Schade palmolie verschuift naar Afrika en Latijns-Amerika

De bescherming van tropische regenwouden in Azië tegen palmolieplantages verhoogt onbedoeld de druk op andere gebieden, blijkt uit Brits onderzoek. Vooral graslanden en droge bossen in Latijns-Amerika en Afrika lopen gevaar.

De wereld is zich steeds meer bewust van de verwoestende impact van palmolieplantages op de tropische wouden in Azië. Veel bedrijven sluiten zich daarom aan bij de belofte van de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) om ontbossing te stoppen.

Daardoor kunnen ze hun plantages niet meer uitbreiden in naar tropisch regenwoud of veengebieden. Daardoor neemt de druk wel toe op regio’s met andere landschappen, met name graslanden en droge boshabitats in Colombia, het noorden van Bolivia en West- en Centraal-Afrika, blijkt uit Brits onderzoek.

Bedreigde soorten

De Universiteit van York bracht de gebieden over de hele wereld in kaart die gevaar lopen door nieuwe oliepalmplantages. Zo identificeerden ze 167 miljoen hectare die geschikt zijn voor de teelt, maar niet beschermd worden door de RSPO-belofte van ‘zero-ontbossing’. Van die oppervlakte gaat het bij 95 miljoen hectare om ecologisch waardevolle graslanden en droge bossen, voornamelijk in Zuid-Amerika en Afrika.

‘Deze gebieden vrijmaken voor plantages zou een ernstige impact hebben op de biodiversiteit, waardoor mogelijk het leefgebied krimpt van een kwart van de gewervelde soorten die momenteel met uitsterven worden bedreigd.’

‘Deze gebieden vrijmaken voor plantages zou een ernstige impact hebben op de biodiversiteit, waardoor mogelijk het leefgebied krimpt van een kwart van de gewervelde soorten die momenteel met uitsterven worden bedreigd’, zegt biologe Susannah Fleiss, die de studie leidde. ‘Plantages zouden de bestaande habitat in deze gebieden vervangen, waardoor het vermogen van de aanwezige soorten om voedsel en water te vinden wordt verstoord en hun migratieroutes worden aangetast.’

Omstreden wondergewas

De wetenschappers pleiten dus voor een uitbreiding van de bescherming van enkel tropische bosgebieden naar andere ecologisch waardevolle regio’s, zeker nu de wereldwijde vraag naar landbouwgrond toeneemt. Maar een verbod of boycot van palmolie is niet de oplossing, zeggen ze.

‘Met een opbrengst die naar schatting zes keer hoger is dan die van veel andere plantaardige oliën, wordt palmolie beschouwd als een wondergewas, dat inkomsten genereert voor miljoenen mensen in tropische landen’, zegt hoogleraar Biologie Jane Hill. ‘Dus in plaats van palmolie te vermijden of te verbieden, moeten we zorgen voor effectief internationaal beleid en bestuur. Zo kunnen we niet alleen tropisch regenwoud, maar ook tropische graslanden en droge bossen beschermen.’