De dag dat Marokko Hajar Raissouni afluisterde, raakte ze (bijna) alles kwijt

‘Marokko is één grote gevangenis voor mij’

CC BY-NC-ND 2.0

Suleiman Raissouni, die werkt als hoofdredacteur, is een van de journalisten die afgeluisterd en gearresteerd werd. Hij is de oom van Hajar Raissouni.

Journaliste Hajar Raissouni vertelt hoe het Marokkaanse koninkrijk haar telefoon aftapte, een lastercampagne lanceerde, haar beschuldigde van een illegale abortus en haar tot een jaar gevangenisstraf veroordeelde. ‘Ze vertelden me dingen over mezelf die niemand kon weten, tenzij ze mijn dagboek lazen.’

Met behulp van de beruchte Pegasus-spionagesoftware van het Israëlische bedrijf NSO tapte Marokko meer dan 10.000 telefoonnummers af. Dat blijkt uit gelekte informatie van Forbidden Stories, die werd gedeeld met 17 media, waaronder het Arabische nieuwsplatform Daraj. Vrouwen vormden een prominent doelwit. Hun privacy werd geschonden om hen te bedreigen en chanteren.

Hajar Raissouni was een van de slachtoffers.

Raissouni is een 30-jarige Marokkaanse journaliste. Op 31 augustus 2019 werden zij en haar verloofde gearresteerd en veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf wegens seks buiten het huwelijk en illegale abortus. Hoewel Raissouni kon bewijzen dat ze geen abortus had gepleegd, werd ze toch veroordeeld.

Raissouni heeft altijd volgehouden dat de aanklacht politiek gemotiveerd was en verband hield met haar artikelen over de Hirak-beweging en protesten in het noordelijke Rifgebergte. Op 16 oktober 2019 verleende Koning Mohamed VI haar gratie. Op 2 december van dat jaar trad ze in het huwelijk.

Dit is haar verhaal.

***

Ik wist het

Ik was niet verrast toen Forbidden Stories mij contacteerde met de mededeling dat mijn telefoonnummer en dat van mijn man, de Soedanese mensenrechtenactivist Rifaat al-Amin, deel uitmaakten van een lijst met gelekte telefoonnummers gelinkt aan de Israëlische spionageapp Pegasus. Ik wist dat mijn telefoon afgeluisterd werd. Ik wist ook dat de geheime politie ons nauwlettend in de gaten hield, zelfs nadat we Marokko ontvlucht waren.

‘De geheime politie hield ons nauwlettend in de gaten, zelfs nadat we Marokko ontvlucht waren.’

In 2019 ben ik gearresteerd en verhoord door mensen waarvan ik nog steeds niet weet wie ze zijn of wie ze vertegenwoordigen. Zij vertelden mij dingen over mezelf die niemand kon weten, tenzij ze mijn dagboek gelezen zouden hebben.

Mijn man overkwam net hetzelfde. Hij werd ondervraagd over bepaalde gebeurtenissen, over zijn relaties met bepaalde mensen. Ook dat zouden ze enkel te weten zijn gekomen door zijn gedrag en zijn gesprekken te volgen.

Het onderzoek duurde uren. Het ging werkelijk over alles, behalve over hetgeen waarvan ze ons beschuldigden.

Doelwit

Op het moment dat ik het ziekenhuis verliet, ben ik gearresteerd.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

“Zij” wisten precies hoe laat ik er vertrok. Ik had namelijk mijn man gebeld om te vragen mij op te halen.

Ze blokkeerden de uitgang, als een soort van bende. Aanvankelijk zeiden ze dat ze gekomen waren om de dokter te spreken, hoewel die een halfuur eerder al vertrokken was. Ze stonden mij op te wachten. Ik was hun doelwit.

De spionage hield niet op nadat we uit de gevangenis kwamen. Integendeel, het ging van kwaad naar erger. Op straat werden we lastiggevallen. Ons huis stond onder toezicht.

In de lasterpers, die dicht bij de autoriteiten staat, zagen we berichtgeving over zaken waar we enkel thuis of via telefoon over gesproken hadden.

Onze vrienden wilden niet meer op bezoek komen bij ons, zij vreesden voor hun privacy en veiligheid. Anderen verbraken of verminderden het contact met ons. Wij waren diegenen die in de gaten gehouden werden. Wij konden hen in de problemen brengen.

Leugens in de lasterpers

De situatie verslechterde na de arrestatie van mijn oom, Suleiman Raissouni. Hij is de hoofdredacteur van Akhbar Al-Youm, de krant waar ik voor werkte. Onze privélevens verschenen in de pers, inclusief allerlei leugens, overdrijvingen en verzinsels. De bedoeling was om ons als een moreel gecorrumpeerde familie te portretteren, een familie die precies het tegenovergestelde doet van wat ze zegt te doen.

Als gevolg van de intimidatie en de algehele toestand van angst en terreur waarin wij leefden, hadden we op een zeker moment geen andere keus dan uit Marokko te vertrekken. Dat was een stap in het grote onbekende voor ons.

Het onbekende was op dat moment een stuk vriendelijker dan de hel waarin we leefden. Wij hadden te maken gekregen met immorele instituten die op eender welk moment beschuldigingen kunnen fabriceren om je in de gevangenis te gooien, je reputatie naar de knoppen te helpen, je waardigheid te doden.

Gevangen in eigen land

Onze beslissing Marokko te verlaten beviel de staat niet. En dus weigerden ze ons toestemming. ‘Hij gaat, jij blijft’, was de boodschap die ik kreeg. Een hooggeplaatste ambtenaar greep op het laatste moment in. Was hij niet tussengekomen, dan zou ik nog steeds een gevangene zijn in mijn eigen land. Marokko is voor mij een grote gevangenis geworden.

Ondanks mijn vertrek gingen de lastercampagnes tegen mij en mijn familie gewoon door. Telkens ik een artikel of blog over mensenrechtenschendingen in Marokko publiceerde, kraakten talloze websites en kranten mijn reputatie als vrouw af. En dat terwijl de Marokkaanse autoriteiten zichzelf portretteren als ‘een staat die de vrouwenrechten verdedigt’.

‘De makkelijkste manier om een vrouw te doden, is door haar reputatie om het leven te brengen.’

We leven in een conservatie maatschappij. De makkelijkste manier om een vrouw te doden, is door haar reputatie om het leven te brengen.

Aanvankelijk stoorde mij dat. Ik wist niet goed hoe ik hiermee om moest gaan. Telkens er leugens en verzinsels verschenen, vroeg ik me af hoe anderen naar mij keken.

Mijn foto was op grote schaal verspreid. Om die reden wisten de meeste Marokkanen wie ik was.

Nadat ik uit de gevangenis kwam, werd ik erg introvert. Graag naar buiten gaan zat er niet meer in. Als iemand me aankeek op café of op straat, zelfs als iemand gewoon hallo zei, schaamde ik me. Ik kon me niet inbeelden wat voor beeld ze van mij hadden. Mijn ware ik? Of de persoon die de media presenteerde, een persoon die mij vreemd was?

Zelfs toen ik besloot weer te gaan werken, schaamde ik me. Ik verloor ik mijn zelfvertrouwen wanneer ik bronnen of publieke figuren ontmoette, omdat ik altijd veronderstelde dat ze hadden gelezen wat er over mij gepubliceerd was.

Immuun

Toen de autoriteiten besloten een avondklok in te stellen, als gevolg van het coronavirus, waren de meeste Marokkanen misnoegd. Ik niet. Ik voelde me opgelucht. Nu moest ik tenminste niet meer naar buiten om mensen te ontmoeten.

Na alle tragedies die ik meegemaakt heb, ben ik immuun geworden voor al die leugens, al die verzinsel. Ik heb het vermogen om me te verweren tegen de lastercampagnes in de media, die bedoeld (en betaald) zijn om Marokkanen te laten vechten met andere Marokkanen.

‘Wie zich buiten de kudde begeeft, wordt vroeg of laat een doelwit.’

De Marokkaanse overheid heeft geprobeerd om te ontkennen dat de inlichtingendiensten spionagesoftware gebruikt om journalisten, mensenrechtenactivisten en politici te bespioneren. Maar iedereen weet dat wie zich buiten de kudde begeeft, vroeg of laat een doelwit wordt.

Dat is exact hetgeen wat mij overkomen is, net als mijn man, mijn oom Suleiman Raissouni, zijn collega-journalist Omar Al-Radi en de historicus Maati Monjib.

Dit opiniestuk verscheen oorspronkelijk bij Daraj en werd vertaald door MO*medewerker Peter Speetjens.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.