Lont zit nog in kruitvat van Pacifische Eilanden

Bijna tien jaar van relatieve rust en stabiliteit mogen de Pacifische Eilanden niet zelfvoldaan maken, waarschuwen experts. De ongelijkheid, werkloosheid en landdisputen zijn er nooit aangepakt.

  • Graham Crumb / Flickr (CC by-sa 2.0) Een belangrijke bron van spanning op de Salomonseilanden is de jeugdwerkloosheid. De bevolking van de Pacifische Eilanden groeit veel sneller dan er banen bijkomen. Graham Crumb / Flickr (CC by-sa 2.0)

Vanaf de jaren 1980 had de regio te kampen met burgeroorlogen en onrust. Dat het nu al bijna tien jaar relatief rustig is, wil niet veel zeggen. ‘Toekomstige stabiliteit is verre van verzekerd in de Pacifische Oceaan, net zoals in elk ander gebied ter wereld’, verklaart Dame Meg Taylor, secretaris-generaal van het Pacific Islands Forum Secretariat (PIFS).

Burgeroorlog

‘Plaatsen als Bougainville en Nieuw-Caledonië hebben niet alleen een geschiedenis van burgeroorlog. De diepgewortelde oorzaken van de conflicten, zoals mijnbouw en interetnische spanningen, zijn er nooit aangepakt. Waakzaamheid blijft geboden’, vindt ze.

Tussen 1989 en 1998 vond er op het eiland Bougainville (Papoea-Nieuw-Guinea) een bloedige burgeroorlog plaats die aan vijftien- tot twintigduizend mensen het leven heeft gekost. De aanleiding was het ongenoegen over de ongelijke verdeling van de winsten uit een buitenlandse kopermijn. Ook in Nieuw-Caledonië lag ongelijkheid aan de basis van verzet en onrust in het midden van de jaren 1980.

Geplande referenda over onafhankelijkheid voor Bougainville en Nieuw-Caledonië, respectievelijk in 2018 en 2020, kunnen opnieuw de lont in het kruitvat steken.

Werkloosheid

Een andere belangrijke bron van spanning is de jeugdwerkloosheid. De bevolking van de Pacifische Eilanden groeit veel sneller dan er banen bijkomen. De jongerenwerkloosheid varieert van 16 procent op Samoa tot maar liefst 46 procent op de Salomonseilanden.

De bevolking van de Pacifische Eilanden groeit veel sneller dan er banen bijkomen.

In 2006 voelden werkloze jongeren zich aangetrokken door de rellen in Honiara, hoofdstad van de Salomonseilanden, en de onrust in Nuku’alofa, hoofdstad van Tonga, in datzelfde jaar.

Honderden demonstranten uitten toen hun woede over het trage democratiseringsproces.

Frida Bani-Sam van het Pacific Institute of Public Policy (PIFS) in Vanuatu benadrukt dat jongeren deel moeten zijn van de oplossing. ‘Zij zijn de volgende generatie leiders en moeten in staat gesteld worden om een betekenisvolle bijdrage te kunnen leveren aan de discussies over ontwikkeling.’

Landbeheer

Voor de meeste Pacifische eilanders zonder een echte baan is toegang tot gemeenschappelijk land, dat gebruikt wordt vanuit gewoonterecht, cruciaal voor onderdak, sociale zekerheid en voedselproductie. Maar de komst van de geldeconomie en corruptie verergeren de ruzies over land, vooral wanneer er natuurlijke rijkdom in het spel is.

‘In het huidige ontwikkelingsmodel komt het geld dat wordt verdiend aan economische activiteiten meestal niet bij de inheemse bevolking terecht.’

‘In het huidige ontwikkelingsmodel komt het geld dat wordt verdiend aan economische activiteiten meestal niet bij de inheemse bevolking terecht, terwijl zij de hoeders zijn van het land. En het komt al helemaal niet terecht bij de bredere bevolking’, hekelt Dame Meg Taylor.

Haar PIFS wil een brug slaan tussen traditionele en westerse praktijken voor landbeheer, bijvoorbeeld door de rechten van inheemse landeigenaars te verduidelijken, net als de verantwoordelijkheden van zowel regeringen als landeigenaars bij zulke zaken.

Volgens Bani-Sam kan migratie als gevolg van de klimaatverandering, in combinatie met een snelle bevolkingsgroei, eveneens druk zetten op land en grondstoffen. ‘Het risico op conflicten mag niet genegeerd worden’, stelt ze.

Dat risico kan wel verkleind worden als de verhuizing van gemeenschappen en de relaties met de landeigenaars die hen huisvesten goed worden beheerd, aldus experts.

Verdrag van Biketawa

Alle leiders van het Pacific Islands Forum ondertekenden in oktober 2000 in Kiribati het verdrag van Biketawa, na de staatsgreep in Fiji en etnische spanningen op de Salomonseilanden. Als gevolg hiervan namen soldaten, politieagenten en burgers – voornamelijk uit Australië en Nieuw-Zeeland – deel aan vredesmissies op de Salomonseilanden (2003-), Nauru (2004-2009) en Tonga (2006).

Toch gelooft Dame Meg Taylor dat duurzame vrede ook afhangt van een structurele verschuiving in het ontwikkelingsparadigma. ‘De economie met haar focus op ontginning heeft de armoede niet verlicht of de ongelijkheid verkleind. Een andere soort ontwikkeling kan de beste verzekering zijn tegen toekomstige conflicten’, besluit ze.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.