Ook in het ijskoude centrum van Groenland is de dooi nu ingezet

De jaren van 2001 tot 2011 waren de tien warmste sinds duizend jaar, stellen wetenschappers van het Alfred Wegener Instituut in Nature. Zelfs in het koudste deel van Groenland is daardoor de dooi ingezet.

Zelfs op de hoger gelegen gebieden op de Groenlandse ijskap was het tussen 2001 en 2011 gemiddeld 1,5 graden Celsius warmer dan in de hele 20e eeuw. Het zijn de tien warmste jaren sinds duizend jaar geweest, blijkt uit het onderzoek van het Alfred Wegener Instituut in het midden-noordelijke deel van Groenland.

Drie miljoen kubieke kilometer ijs

De Groenlandse ijskap speelt een cruciale rol in het klimaatsysteem. Er zitten enorme hoeveelheden water in het ijs opgeslagen - geschat op zo’n drie miljoen kubieke kilometer. Als dit ijs smelt, zal dat ongetwijfeld leiden tot een aanzienlijke stijging van de zeespiegel en het gevreesde kantelpunt. Als we onverminderd doorgaan met de uitstoot van broeikasgassen kan het zeewaterpeil met 50 centimeter stijgen.

‘De opwarming tussen 2001 en 2011 verschilt duidelijk van natuurlijke variaties gedurende de afgelopen duizend jaar.’

De invloed van de opwarming van de aarde op grote hoogte – denk aan gebieden op 3000 meter hoogte boven de zeespiegel – was tot nu toe nog onduidelijk, vooral vanwege een gebrek aan gegevens uit langdurige waarnemingen.

De nieuwe studie in Nature, stelt dat de effecten van de opwarming van de aarde zelfs de meest afgelegen en hooggelegen gebieden van midden-noord Groenland hebben bereikt.

Onderzoek van ijskernen

‘Onze gegevens laten zien dat de opwarming tussen 2001 en 2011 duidelijk verschilt van natuurlijke variaties gedurende de afgelopen duizend jaar’, zegt glacioloog Maria Hörhold die samen met collega’s van het Niels Bohr Instituut in Kopenhagen, Groenlandse ijskernen heef bestudeerd.

Daaruit bleek dat de ijskap ook zienderogen en tot op het bot wegsmelt. ‘We waren verbaasd om te zien hoe sterk de temperaturen op het land verbonden zijn met de afvoer van smeltwater’, zegt Hörhold.

Deze nieuwe smeltgegevens zijn een belangrijke dataset voor klimaatonderzoek: een beter begrip van de smeltdynamiek van de ijskap in het verleden verbetert namelijk de voorspellingen van de gerelateerde toekomstige zeespiegelstijging. En minder onzekerheden in voorspellingen laten wetenschappers toe om adaptatiemaatregelen te optimaliseren.