We gooien steeds meer elektronisch afval weg

In 2019 werd wereldwijd 53,6 miljoen ton elektronica weggegooid, vergelijkbaar met het gewicht van 350 cruiseschepen. Dat is 21 procent meer dan vijf jaar geleden, en die groei dreigt te verdubbelen, waarschuwen de Verenigde Naties.

Amper 17,4 procent van het elektronisch afval dat in 2019 werd geproduceerd, werd gerecycleerd. Dat betekent dat veel goud, zilver, koper, platina en andere hoogwaardige materialen met een waarde van zo’n 57 miljard dollar worden weggegooid of verbrand, in plaats van te worden ingezameld voor hergebruik.

Per hoofd van de bevolking is Europa de slechtste leerling van de klas. Elke Europeaan produceert 16,2 kilogram elektronisch afval. Oceanië is tweede met 16,1 kilogram, gevolgd door de Amerika’s met 13,3 kilogram. Azië en Afrika waren veel lager: respectievelijk 5,6 en 2,5 kg

Gezondheid en milieu

De enorme hoeveelheden elektronisch afval vormen een gevaar voor de volksgezondheid en het milieu, waarschuwen de VN. Ze bevatten gevaarlijke stoffen zoals kwik, die het menselijk brein en het zenuwstelsel kunnen beschadigen. Uit het VN-rapport blijkt dat jaarlijks zo’n 50 ton kwik in de afvalstroom terechtkom.

‘De manier waarop we elektronische apparaten produceren, gebruiken en weggooien is onhoudbaar geworden.’

Elektronisch afval heeft bovendien een aanzienlijke klimaatafdruk. In 2019 kwam zo’n 98 miljoen CO2-equivalent vrij in de atmosfeer uit afgedankte koelkasten en airconditioners. Dat is goed voor ongeveer 0,3 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen

Verdubbeling

Het is dan ook problematisch dat het jaarlijkse volume aan afgedankte elektronica blijft groeien. De VN schatten dat het in 2030 zal oplopen tot 74 miljoen ton, bijna een verdubbeling in amper zestien jaar. Daarmee is e-waste de snelst groeiende huishoudelijke afvalstroom ter wereld. De oorzaken zijn, naast een groeiend gebruik van elektronica, ook de korte levenscyclus van veel apparaten en een gebrek aan reparatiemogelijkheden. 

‘Het rapport benadrukt het dringende probleem van e-waste beheer in onze digitaal verbonden wereld van vandaag’, zegt Doreen Bogdan-Martin van de International Telecommunication Union (ITU). ‘De manier waarop we elektronische apparaten produceren, gebruiken en weggooien is onhoudbaar geworden.’

Maria Neira, directeur van de afdeling Milieu aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor de informele recyclage, vaak in ontwikkelingslanden. ‘Informele en onjuiste recyclage van e-afval is een groot opkomend gevaar dat in stilte onze gezondheid en die van toekomstige generaties aantast’, zegt ze. ‘Een op de vier kinderen sterft door vermijdbare blootstelling. Een op de vier kinderen kan worden gered als we actie ondernemen om hun gezondheid te beschermen en zorgen voor een veilige omgeving.’