Een koolstoftaks is wel degelijk effectief en rechtvaardig

Pixabay (CC0)

 

Ik kan me zeker scharen achter het idee van Natalie Eggermont dat we grote investeringen nodig hebben voor een effectief en ambitieus investeringsplan voor het klimaat. Maar helaas niet met haar stelling dat een koolstofbelasting asociaal is en geen oplossing biedt voor het klimaat. Beide stellingen zijn onjuist.

Het idee achter een koolstoftaks is inderdaad dat vervuiling van de natuur, gemeten in uitstoot van CO2, een prijs krijgt opgeplakt omdat dit nu gratis is. En van alles dat gratis is consumeren we nu eenmaal gemakkelijk teveel. Dit geldt voor de burger, maar zeker voor het bedrijfsleven, aangezien zij zo goedkoop mogelijk willen produceren om hogere winsten te kunnen maken. Iedereen is het er over eens dat er minder onduurzaam geproduceerd en geconsumeerd moet worden. Door er een prijs op te plakken betaalt de vervuiler. Dit is toch wel één van de prikkels om minder te vervuilen. Ik zie daar geen enkel probleem. En omdat vervuilers vooral grote bedrijven zijn moeten zij ook het meeste betalen. Dat is niet asociaal maar sociaal.

Bedoeling is dat de taksen worden gebruikt om die nodige investeringen binnen het productieproces aan te jagen. Maar ook dat het opgehaalde bedrag gebruikt wordt voor publieke investeringen zoals een goed openbaar vervoer, en zo dus direct of indirect terugkomt bij de burgers. Dit kan ook perfect gebeuren op een progressieve en herverdelende manier, waar de meest kwetsbaren het meest geholpen worden in de transitie naar een duurzaam consumptiepatroon. En niet, zoals nu, het koopkrachtige deel van de samenleving subsidie krijgt om een elektrische wagen te kopen.

Plannen met miljarden investeringen die nodig zijn voor de energietransitie liggen overal al lang op de plank.

Een koolstoftaks is wel degelijk effectief. Juist omdat schone bedrijven geen belasting hoeven te betalen, wordt het schonere, maar nu vaak duurdere product relatief goedkoper. Dat die producten nu vaak nog te duur zijn komt juist omdat deze bedrijven vrijwillig rekening houden met het klimaat. Plannen met miljarden investeringen die nodig zijn voor de energietransitie liggen overal al lang op de plank. Maar de juiste prikkels om investeringen in schone projecten te stoppen ontbreken juist. En dat is omdat vuil produceren te goedkoop is. Een koolstoftaks zal de shift naar schonere investeringen van die miljarden vanzelf over de streep trekken.

Maar het is niet omdat een koolstoftaks op limieten stoot, dat we het daarom niet moeten doorvoeren. Want het klopt ,wat Natalie Eggermont zegt, dat we met alleen dergelijke marktmechanismen het zeker niet halen, we hebben veel meer, al of niet markt-gebonden, regulering nodig. Een nationaal en zelfs individueel carbonbudget is cruciaal, zodat we als land, maar ook als consument/burger in de “fair share” van CO2 emissies kunnen en moeten blijven. Maar ook een fundamenteel ander begrip op wat “ontwikkeling” en welzijn is en hoe we daar best geraken. Ik verwijs hier graag naar het denken in de “degrowth”-beweging.

Maar vooral is het noodzakelijk om een sociaal beleid te hebben dat garandeert dat alle mensen een minimum inkomen (uitkering of minimum loon) genieten dat hen in staat stelt om goed en duurzaam te leven. Een ambitieus en degelijk klimaatbeleid kan en mag niet worden ondermijnd omdat er nu (helaas!) groepen zijn die uit de boot vallen. Dat probleem los je op met een beter en effectief sociaal beleid, niet met het matigen van een klimaatbeleid.

Producten en diensten zullen inderdaad duurder moeten worden, als we af willen van het afwentelen op de natuur en (slaven)arbeid.

Ik hoor vaak het argument van de linkerzijde dat financieel kwetsbaren ook recht hebben op hun vakantie, een eigen auto willen bezitten, en (veel) willen consumeren. De low-budget lijnen als Ryanair, te goedkope diesel en Primarks komen aan die wensen tegemoet. Als we dit argument serieus nemen, betekent het dat we dus in functie van deze groep heel wat onrechtvaardigheid in stand moeten houden. Niet alleen qua klimaat, maar ook qua exploiteren van goedkope arbeid. Dat kan niet de bedoeling zijn. Producten en diensten zullen inderdaad duurder moeten worden, als we af willen van het afwentelen op de natuur en (slaven)arbeid. Als we eisen dat de bedrijven de Chinese arbeiders, de boeren op de plantages, de textielarbeidster in Bangladesh een fatsoenlijk loon gaan betalen zullen de financieel kwetsbare groepen dat ook voelen in hun portemonnee. Niet doen dan maar ?

Nee, we moeten dit wél blijven doen, zo ook het vervuiler betaalt principe hoog op de politieke agenda laten staan. Maar ook: eisen dat bedrijven niet alleen hun CO2 taks betalen, maar ook alle andere taksen, hen wettelijk verantwoordelijk stellen voor hun milieuschade (ook gebruik makend van de rechtbank) en zoveel meer. De lijst is helaas lang.

Ik zie het graag dat de PVDA zich eindelijk meldt in het klimaat- en het bredere milieudebat, maar met dergelijke analyses moet ik toch stellen dat “Rood nog niet het nieuwe Groen” is.

Bijdrage van Leida Rijnhout, freelance consultant voor duurzame ontwikkeling, www.leapfrog2SD.org

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.