Faro360: ‘Terwijl jij op de barricades staat, recycleren wij zo veel mogelijk plastic afval’

Beste Luc,

Met belangstelling las ik je opiniestuk op mo.be over de plastic problematiek. Als oprichter van Faro360 word ik immers uitdrukkelijk aangesproken. De belangstelling sloeg al snel over in verbazing.

Dat je van mening verschilt over een aantal principes is absoluut oké en dat vind ik niet meer dan normaal. Dat je een aantal onjuistheden over Faro360 begint te verkondigen om je mening tegen af te zetten, vind ik heel wat minder oké. Dat je ons tenslotte ook nog bestempelt (of moet ik zeggen, beschuldigt?) als crimineel, dat gaat een stap te ver. En dat je zo niet alleen Faro360 onderuit wil halen, maar ook nog Precious Plastic, Recy-K, Act4change, Stadlab 2050, Vlaanderen Circulair en anderen in diskrediet brengt, kan ik ook niet zomaar laten passeren.

Ik vind het bijzonder jammer dat je niet eerst de moeite genomen hebt om me een keer te contacteren alvorens zo op Faro360 in te hakken, want je hebt blijkbaar een aantal zaken uit de reportage waarop je reageert niet of fout begrepen.

Uiteraard zou ik ook veel liever in een wereld zonder vervuilende plastic leven. Maar de realiteit is helaas anders.

Ik ben er van overtuigd dat wij in principe hetzelfde willen. Ik heb het dan ook niet moeilijk met je stellingen over de techniciteit van plastic recyclage, over wat al dan niet recycling of downcycling is, over de statiegelddiscussie.

Nogmaals, in principe willen we hetzelfde. Uiteraard zou ik ook veel liever in een wereld zonder vervuilende plastic leven. Maar de realiteit is helaas anders, en we hebben elk onze eigen manier om daar mee om te gaan en op te reageren.

Waar ik het wel moeilijk mee heb, is de manier waarop je onze manier van werken aanvalt. Ik pik er enkele zaken uit:

In het genoemde artikel dat mij deed steigeren, worden technieken aangeprezen om zelf plastic te recycleren en te gaan smelten om gadgets van te maken. Deze rotzooi gaan smelten in het bijzijn en met behulp van kinderen, hen een nutteloos gadget in de handen geven en gewild of ongewild de boodschap meegeven dat plastic geen probleem is, lijkt mij eerder crimineel dan educatief.

Uiteraard willen wij geen nutteloze gadgets maken, maar zoeken we naar duurzame en zinvolle toepassingen om plastic afval in te verwerken. Momenteel proberen we er schoolmateriaal mee te produceren voor kinderen die hier anders geen toegang toe hebben. Of dit de beste toepassing is, dat weet ik niet. Maar een nutteloos gadget zou ik het alleszins niet noemen.

Bovendien kiezen we er net heel bewust voor om een sterke educatieve component aan ons verhaal te koppelen, waarin we juist nadrukkelijk de gevolgen en gevaren van (plastic) afval duidelijk maken, om zo een nieuwe generatie veel afvalbewuster te maken. Dus niet ‘ongewild meegeven dat plastic geen probleem is’, maar juist heel gewild veel meer mensen duidelijk maken dat het net wel een probleem is. Zo hebben we impact op korte termijn (afval verwerken en terug nuttig maken) én op lange termijn (mensen die minder [plastic] afval genereren).

‘Kleinschalige plasticfabriekjes bouwen op plaatsen waar net weinig bewustzijn is rond afval’, stelt de auteur van het artikel dus. Dit is zo ongelukkig om niet te zeggen fout! Deze mensen moeten niet bewust worden van wat je allemaal met plastic kan doen, het is belangrijk dat zij inzien wat je vooral niet met plastic kan doen. Je kan er geen gesloten systemen mee maken, geen kringlopen mee maken, dus geen circulaire economie mee bouwen.

Nochtans is het perfect mogelijk om op een veilig manier plastic afval om te vormen tot nieuwe producten. Dat bewijzen de honderden (duizenden?) mensen die met Precious Plastic werken en fantastische nieuwe creaties maken, zowel functioneel als artistiek als experimenteel.

Het is ook niet onze bedoeling om mensen in ontwikkelingslanden aan te zetten om meer plastic te gaan consumeren. Als je ooit in een Afrikaanse of Aziatische grootstad geweest bent, is de kans groot dat je schrijnende taferelen gezien hebt van bergen afval in de straten en rioleringen, op de velden, in bossen en in rivieren. Het grote probleem daar is dat de afvalinzameling en verwerking ondermaats is, waardoor zeer veel huishoudens hun afval gewoon niet kwijt kunnen.

De enige opties die voor hen overblijven zijn dan dumpen of verbranden. En om een alternatief te bieden aan deze twee opties, proberen we op onze manier wat waarde te geven aan plastic afval, zodat het niet meer gedumpt of verbrand wordt, maar opnieuw verwerkt kan worden tot nieuwe producten. Eigenlijk een beetje hetzelfde effect als het statiegeld wat je zo fel verdedigt (en ik ook trouwens, maar wat ik nog niet snel zie gebeuren in Bamako of Calcutta).

We gebruiken het probleem om een omslag teweeg te brengen, waardoor het probleem zelf mee ingezet wordt om er een oplossing voor te vinden.

Op die manier is plastic natuurlijk wel een waardevolle grondstof, zowel fysiek als symbolisch. We gebruiken het probleem om een omslag teweeg te brengen, waardoor het probleem zelf mee ingezet wordt om er een oplossing voor te vinden. Dat dit de enige juiste benadering is, zal je mij zeker niet horen zeggen. Maar wel eentje die wij waardevol genoeg vinden om eraan te werken. Nogmaals, jij mag uiteraard van mening verschillen, maar zorg dan alstublieft wel dat je voldoende geïnformeerd bent, zodat het een genuanceerd en constructief debat kan worden, in plaats van deze eenzijdige aanval die onze gemeenschappelijke zaak alleen maar schade toebrengt.

Ik ga helemaal akkoord dat het probleem bij de bron aangepakt moet worden en dat de producenten aansprakelijk en verantwoordelijk gesteld moeten worden. Maar dat zijn zaken die buiten mijn invloedssfeer liggen, waar ik vanuit mijn positie weinig tot geen invloed op heb. Dus kies ik voor een andere aanpak, met directe impact op korte en lange termijn, in afwachting van een idealere wereld waarin een organisatie als Faro360 en een beweging als Precious Plastic overbodig zijn.

Volgens jou kunnen enkel structurele oplossingen het plastic probleem oplossen. Volgens ons zijn er meer dan alleen structurele oplossingen nodig om de wereld te verbeteren. In elke strijd tegen elk onrecht zijn er namelijk minstens twee fronten. Het structurele front en het schadebeperkend front. Ik geef je twee voorbeelden:

• Armoede: de strijd voor een menswaardig bestaan gebeurt structureel door grote lobbygroepen tot bij de VN die armoede de wereld uit willen helpen. Terwijl zij staan te betogen, voorzien duizenden organisaties de armen en daklozen van voedsel, veiligheid, hygiëne, zorgen, onderwijs, spel, ontwikkelingskansen, etc…
• Wapens: de strijd tegen misbruik van verkeerde wapens door verkeerde mensen gebeurt door de anti-wapenlobby, strenge wapenwetgeving en repressief optreden tegen misbruik. Terwijl zij wetten stemmen, verzorgen organisaties als het Rode Kruis de gewonden die vandaag vallen.

Je kan het Rode Kruis en die duizenden organisaties verwijten dat zij het probleem accepteren en een excuus bieden aan de tegenpartij om te blijven doorgaan. Je kan hen zelfs verwijten dat ze het probleem in stand houden want zonder het probleem hebben ze geen bestaansreden meer. Maar dat is theoretisch gezwam. Dit weekend lazen we nog dat de berg plastic tegen 2050 12 miljard ton weegt. Terwijl jij op de barricades staat, betoogt en producenten aansprakelijk stelt, kunnen wij dus maar best zo veel mogelijk plastic afval recycleren. Ok, we maken er niet terug hetzelfde product van, maar we bieden een duurzamer alternatief.

Schadebeperkende initiatieven verwijten dat ze heulen met de duivel is volgens ons dus eerder ongenuanceerd, kortzichtig en onconstructief.

Schadebeperkende initiatieven verwijten dat ze heulen met de duivel is volgens ons dus eerder ongenuanceerd, kortzichtig en onconstructief. En dat is jammer, want de strijd tegen onrecht winnen we alleen met vereende krachten. We pleiten voor hetzelfde doel: een wereld met minder of geen plastic afval. Dat is een behoorlijk ambitieuze strijd, waarbij de krachten die afval produceren in alle eerlijkheid veel sterker zijn dan wij. De consumptie- en wegwerpmaatschappij is Goliath, wij zijn David.

We moeten dus slim zijn, samen aan hetzelfde zeel trekken, en ons richten op de afvalproductie en het beperken van het afval. Ik hoop dat dit schrijven onze visie en ons standpunt wat verduidelijkt heeft. Ik vraag je niet om er mee akkoord te gaan als je dat niet bent, maar ik nodig je wel uit om geen publieke aanvallen meer te doen op je eigen partij, en om op een constructieve manier samen te werken aan ons gemeenschappelijk, idealistisch wereldbeeld.

Met vriendelijke groeten,

Koen Verrecht, Founder Faro360