Vissen zoeken andere oorden op, en dat veroorzaakt internationale spanningen

De helft van alle grensoverschrijdende visbestanden zal zich tegen het einde van deze eeuw verplaatsen onder druk van de klimaatverandering. Dat zal leiden tot heel wat spanningen tussen landen, waarschuwen Canadese wetenschappers.

Visbestanden trekken zich weinig aan van nationale grenzen. Over de hele wereld hebben landen daarom afspraken gemaakt over de visserijrechten op populaties die een of meerdere grenzen overschrijden. Maar die afspraken komen sterk onder druk naarmate de visbestanden verhuizen onder druk van de klimaatverandering.

Nieuwe situatie

Uit een studie door de University of British Columbia blijkt dat tegen 2030 al 78 procent van de zogenaamde “exclusieve economische zones” (EEZ) ter wereld te maken zal krijgen met minstens één verschuivend visbestand. Bijna een kwart (23 procent) van de grensoverschrijdende visbestanden migreert dan al - tegen het einde van de eeuw zelfs bijna de helft (45 procent).

‘Die migrerende visbestanden zullen tussen landen moeten worden verdeeld, waardoor de dynamiek volledig verandert’, zegt hoofdauteur Juliano Palacios-Abrantes, onderzoeker aan de UBC en hoofdauteur van de studie. ‘Veel van de visserij-overeenkomsten die zijn gesloten om bestanden te verdelen, zijn in de voorbije decennia tot stand gekomen. Die regels hadden betrekking op een situatie die nu volledig veranderd is.’

Economisch belang

De studie brengt het verschuivende leefgebied in kaart van 9.132 grensoverschrijdende visbestanden, samen goed voor 80 procent van de totale wereldwijde vangst in EEZ’s. Op basis van metingen sinds 2006 hebben de wetenschappers de projecties gemaakt tot 2100.

Tropische landen in bijvoorbeeld het Caribisch gebied en Zuid-Azië zullen het eerst worden getroffen.

De verschuivingen zullen volgens de wetenschappers de spanningen doen toenemen. Want de inzet is groot: tussen 2005 en 2010 leverde de visserij op grensoverschrijdende visbestanden naar schatting 76 miljard dollar aan inkomsten op.

Tropische landen in bijvoorbeeld het Caribisch gebied en Zuid-Azië zullen het eerst worden getroffen, zeggen de wetenschappers, maar ook noordelijke landen ontsnappen de dans niet.

Preventief onderhandelen

De studie doet een aantal suggesties om de spanningen te verminderen, zoals overeenkomsten die vissersvloten in staat stellen om in de wateren van de buurlanden te vissen, op voorwaarde dat ze een deel van de vangst of winst aanbieden.

Veel van de bestaande overeenkomsten zullen opnieuw onderhandeld moeten worden om in evenwicht gebracht te worden met de veranderende situatie, zeggen de onderzoekers.

Daarnaast pleiten ze voor een snelle vermindering van de uitstoot om de klimaatverandering zo veel mogelijk te temperen en daarmee de verwachte verschuivingen tot een minimum te beperken.