.
Hoe vaak die Belgische militairen echt gewapend opgetreden zijn met die F-16’s wil het ministerie van Defensie niet zeggen, wat ik een beetje vreemd vind want het is met onze belastingsgelden, het is onze democratisch verkozen regering. Dus je zou verwachten dat ten minste het parlement geïnformeerd wordt.
Tot nu toe moeten we het stellen met geruststellende mededelingen van minister De Crem, maar die stellen mij eerlijk gezegd niet gerust. In Afghanistan is iedereen die ik gesproken heb bijzonder bezorgd over met name de luchtbombardementen die veel veelvuldiger zijn dan in Irak en die ook verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de burgerslachtoffers die gemaakt worden in het gewapend conflict.
Er gebeurt dus wel wat?
Er gebeurt heel wat. Het is een oorlog die echt uit de hand gelopen is en waar het Westen eerlijk gezegd eerder aan de verliezende dan aan de winnende hand is.
Is dat wat jij wou te weten komen toen je naar Afghanistan trok of heb je nog andere dingen willen opmerken?
Ik ben gegaan om te zoeken hoe Afghanen naar de aanwezigheid van buitenlandse troepen kijken met name omdat er vorig jaar heel wat artikels verschenen zijn in de Belgische pers, maar als er al iets verschijnt over Afghanistan is het tegenwoordig altijd vanuit embedded journalism: journalisten die tijdelijk ingelijfd worden in het leger en op die manier mee met het leger kunnen, maar dat betekent ook dat ze hun artikels vooraf moeten laten lezen aan het leger. Ze kunnen dus niet bij mensen thuis gaan zitten en lang met hen praten.
Heb jij dat wel kunnen doen?
Als je niet embedded gaat, heb je de tijd en de ruimte. Maar er zijn heel wat beperkingen: je kan niet zomaar een busje nemen naar het platteland, het is veel te gevaarlijk. Er worden voortdurend mensen gekidnapt, er zijn voortdurend zelfmoordaanslagen of andere aanvallen dus dat kan je niet doen. Met goed gekozen begeleiding kan je wel bij mensen terechtkomen. Sowieso heb ik ook vertaling nodig.
Dat levert een heel ander beeld op dan wat de NAVO en het ministerie van Defensie ons proberen wijs te maken. Mensen zijn niet zomaar heel blij met de aanwezigheid van het Westen vooral omdat die aanwezigheid niet oplevert wat ze belooft namelijk ontwikkeling, heropbouw, rust en vrede. Dat blijft afwezig en de situatie gaat eerder achteruit.
LEES DE REPORTAGE IN MO*MAGAZINE