Over het gebruik van angst, wetenschap en politieke berekening

Luisteren naar de wetenschap is geen doemdenken

© Leon Haberkorn

De jongeren doen aan doemdenken en jagen ons onnodig angst aan, zegt N-VA. Is dat zo?

Vlaamse, Waalse en Brusselse jongeren komen op straat om een steviger klimaatbeleid te eisen. De N-VA gaf het voorbije weekend tegengas: de jongeren doen aan doemdenken en jagen ons onnodig angst aan. Is dat zo?

Ik heb nog eens het jongste rapport van het IPCC, de verzamelde klimaatwetenschappers van onze wereld, herlezen. Daar staat op pagina 17 het volgende: ‘Routes om de temperatuurstijging onder de 1,5 graad Celcius te houden, vereisen snelle en verreikende transities in energie-, land-, stads-, en infrastructuursystemen (inclusief transport en gebouwen). Die transities zijn ongekend in termen van schaal, maar niet noodzakelijk in termen van snelheid en impliceren een diepgaande vermindering van onze uitstoot…’

De wetenschap pleit voor een ‘snelle en verreikende transitie’. Vergelijk dat met het beleid van onze regeringen

Dat is dus wat de wetenschap ons aanreikt. Vergelijk dat met het beleid en discours van de Zweedse coalities die ons de voorbije vijf jaren bestuurden. Hebt u de indruk dat deze regeringen gewerkt hebben aan een snelle en verreikende transitie? Onze uitstoot van broeikasgassen moet in 2020 met 15 procent naar beneden tegenover 2005. Nu staan we op een reductie van 5 procent. Ook de doelstellingen inzake hernieuwbare energie halen in 2020 zal een forse versnelling vragen (zoals de jongeren vragen). Als de regeringspartijen eerlijk zijn met zichzelf, geven ze toe dat een diepgaande transitie nooit hun prioriteit is geweest en dat die er dan ook niet is gekomen.

‘Domdenken’

Het is juist die realiteit, die kloof tussen wat onze regeringen deden en wat het IPCC vraagt, die de jongeren op een of andere manier aanvoelen. Ze hebben er meermaals op gewezen dat we juist beter moeten luisteren naar de wetenschap. Dat afdoen als doemdenken, is vreemd voor een partij die zegt te dwepen met de waarden van de Verlichting. Die waarden omvatten voor mij op de allereerste plaats de rationaliteit – je verstand durven gebruiken en vertrouwen – en een heel vruchtbare vorm daarvan is toch de wetenschap, het systematisch observeren van de werkelijkheid om daar dan de beste besluiten uit trekken. Dat is wat de IPCC-rapporten telkens weer proberen te doen. Uit de immense hoeveelheid klimaatdata puren zij de best mogelijke voorspellingen. Dat is ook wat bijna 4000 Belgische wetenschappers benadrukken in een petitie die vandaag gepubliceerd wordt: de wetenschap kan met vrij grote zekerheid de klimaatverandering in kaart brengen.

Als we de wetenschap vertrouwen om kerncentrales te doen werken, waarom dan niet voor klimaatscenario’s?

Als we de wetenschap vertrouwen als ze de vliegtuigen laat vliegen of kerncentrales doet werken, waarom vertrouwen we haar dan niet als ze klimaatscenario’s uittekent? Dat de besluiten van de klimaatwetenschappers lastig zijn, begrijp ik maar dat is geen voldoende reden om ze te negeren. Dat is misschien wel geen doemdenken maar ‘domdenken’, als dit neologisme even mag. Het is niet door je kop in het zand te steken dat een probleem weggaat.

Is wijzen op wat de wetenschappers ons vragen, angst aanjagen zoals Jan Jambon dit weekend beweerde? Ook dat vind ik een vreemde gedachte. Aanzetten om te handelen naar wat de beste wetenschappelijke inschatting van de feiten vooropstelt, lijkt me geen angst aanjagen. Dat is gewoon verstandig.

Angst en wetenschap

Toen de N-VA wees op de potentieel dramatische gevolgen van het ondertekenen van het VN-migratiepact – gevolgen die volgens haar zo dramatisch zijn dat ze er de regering liet over vallen – begaf ze zich eigenlijk op veel gladder ijs. Er was absoluut geen vuistdik rapport door de beste wetenschappers ter wereld dat staafde dat het ondertekenen van dat pact dramatische gevolgen zou hebben.

Als je dan toch de term “angst aanjagen” wil gebruiken, dan was die hier wellicht meer op zijn plaats. Nochtans was de N-VA bereid daarvoor de regering op te blazen. Toen in oktober 2018 het jongste IPCC-rapport uitkwam, gaf de N-VA geen kik, (de rest van de regering evenmin). Blijkbaar was deze zo goed mogelijke inschatting van de feiten inzake klimaat dan weer geen wake up call.

Het VN-migratiepact had geen wetenschappelijk berekende gevolgen

Wie handelt dan eigenlijk volgens de waarden van de Verlichting – dat wil zeggen: rationeel? Wetenschappelijke bevindingen worden niet aangegrepen voor beleidswijzigingen, en achteraf zelfs geduid als doemdenken, terwijl een door 160 landen ondertekend niet-bindend verdrag waarvan de gevolgen niet wetenschappelijk zijn doorgerekend, gezien wordt als een grote bedreiging, waarvoor men de regering laat vallen. Ik vind dat niet rationeel en ik vermoed dat alleen politieke berekening - de inschatting dat men stemmen kan winnen als men bepaalde gevoelsregisters bespeelt — meer dan een echt inschatten van de werkelijke risico’s hiervoor de verklaring biedt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.