Trump vs Clinton: Welke kandidaat zorgt het best voor de hardwerkende Amerikaan?

De verkiezingsstrijd woedt in alle hevigheid verder en beide kandidaten grijpen elke kans om zich duidelijk (en dus weinig genuanceerd) te profileren. Trumps racisme, seksisme en rancune waren vanaf het begin van zijn campagne duidelijk, evenals Clintons bereidheid om bepaalde van haar eerdere beslissingen te verbergen achter algemene uitspraken over vrouwenrechten, recht op gezondheidszorg en burgerrechten. Maar wat de concrete beleidsvoorstellen van beide kandidaten zijn op vlak van sociaal beleid en justitie, is daarbij niet altijd duidelijk.

Zowel sociaal beleid als justitie zijn erg breed thema’s, maar in deze bijdrage focussen we op migratie, gezondheidszorg, onderwijs, werk, LGBT-rechten en de rol van justitie.

De scorekaart van Donald Trump

Trumps presidentiële programma is ambigu en niet ideologisch geïnspireerd: tussen 1999 en 2012 veranderde hij vijf keer van partij, hij verdedigde eerst sociale zekerheid en LGBT-rechten om die vervolgens aan te vallen, en omtrent de meeste thema’s inzake sociaal beleid (en met name in het abortusdebat) verandert de kandidaat soms meermaals per dag van positie.

Migratiebeleid

- of waarom Trumps enige technisch onderbouwde idee een slecht idee is

Migratie is niet per se een integraal onderdeel van sociaal beleid, maar de veronderstelde druk van migratie op het sociaal beleid van de VS maakt een discussie van dit thema bijzonder relevant.

‘Ongedocumenteerde Mexicanen gebruiken onze ziekenhuizen, verlagen het onderwijsniveau in publieke scholen, maken onze buurten onveilig en verminderen de sociale cohesie’. U kent het discours vast wel.

Trump belooft dat iedereen die de VS illegaal is binnengekomen (meer dan 11 miljoen mensen) gedeporteerd zal worden of onder druk gezet zal worden om vrijwillig te vertrekken

Migratie is bovendien een uitermate belangrijk thema in deze verkiezingen omdat het één van de enige onderwerpen is waarover Trump niet om de haverklap van mening verandert. Samen met het idee dat Amerika zich uit andere landen zou moeten terugtrekken en dat handelsakkoorden de Amerikaanse economie schaden, is het idee dat migranten een plaag zijn het enige wat constant is in Trumps verhaal over verandering.

De concrete beloftes achter deze kernaanname van Trumps beleid zijn dat iedereen die de VS illegaal is binnengekomen (meer dan 11 miljoen mensen, waarvan het overgrote deel momenteel tewerkgesteld is in de VS) gedeporteerd zal worden of onder druk gezet zal worden om vrijwillig te vertrekken – en dit binnen de twee jaar.

Dit ‘plan’ zou 15.000 aanhoudingen en deportaties per dag betekenen. En dan is er nog de muur.

Hoewel deze ideeën in eerste instantie soms werden gezien als louter grootspraak, is het verhaal van Trump zo nauw verweven geraakt met beide ideeën dat het bijna ondenkbaar wordt om deze niet uit te voeren.

In verband met het uitzetten van ongedocumenteerde migranten zou dit concreet willen zeggen dat een hele reeks burgerrechten geschonden wordt nog voor er één deportatie plaatsvindt: om op te sporen waar deze personen verblijven, moeten de betreffende diensten toegang krijgen tot persoonsgegevens waar ze grondwettelijk gezien geen recht op hebben. Bijvoorbeeld, scholen worden momenteel beschermd als veilige omgeving, maar onder Trump zou het mogelijk worden kinderen aan de schoolpoort te gaan opwachten voor deportatie.

Daarnaast werken veel ongedocumenteerde migranten in de VS en registreren hun werkelijk adres bij de belastingdienst ten einde hun belastingteruggave te kunnen ontvangen. Ook het vrijgeven van deze gegevens met het oog op deportatie zou in strijd zijn met de grondwet.

En toch wordt het erg moeilijk voor Trump om dit niet te doen, precies omdat een groot deel van zijn electoraat precies om die reden achter hem staat, en hij dit tot de hoeksteen van zijn verhaal gemaakt heeft – samen met de muur tussen de VS en Mexico.

Het American Action Forum, een conservatieve denktank in Washington schatte de prijs van de muur en deportaties op zeshonderd miljard dollar 

Zoals Newt Gingrich, de voormalig voorzitter van het parlement en huidig adviseur van Trump stelt: ‘Hij moet wel een muur bouwen, en hij moet het doen zodra hij ingezworen is’. Michael Chertoff, een hooggeplaatst ambtenaar onder de beide Bush presidenten, stelde dat deze onderneming misschien veel langer zal duren dan Trump nu laat uitschijnen, maar dat het niet logistiek onmogelijk is. De details van het plan zijn echter een nachtmerrie, zelfs de inbeslagname van eigendommen van ongedocumenteerde migranten wordt in bepaalde kringen geopperd als financieringsplan. Het American Action Forum, een conservatieve denktank in Washington schatte de prijs van de volledige operatie op zeshonderd miljard dollar – wat zelfs naar hun normen als onverantwoord werd gezien.

Echter, het verhaal omtrent migratie houdt uiteraard niet op met Zuid-Amerika: Gingrich verklaarde dat Trump ook zal proberen een ‘House Un-American Activities Committee’ (HUAC) nieuw leven in te blazen in het parlement. Het originele fel bekritiseerde comité ontketende in de jaren vijftig een heksenjacht tegen vermeende communisten en veroordeelde een schare aan wetenschappers, kunstenaars, intellectuelen en activisten die politiek onmondig moeten worden gemaakt. HUAC 2.0 wordt verdedigd als noodzakelijk in de strijd tegen ‘islamitische suprematie’, en zal de bevoegdheid hebben om mensen hun staatsburgerschap af te nemen. 

Bovenop deze radicale en racistische voorstellen oppert Trump ook steeds vaker “gematigde” voorstellen, mogelijks in reactie op de steeds slechtere peilingen. Het doel is om zijn eigen beleid meer in lijn te brengen met de klassieke bezorgdheid van de Republikeinse partij: economische groei.

In die context wordt bijvoorbeeld voorgesteld een comité op te richten dat visum- en asielaanvragen zou beoordelen op basis van de economische slaagkansen van de kandidaat in de VS. Hoewel dit een veelbelovend model mag lijken dat ook in meer politiek correcte kringen soms wordt voorgesteld en in het VK reeds is geïmplementeerd, verbergt een dergelijk voorstel dat de voorspellende waarde van de modellen ontwikkeld door dergelijke comités bijzonder laag is (Steve Jobs was de zoon van een Syrische vluchteling, zou hij de selectie gehaald hebben?), dat de economie steeds evolueert (dus wie vandaag een economische meerwaarde kan leveren kan dat misschien morgen niet meer), en dat migratiebeleid inherent een sociaal politiek vraagstuk is dat niet door geprivatiseerde algoritmes kan beslist worden.

Gezondheidszorg – of hoe iemand met een inkomen van 333 dollar, 300 dollar moet uitgeven aan een zorgverzekering

Één van de grote thema’s tijdens de vorige twee verkiezingscampagnes van 2008 en 2012 was gezondheidszorg, en met name Obamacare, ofte de Patient Protection and Afordable Care Act.

De aandacht die dit voorstel kreeg, creëerde in landen als België soms het idee dat een radicaal idee werd doorgevoerd in de VS, terwijl het in werkelijkheid ging om een bijzonder bescheiden plan: toegang tot de meest basale gezondheidszorg voor iedereen die onder of rond de armoedegrens leefde. In 2012 echter gaf een uitspraak van het Hooggerechtshof staten de vrijheid om zelf te bepalen onder welke inkomensgrens personen moesten vallen voor ze toegang kregen tot Obamacare.

In sommige staten, zoals Texas leidde dit tot flagrante aanfluitingen van de geest van de wet: de staat bleef wel het federale geld ontvangen om gezondheidszorg toegankelijker te maken, maar stelde dat enkel wie als gezin met kinderen minder dan 4000 dollar per jaar verdiende (333 dollar per maand), nog toegang zou krijgen tot Obamacare.

Een voorschrift voor de pil kost 100 dollar, de medische kosten gerelateerd aan een bevalling al snel 15.000 dollar

Een doktersrekening in de VS voor iemand die onverzekerd is kan al snel een paar honderd euro zijn. Specialisten, opnames en medicatie kunnen makkelijk in de duizenden euro’s bedragen. Twee voorbeelden: een voorschrift voor de pil kost 100 dollar, de medische kosten gerelateerd aan een bevalling al snel 15.000 dollar. U ziet de ironie van deze situatie voor wie een laag inkomen heeft.

Ondanks deze schrijnende situatie is Obamacare zowat het enige thema waarin Trump de lijn van de Republikeinse partij volgt: terugtrekken van deze wet die gezien wordt als de belangrijkste verwezenlijking van de Obama administratie.

Wat werkelijk mogelijk zal zijn, zal afhangen van de verkiezingen voor het Congres, maar de kern van Trump’s voorstel is dat hij de hele wet wil terugtrekken en in plaats daarvan mensen de mogelijkheid geven om hun bijdrages voor gezondheidszorg (vaak rond de 300-400 dollar per maand) aftrekbaar te maken van de belastingen.

Dat het voorschieten van een dergelijk hoog bedrag niet mogelijk is voor velen die rond de armoedegrens van 1000 dollar per maand (of zelfs een eind daarboven) zweven, wordt daarbij genegeerd. Daarentegen stelt Trump wel voor om de kostprijs van medicatie en verzekeringsplannen te drukken door nog meer competitie mogelijk te maken en nog strikter op marktprincipes te gaan vertrouwen.

Een bijzondere component van gezondheidszorg die - naast Obamacare - de debatten domineerde, is de abortuswetgeving. Als organisator van de Miss USA verkiezing was Trump lang een voorstander van het idee dat vrouwen de mogelijkheid moesten hebben om abortus te laten uitvoeren. Geleidelijk aan werden zijn voorstellen echter steeds radicaler anti-abortus.

Het huidige plan voorziet een definanciering van Planned Parenthood (het grootse netwerk voor reproductieve gezondheidszorg dat ook kankerscreenings en andere onderzoeken en behandelingen uitvoert), het aanstellen van rechters die zich in het verleden bijzonder anti-abortus hebben uitgesproken, het compleet bannen van elke mogelijkheid tot therapeutische abortus na 20 weken, en het algemeen bannen van abortus behalve in geval van verkrachting, incest of gevaar voor het leven van de moeder. Daarnaast voorziet het programma ook strafrechtelijke vervolging voor dokters die abortus faciliteren.

Onderwijs – of hoe anti-wetenschapscampagnes en het privatiseren van scholen hand in hand gaan

Onderwijs is de basis van een democratie, een sterk middenveld en een competitieve economie. Voor het debat over de kwaliteit van onderwijs aangegaan kan worden, moet echter eerst gekeken worden naar de toegang tot onderwijs. In de VS kan zelfs een publiek gefinancierde kleuterschool (die in principe gratis hoort te zijn) tussen de 1000 en de 5000 dollar per kind per jaar vragen, exclusief bijkomende kosten zoals vervoer, lunch, uitstapjes en dergelijke. Privé kleuterschooltjes vragen vaak 10.000 tot 20.000 dollar per jaar.

In de VS kan zelfs een publiek gefinancierde kleuterschool tussen 1000 en 5000 dollar per kind per jaar vragen, exclusief bijkomende kosten. Privé kleuterschooltjes vragen vaak 10.000 tot 20.000 dollar per jaar.

Geen van beide kandidaten heeft een concreet beleidsvoorstel om deze kosten te drukken.

In algemene termen lijkt Trumps onderwijsbeleid gestoeld op twee pijlers: zijn anti-wetenschapscampagne en zijn blind geloof in de vrije markt.

Met betrekking tot het eerste moet opgemerkt worden hoe de hele campagne van Trump een loopje genomen heeft met feiten, zowel alledaagse kennis als wetenschap werden systematisch in twijfel getrokken en gemanipuleerd. Wetenschap, pseudowetenschap en buikgevoel worden als evenwaardig gezien. Trumps running mate, Mike Pence, is een evangelisch christen die de evolutietheorie weerlegt, tegen stamcelonderzoek is, beweert dat er geen bewijs is dat roken schadelijk is, en zo meer.

In het licht van de complete afwezigheid van wetenschappelijke standaarden, is het voorstel om te besparen op de financiering voor scholen niet verwonderlijk – Ben Carson, de anti-evolutietheorie creationist, zou zijn adviseur worden in dit domein.

In plaats daarvan zou de nadruk komen te liggen op competitie: laat scholen de competitie aangaan met elkaar om meer kinderen aan te trekken. Scholen die niet voldoende (kapitaalkrachtige) kinderen aantrekken sluiten gewoon hun deuren. Wie een tijdje in de Bronx of Harlem gewoond heeft, kan zich afvragen waar de duizenden kinderen van ouders die nu al onder de inkomensgrens leven naartoe moeten wanneer hun schooltjes sluiten omdat er niet genoeg ouders zijn die duizenden euro’s per jaar kunnen betalen voor competitief onderwijs.

LGBT-rechten – of hoe Team Trump zal vechten tegen het Hooggerechtshof

De rechten van LGBT zijn geen kernthema in Trumps campagne, maar zijn positie is dat de beslissing van het Hooggerechtshof die de facto het homohuwelijk legaliseerde teruggeschroefd moet worden. Pence tekende in zijn thuisstaat Indiana zelfs een wet die handelaars het recht geeft LGBT niet te bedienen.

Werk – of hoe een schijnbaar progressieve maatregel in een conservatieve agenda past

De VS is het enige geïndustrialiseerde land zonder een wet die betaald zwangerschaps- of ouderschapsverlof voorziet. Dit is dan ook één van de enige thema’s waarover beide kandidaten het eens zijn dat er een oplossing moet gevonden worden – wat helemaal niet de positie van de Republikeinse partij is.

De VS is het enige geïndustrialiseerde land zonder een wet die betaald zwangerschaps- of ouderschapsverlof voorziet

Trumps voorstel is het toekennen van een belastingvoordeel aan ouders die kinderopvang betalen en het invoeren van 6 weken betaald zwangerschapsverlof.

Daartegenover staat echter een reeks maatregelen die werknemers zwaar treffen (zoals het afwijzen van een federaal minimumloon en het invoeren van maatregelen die de reeds erg verzwakte vakbonden verder zouden ondermijnen) en een reeks werk-gerelateerde thema’s waar Trump helemaal geen positie over inneemt (inkomensongelijkheid en heroriëntatie van werknemers uit krimpende sectoren, bijvoorbeeld)

Justitie – of hoe één president járenlang invloed kan hebben

Dit is een erg brede beleidscategorie die op vele manieren de Amerikaanse maatschappij – en het huidige debat – beïnvloedt. Beslissingen van het Hooggerechtshof hebben bijvoorbeeld in de laatste jaren in de praktijk geleid tot het legaliseren van het homohuwelijk, abortus en het terugschroeven van Obamacare. Wie zetelt in dit Hof is daarom bijzonder relevant. Momenteel is er een evenwicht tussen Conservatieven en Liberalen, maar de bepalende zetel is al maanden leeg omdat, na de dood van de conservatieve rechter Antonin Scalia, de Republikeinen Obama’s kandidaat weigerden goed te keuren. De nieuwe president zal dus niet enkel die zetel kunnen en moeten invullen, maar mogelijks ook de zetels van drie andere rechters die in de 80 zijn. Alleen al om deze reden is de huidige verkiezing bijzonder belangrijk: deze benoemingen (die in de VS politiek en ideologisch zijn) zullen de rechtspraak voor de komende generatie bepalen.

Trump herhaalde al meermaals dat hij rechters zou aanstellen die tegen abortus en tegen restricties op wapenbezit zijn

Trump herhaalde al meermaals dat hij rechters zou aanstellen die tegen abortus en tegen restricties op wapenbezit zijn. De lijst met potentiële kandidaten die hij voorlegde zijn zonder uitzondering bijzonder conservatieve politici, zoals Mike Lee, die geldt als één van de meest conservatieve leden van de Senaat.

Wapenwetgeving is dan ook een belangrijk thema voor Trump. Sinds 2004 hebben verschillende staten hun wapenwetgeving versoepeld, maar omwille van de vele recente schietpartijen is het thema wapenwetgeving opnieuw op de agenda gezet door voorstanders van meer controle op wapenbezit. Trump weert elk argument af met een voorstel dat draait rond zelfverdediging. Concreet wil hij minder controle op wie wapens koopt, een versoepeling van wapenwetgeving voor semi-automatische wapens voor privébezit, en een uitbreiding van waar wapens mogen gedragen worden.

Dit thema is gelinkt aan beleidsvoorstellen aangaande politiehervormingen. Een reeks dodelijke interventies waarbij politieagenten ongewapende burgers (meestal van minderheidsgroepen) doodden en waarbij twee politieagenten werden gedood in twee afzonderlijke aanvallen heeft een bijzonder verhit debat veroorzaakt.

Desondanks is er geen enkel concreet voorstel met betrekking tot politiehervormingen in het Trump kamp. De uitspraken van de kandidaat zijn erg ‘pro-politie’ en bagatelliseren het probleem van raciale spanningen en raciaal profileren. Zo werd bijvoorbeeld reeds gesteld dat onder zijn bewind politieagenten hun werk zouden kunnen doen hoe ze willen, zonder angst voor terechtwijzingen. Ook werd gealludeerd op het invoeren van de doodstraf voor wie een politieagent doodt.

Ook de discussie omtrent gevangenissen is gerelateerd aan dit onderwerp. Om verschillende redenen zijn weerszijden van het politieke spectrum het erover eens dat hervormingen nodig zijn: republikeinen vinden het systeem te duur, democraten verwijzen vooral naar de lange termijn-effecten op de maatschappelijke kansen van ex-gedetineerden. Ook in dit domein lijkt de visie van Trump echter beperkt tot het voorstellen van verdere privatisering van het gevangeniswezen – een evolutie die door burgerrechten-activisten en verdedigers van mensenrechten systematisch wordt veroordeeld omwille van de nefaste gevolgen voor gedetineerden die dergelijke privatiseringen onveranderlijk hebben.

De scorekaart van Hillary Clinton

Migratiebeleid - of waarom raids op scholen en werkplaatsen geen goed idee zijn

Clinton is historisch gesproken een relatief conservatieve kracht in het Democratische kamp, en dit is vooral merkbaar met betrekking tot migratie. Zij was in 2006 één van de voorstanders van het huidige hek dat reeds bestaat tussen de VS en Mexico. Het feit dat er het voorbije decennium een vrij grote conservatieve groep Democraten was, faciliteerde dan ook gesprekken rond een hervorming van migratiebeleid die gedragen zou worden door beide partijen.

Clinton was in 2006 één van de voorstanders van het huidige hek dat reeds bestaat tussen de VS en Mexico

Tijdens de huidige campagne lijkt deze hervorming niet meer denkbaar. Om zich te kunnen profileren en af zetten tegen alles wat Trump voorstelt, is Clinton significant moeten gaan sleutelen aan haar beleidspositie. Clinton is nog steeds vragende partij voor een algehele hervorming van het migratiebeleid, maar stelt nu dat ze de mogelijkheid wil openhouden dat ongedocumenteerde migranten die nu in de VS zijn staatsburgerschap zouden kunnen krijgen – en dit in de eerste plaats voor ouders van kinderen die in de VS geboren zijn en migranten die reeds als kind naar de VS gekomen zijn. Ze wijst ook collectieve acties af die tot deportatie moeten leiden.

Gezondheidszorg – of hoe Obamacare verdedigen een queeste op zich werd

Clinton heeft Obamacare reeds tegen twee aanvallers verdedigd: Trump die het volledig wil terugtrekken en privatiseren, maar ook Sanders (haar voormalige Democratische tegenstander) die Obamacare niet verregaand genoeg vond en meer overheidssteun voor gezondheidszorg wilde zien.

Clinton wil Obamacare daarom enkel hervormen, en wil met name een gezondheidszorgplan ontwikkelen dat de overheid kan aanbieden en dat competitief is met de markt, ten einde individuen de keuze te geven of ze private dan wel publieke zorgverzekeraars willen. Dit programma zou ook openstaan voor ongedocumenteerde migranten, hoewel die geen beroep zouden kunnen doen op verminderde bijdragen. Daarnaast insisteert haar campagne ook op het terugdraaien van de beslissing die de armste groepen uitsluit van Obamacare (maar hiervoor is geen concreet plan) en op het plafonneren van de prijzen van medicatie.

Omtrent abortus is Clinton een uitgesproken ‘pro choice’ stem. Ze was één van de senatoren die de uitspraak van het Hooggerechtshof in wet hielp omzetten en stelt in de huidige campagne een terugtrekking voor van het Hyde amendement dat het federaal subsidiëren van abortus onmogelijk maakt. Tijdens de campagne sprak ze zich ook reeds meermaals uit tegen het voorgestelde verbod dat therapeutische abortus na 20 weken onmogelijk zou maken.

Onderwijs – of hoe empathie gemeten moet worden

Clinton heeft een lange geschiedenis van steun verlenen aan wetenschappelijk onderzoek -  hoofdzakelijk onderzoek dat economische ontwikkeling kan ondersteunen - en heeft verschillende wetsvoorstellen in dit domein gesteund als senator.

Clinton hamert op investeringen in infrastructuur en het universeel gratis maken van kleuterschooltjes

Eerder dan privatiseren, hamert Clinton op het verhogen van de kwaliteit van onderwijs in publieke scholen. Hoe dit zal worden aangepakt, wordt echter niet toegelicht. Bovendien is de positie van Clinton omtrent dit thema ook reeds meermaals gewijzigd: waar ze eerder een beperkte privatisering toejuichte, argumenteert ze nu dat dit scholen zou toelaten om de ‘moeilijkste kinderen’ en studenten die niet goed scoren op gestandaardiseerde tests te weigeren.

Clinton blijft echter wel voorstander van deze gestandaardiseerde tests en ziet deze controversiële tests als het beste middel om publieke scholen aan te sporen beter te presteren. Ze pleit bovendien voor het opnemen van zogenaamde STEM-vaardigheden (science, technology, engineering & mathematics) en ‘soft skills’ (zoals geduld, empathie en samenwerking) in deze tests.

Verder hamert de campagne op investeringen in infrastructuur en het universeel gratis maken van kleuterschooltjes. Er is tijdens debatten met Sanders zelfs een aantal keer beloofd dat publieke universiteiten volledig gratis zouden worden voor families onder een bepaalde inkomensgrens. Dit punt is echter recent niet meer benadrukt.

LGBT-rechten – of hoe het homohuwelijk van een heikel punt naar een wervende leuze kan opschuiven

Het homohuwelijk is één van de vele thema’s waarover Clinton tijdens deze verkiezingsrace van positie veranderd is. Tot 2013 sprak zij zich openlijk uit tegen het homohuwelijk (maar voor de mogelijkheid tot wettelijk samenwonen). Omtrent andere thema’s steunde ze echter wel reeds geruime tijd gelijke rechten voor LGBT en verdedigde wetgeving die inging tegen de discriminatie van homo’s op de werkvloer, huizenmarkt en in publieke instellingen.

Werk – of hoe gender mainstreaming plots wenselijk werd

Samen met LGBT-retoriek is gender, en met name de rol van vrouwen op de arbeidsmarkt, een centraal thema in de campagne van Clinton. Als voormalig kinderrechtenactiviste en jurist, zijn vele voorstellen gerelateerd aan het hervormen van wetgeving zodat inkomens uit werk verder reiken voor gezinnen met kinderen.

Clinton pleit voor een verhoging van het minimuminkomen tot 12 dollar (en in sommige staten 15 dollar) per uur, wetgeving voor gelijk loon, betaald ziekteverlof en uitgebreidere voorzieningen voor kinderopvang.

Zo stelt de campagne bijvoorbeeld voor om kosten gerelateerd aan het opvoeden van kinderen te plafonneren op 10% van een familie-inkomen door middel van belastingvoordelen en federale tegemoetkomingen voor werkende gezinnen met kinderen (over werkloze ouders wordt niet gesproken). Daarnaast stelt ze ook 12 weken betaald ouderschapsverlof voor. Ook een verhoging van het minimuminkomen tot 12 dollar (en in sommige staten 15 dollar) per uur, wetgeving voor gelijk loon, betaald ziekteverlof en uitgebreidere voorzieningen voor kinderopvang ondersteunen dit beleid.

Het geld voor deze maatregelen zou komen uit een herstructurering van het fiscaal beleid wat meer geld zou opleveren uit hoge inkomens.

Justitie – of hoe één president járenlang invloed kan hebben

Clintons campagne is erg kritisch over een aantal recente beslissingen die het Hooggerechtshof nam onder de huidige conservatieve voorzitter, John Roberts, zoals het verzwakken van stemrecht voor kwetsbare groepen, het terugschroeven van progressieve wapenwetgeving, het opgeven van beperkingen op hoeveel geld bedrijven mogen investeren in verkiezingspropaganda, en het verzwakken van Obamacare. Onder Obama stelde Clinton dat het belangrijk was om Obama’s kandidaat voor het Hof snel goed te keuren, maar ze bevestigde niet of ze zelf dezelfde kandidaat zou voorstellen. Wel bevestigde ze dat ze rechters zou selecteren die burgerrechten en het recht op abortus zouden beschermen, wapenbezit aan banden leggen, en mensen boven bedrijven stellen – een uitspraak die reeds vaak gehekeld is gezien haar nauwe banden met Wall Street.

Wapenbezit staat niet bijzonder hoog op de prioriteitenlijst van Clinton, maar gezien het huidige maatschappelijke klimaat en het discours van haar tegenstander is hieromtrent toch een duidelijk beleid opgesteld, dat gestoeld is op het universeel screenen van kopers van wapens en het niet toekennen van vergunningen aan bepaalde groepen (zoals mensen met een geschiedenis van huiselijk geweld) of voor bepaalde categorieën van wapens (zoals semi-automatische wapens).

Haar terughoudendheid in dit domein is ook gerelateerd aan haar positie inzake politiehervormingen. Hier stelt haar campagne dat er een duidelijke standaard moet gesteld worden omtrent wanneer dodelijk geweld door politieagenten toelaatbaar is. Ook raciale spanningen worden concreet benoemd en een verbod op raciale profileringen wordt voorgesteld, evenals een training en ‘best practices’ programma dat voor bewustwording moet zorgen. Hiervoor wordt 1 miljard dollar vrijgemaakt. Daarnaast wordt gehamerd op meer transparantie, met name omtrent het transfereren van militaire wapens naar lokale politiekantoren en het rapporteren van misbruik door agenten.

Om raciale ongelijkheid te bestrijden, wil Clinton een hervorming van het strafrechtelijk systeem, met name het afschaffen van verplichte minimum gevangenisstraffen voor kleine misdrijven 

Een oplossing voor raciale ongelijkheid wordt ook gezocht in een hervorming van het strafrechtelijk systeem, met name het afschaffen van verplichte minimum gevangenisstraffen voor kleine misdrijven wordt voorgesteld. Op een aantal kleine misdrijven die vaker in minderheidsgroepen voorkomen (bv bezit van marihuana) staat bijvoorbeeld een disproportioneel hoge straf, terwijl ‘white crime’ (zoals bezit van cocaïne) vaak minder zwaar bestraft worden. Daarnaast is een budget van 5 miljard voorzien voor het begeleiden van ex-gedetineerden om terugval te vermijden.

En de winnaar is…

Hoewel bovenstaande analyse de indruk kan wekken dat Clintons sociaal beleid meer inclusief is en dichter komt bij het idee van een welvaartsstaat zoals we die in Europa kennen, moet opgemerkt worden dat een groot deel van deze voorstellen geheel afwezig was in haar discours en haar stemgedrag voor ze aan de verkiezingsstrijd begon.

Dit is ook iets wat haar door het Trump kamp vaak voor de voeten geworpen wordt, dat ze hypocriet is en nu iets anders zegt dan wat ze deed als senator – een kritiek die opmerkelijk is komend van het kamp dat elke dag iets anders zegt dan de dag ervoor, maar dat daargelaten.

Veel voorstellen en punten van Clinton lijken een rechtstreeks antwoord te zijn op de campagne van Sanders, die van sociaal beleid zijn wervend verhaal had gemaakt. Het is dan ook maar de vraag of deze voorstellen niet louter in het debat geworpen worden om een zwevend electoraat te overtuigen en of ze nog relevant zullen blijken eens Clinton ingezworen is.

Ook het Trumpkamp kan echter niet beschuldigd worden van veel voorspelbaarheid of consistentie. Ook daar is de retoriek erg gewijzigd sinds de peilingen begin september slechter werden, en ook Trump is op sommige vlakken opgeschoven naar een meer maatschappelijk aanvaardbaar verhaal. Op een aantal van zijn kernthema’s echter wordt het discours net gepolariseerder, waardoor een nieuwe standaard ontstaat van wat kan gezegd worden. Alleen al om deze reden moet voorzichtig worden omgesprongen met de huidige campagne.