Nog een probleem met stikstof: vervuilde bodem lost meer CO2

Stikstofvervuiling doet droge bodems meer CO2 uitstoten, blijkt uit onderzoek in de VS. Droge bodems beslaan bijna de helft van het landoppervlak van de aarde. 

Door de uitstoot van industrie, landbouw en voertuigen is de concentratie stikstof in de atmosfeer verdrievoudigd sinds 1850. Dat heeft heel wat gevolgen voor mens en milieu. Kwetsbare gebieden worden overwoekerd door bramen en brandnetels, en stikstofverbindingen zoals ammoniak of stikstofoxiden zijn schadelijk voor de volksgezondheid.

Nieuw Amerikaans onderzoek toont nog een bijkomend probleem aan: stikstofvervuiling tast het vermogen van bodems aan om koolstof op te slaan en vast te houden. 

Kalk

Onderzoekers van de universiteit van California, Irvine deden die ontdekking bij onderzoek van stukken grond, die voor langetermijnexperimenten met stikstof waren bemest. Daardoor konden ze precies weten hoeveel stikstof er aan de bodem werd toegevoegd.

Stikstof kan de bodem doen verzuren, waardoor die kalk verliest. Omdat kalk vaak met koolstof gebonden is, komt die ook vrij.

‘Omdat het wordt gebruikt als meststof, hadden we verwacht dat extra stikstof zowel de plantengroei als de microbiële activiteit zou bevorderen, en de bodem dus meer koolstof zou opnemen’, zegt Peter Homyak, hoogleraar Milieuwetenschappen.

Maar de onderzoekers stelden het omgekeerde vast: stikstof kan de bodem doen verzuren, waardoor die kalk verliest. Omdat kalk vaak met koolstof gebonden is, komt die ook vrij. Het hele proces wordt gedetailleerd beschreven in de studie in Global Change Biology.

Ook braakliggende grond

‘Het is een verrassend resultaat omdat het belangrijkste effect niet-biotisch lijkt te zijn’, zegt Johann Püspök eerste auteur van de studie. ‘Dat betekent dat ook kale stukken grond zonder plantenbedekking of veel microbiële activiteit, die ik altijd heb gezien als gebieden waar niet veel gebeurt, lijken te worden aangetast door vervuiling met stikstof.’

Droge bodems beslaan ongeveer 45 procent van het landoppervlak van de aarde. Ze zijn dus verantwoordelijk voor de opslag van grote hoeveelheden koolstof. 

Omdat er echter geen snelle oplossing is voor dit fenomeen en er geen duidelijke manier is om het proces om te keren, is de beste aanpak om de uitstoot van stikstof zoveel mogelijk te verminderen, zeggen de onderzoekers.