"Aantal executies in Iran sterk toegenomen"

Meer dan veertig Iraanse journalisten zitten op dit moment gevangen, benevens een aantal prominente leden van de mensenrechtenorganisatie van Shirin Ebadi, winnares van de Nobelprijs voor de Vrede. Ongeveer negen advocaten zitten vast. In totaal zijn er sinds 2009 ongeveer 32 vervolgd.

Dat zei Ahmed Shaheed bij de presentatie van zijn rapport. Shaheed is sinds juni 2011 speciale VN-rapporteur, maar Iran heeft hem altijd geweigerd toe te laten tot Iran om gevangenissen te bezoeken. Hij heeft wel een honderdtal mensen in en buiten Iran geïnterviewd.

De Iraanse regering gaf aanvankelijk nul op rekest, maar hun positie is wel verschoven, aldus Shaheed. “Ze hebben feitelijk wel gereageerd op rapporten die er zijn. Ik heb twintig brieven geschreven en ik heb enkele antwoorden gekregen. Dus ze hebben me niet compleet genegeerd.”

Gesloten

Shaheed is niet de enige die de gevangenissen niet mag bezoeken. Zelfs president Mahmoud Ahmadinejad kreeg deze week een afwijzing van de rechterlijke macht op zijn verzoek de beruchte politieke Evingevangenis te bezoeken. Hij had waarschijnlijk andere motieven dan Shaheed, maar het toont hoe gesloten en wetteloos het veiligheidsapparaat van Iran is.

Het VN-rapport werd door Sadegh Larijani, leider van de rechterlijke macht, direct weggezet als “ongegrond”. “Net als zijn twee eerdere rapporten is het vol ongegronde en onware beweringen”, zei hij op de staatstelevisie. “Het meeste wat ze zeggen is gebaseerd op een fundamentele keuze die alle islamitische landen aangaat, namelijk de afwijzing van islamitische wetten, en helaas, islamitische landen hebben niet in de gaten dat wij nu het doelwit van dat soort praat zijn. Maar het is een aanval op hen allemaal. De meeste punten zijn afwijzingen van islamitische wetten. Ze zijn tegen onze islamitische waarden.”

Shaheed ontkent de beschuldigingen. “We kunnen debatteren over de sharia zelf en ook over hoe Iran zich aan internationaal recht houdt”, zegt hij. “Maar die dialoog moet gebeuren, en het punt dat ik Iran wil maken: houd je aan je eigen wetten. Ze zijn geschreven door het volk van Iran, sommige nog kort geleden. Het zal de grote meerderheid van de problemen verbeteren.”

Doodstraf

Een van de belangrijkste onderwerpen in het rapport betreft de doodstraf. Het aantal executies is sterk toegenomen. In juni zijn twee mensen ter dood veroordeeld omdat ze voor de derde keer alcohol hadden gedronken. “Op z’n minst 141 officieel aangekondigde executies zijn voltrokken in de eerste helft van het jaar. Verschillende bronnen noemen nog eens 82 geheime executies in dezelfde periode, en zeggen dat er in één week in mei 53 executies zijn uitgevoerd door het hele land. De meeste daarvan gingen over drugsdelicten.”

Volgens Larijani is de doodstraf in het belang van openbare veiligheid. “Ze worden vooral voltrokken aan drugshandelaren. Hoe kunnen we de vrede in ons land verkopen aan dit soort retoriek?”