‘Soms is het nodig de clown uit te hangen om serieus genomen te worden’

Negen personen staan vandaag terecht voor het toebrengen van vernielingen in de bureaus van de European Crop Protection Agency (ECPA), een belangrijk lobby bedrijf voor de pesticiden-industrie. Op 9 mei 2017 versierden zij samen met een zestigtal andere activisten de kantoren van het ECPA met bladeren en besmeurden er ramen en muren met waterverf-graffiti. Het strafrechtelijk vervolgen van de actievoerders confronteert ons met een opmerkelijk feit. Bedrijven die mede verantwoordelijk zijn voor de vernieling van bodems, watervervuiling, het uitroeien van de boerenlandbouw en het verzieken van de volksgezondheid kunnen rustig hun gang gaan. Mensen die zich verkleden en de clown uithangen om hierop de aandacht te vestigen worden vervolgd als criminelen.

© ezln-zoologique

 

In november 2016 ging een filmpje viraal van dieren die het kantoor van BAYER binnendrongen te Diegem (zie verder in dit artikel). Eerder dat jaar hadden ze ook al een bezoek gebracht aan de Europese Commissie. Met hun ludieke acties willen de activisten van het Zoölogisch Ensemble ter Bevrijding van de Natuur (EZLN) de grote invloed van multinationale bedrijven op de Europese besluitvorming aan de kaak stellen. In een interview met TV5Monde zei iemand die zich Sub-commandant Kat laat noemen: ‘Soms is het nodig de clown uit te hangen om serieus genomen te worden.’

De negen activisten die terechtstaan voor vernieling namen deel aan een actie bij het European Crop Protection Agency (ECPA). Dit lobby-bedrijf vertegenwoordigt het voltallige gif-kartel (Bayer, BASF, Monsanto, Syngenta, Dupont, Dow) op Europees niveau. Het ijvert er voor Europese regelgeving die de bedrijfsbelangen zo weinig mogelijk schaadt. Via lobbyisten verzekeren de bedrijven zich ervan dat korte-termijn bedrijfsbelangen zich weerspiegelen in wetgeving en politieke besluitvorming, ten koste van mens en milieu. Het EZLN wilde met hun actie kracht bijzetten aan de vraag van een Europees burgerplatform om glyfosaat te verbieden en pleit voor een herziening van de Europese toelatingsprocedures voor chemische producten.

Net vandaag moeten de EU-lidstaten stemmen over een voorstel van de Europese Commissie voor de verlenging van de toelating van glyfosaat, het hoofd-ingrediënt van onder andere de onkruidverdelger Roundup. Roundup is wereldwijd het meest gebruikte herbicide en is één van de belangrijkste producten van Monsanto. Dit product doodt zowat alle planten, behalve deze die genetisch gemanipuleerd werden om resistent te worden tegen het gif.

Roundup moedigt grootschalige monocultuur aan, brengt bodemleven in gevaar, vervuilt het water wereldwijd en staat zwaar onder druk sinds het internationaal kankeronderzoekscentrum van de Wereldgezondheidsorganisatie (het IARC) glyfosaat “‘waarschijnlijk kankerverwekkend” voor de mens noemde. Volgens de EU wet mogen voor mensen kankerverwekkende stoffen immers niet toegelaten worden in bestrijdingsmiddelen. Het Europese Voedselagentschap EFSA reageerde daarop dat het “onwaarschijnlijk” is dat glyfosaat kanker veroorzaakt bij mensen.

Geheimhouding en beïnvloeding van studies

Eerder berichtte journalist Vincent Harmsen al uitgebreid op MO dat er problemen zijn met de manier waarop het EFSA besloot om de IARC conclusies niet serieus te nemen. En zeker nu meer en meer e-mails en interne correspondentie van Monsanto publiek zijn, de zogenaamde Monsanto papers, wordt het hoe langer hoe moelijker voor de Europese besluitvormers om de weldra aflopende vergunning van glyfosaat te verlengen. Uit de Monsanto papers blijkt onder meer dat Monsanto al jarenlang op de hoogte was van de gevaren verbonden aan het grootschalig gebruik van het gif Roundup en er alles aan deed om dit verborgen te houden.

Monsanto was al jaren op de hoogte van de gevaren verbonden aan het grootschalig gebruik van het gif Roundup en deed er alles aan om dit verborgen te houden

De Europese groene fractie diende onlangs een voorstel in om een onderzoekscommissie op te starten naar de besluitvorming rond de verlenging van glyfosaat, nadat duidelijk werd dat wetenschappelijke studies die aantonen dat de stof gevaarlijk is, genegeerd werden. Over de Europese verlenging van de vergunning stelt MEP Bart Staes dat de Europese Commissie zich ten onrechte door Monsanto ten onrechte laat beïnvloeden. Monsanto dreigt met schadeclaims van een miljard euro per jaar indien het geen verlenging zou krijgen voor glyfosaat, maar volgens Staes laat juridisch advies zien dat de Europese wet toelaat om glyfosaat van de markt te halen met een uitdovingsfase van maximaal 18 maanden.

Corporate Europe Observatory (CEO) pluisde de Monsanto Papers uit en laat zien hoe Monsanto decennialang de wetenschap over glyfosaat (en PCBs) manipuleerde om er voor te zorgen dat schadelijke gevolgen van de door hen op de markt gebrachte producten onder de radar van de besluitvorming bleven. Hiervoor deinzen ze niet terug om elk onderzoek dat een gevaar vormt voor commerciële belangen in diskrediet te brengen of stop te zetten. Zo vond CEO in de meest recent gepubliceerde Monsanto papers bewijsmateriaal dat Monsanto de opdracht gaf aan het Nederlandse onderzoeksinstituut TNO om een wetenschappelijke studie stop te zetten, nadat er “onverwachte resultaten” optraden over glyfosaat-opname via de huid bij ratten. Op het voorstel van TNO om de studie opnieuw te doen, werd niet ingegaan.

De olifant in de kamer

Op zich is het verbazingwekkend dat we nog steeds zoveel energie en geld moeten verspillen om aan te tonen dat gif giftig is en dat bedrijven zoals Monsanto en BAYER niet werken in het belang van de boerenlandbouw of de volksgezondheid. Rapport na rapport komt tot de conclusie dat een industrieel voedselsysteem, gebaseerd op chemie-intensieve landbouw, intensieve veehouderij, massaproductie van industrieel bewerkte voedingsmiddelen en gedereguleerde voedselketens mensen ziek maakt. De eiercrisis lijken we alweer vergeten en verbanden tussen armoede, obesitas, honger en moderne epidemieën zoals suikerziekte en allerhande kankers willen we niet zien. Steeds opnieuw delen we de dingen zodanig op in stukjes totdat het geheel onzichtbaar wordt.

Overigens is een discussie over het gebruik van glyfosaat als alleenstaand product al absurd. Glyfosaat is uiteindelijk “maar” één ingrediënt van onkruidverdelgers zoals Roundup. En maar één van de vele giftige stoffen waar mensen dag in en dag uit mee in contact komen.

Het is een schoolvoorbeeld van reductionisme waar men als uitgangspunt neemt dat het geheel kan worden begrepen door de afzonderlijke onderdelen te bestuderen. Nochtans staat de wetenschap verder dan dat en weten we dat gehelen — zij het chemische cocktails, een levend organisme of een ecosysteem — eigenschappen hebben die op het niveau van de onderdelen niet bestaan.

Onderzoekers dringen er daarom al jaren op aan om toelatingsprocedures voor onkruidverdelgers te baseren op onderzoek naar de gevolgen van de volledige gif-cocktails. Roundup, net als andere onkruidverdelgers, bestaat immers uit meer dan glyfosaat. Bedrijfsgeheim laat tot op vandaag niet toe dat de gevolgen van de volledige cocktails bestudeerd worden.

Zolang pesticiden bestaan, is het nodig om de politieke besluitvorming te verdedigen tegen de voortdurende pogingen van het gif-kartel om haar te kapen.

Evenmin wordt rekening gehouden met de grote schaal waarop pesticiden worden toegepast. Laat staan dat we nagaan wat de gevolgen zijn van grootschalig gifgebruik via onkruidverdelgers en bewerkte voedingsmiddelen in combinatie met de blootstelling aan allerhande uitlaatgassen en vervuild water. Het samen bekijken van zulke zaken kan enkel leiden tot de conclusie dat systemische verandering tegelijkertijd op alle fronten bewerkstelligd moet worden.

Maar zolang pesticiden bestaan, is het nodig om de politieke besluitvorming te verdedigen tegen de voortdurende pogingen van het gif-kartel om haar te kapen.

De Europese besluitvormers kunnen hier vandaag aan werken door een duidelijk signaal te geven en de verlenging van de glyfosaatvergunning niet goed te keuren. Tegelijkertijd kunnen ze de toelatingsprocedures voor chemische stoffen herzien en alle technische en economische steun geven aan boeren om hen te helpen bij de omschakeling naar een pesticidenvrije landbouw.

De in opmars zijnde beweging van alternatieven die welzijn, klimaat, gezondheid, voedsel en handel als samenhangende delen van een geheel beschouwen, wordt vandaag als een bende utopisten gezien, maar allicht heeft sub-commandant Kat het hier ook bij het rechte eind wanneer hij stelt dat de geschiedenis hen gelijk zal geven.

Noot : het proces van het EZLN vindt plaats in het Brusselse justitiepaleis op donderdag 9 november om 12u30

© ezln-zoologique

 

Barbara Van Dyck is onderzoekster en activiste. Ze is verbonden aan de Universiteit van Sussex aan de Onderzoeksgroep voor wetenschap en beleid.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.