Kuststeden veroveren steeds meer land op de zee

Sinds het begin van deze eeuw hebben kuststeden wereldwijd al meer dan 2000 vierkante kilometer land veroverd op de zee. Maar die uitbreidingen gebeuren vaak ondoordacht, waarschuwt onderzoek.

Mensen breiden de kustlijnen van steden kunstmatig uit, vooral voor industriële havens en luxe woonprojecten. Volgens een nieuwe studie op basis van satellietbeelden, gepubliceerd in het tijdschrift Earth’s Future, hebben ontwikkelaars sinds 2000 al meer dan 2530 vierkante kilometer land veroverd op de zee.

Landaanwinning was historisch vooral groot in Europa en Noord-Amerika, maar nu liggen de 106 steden die uitbreidden vooral in landen als China, Indonesië en de Verenigde Arabische Emiraten. Shanghai alleen al heeft ongeveer 350 vierkante kilometer land toegevoegd.

Havenuitbreidingen zijn veruit de belangrijkste reden. In de meeste andere gevallen gaat het om prestigeprojecten, denk maar aan de palmboomvormige eilanden voor de kust van Dubai.

Ecologische gevolgen

Het nieuwe land wordt meestal gecreëerd door sedimenten in de oceaan op te stapelen achter zeeweringen van beton, of door wetlands en andere watergebieden nabij de kust te dempen. Die methoden vereisen enorme hoeveelheden sediment en verstoren ecosystemen onomkeerbaar, bleek eerder al uit onderzoek.

70 % van alle landuitbreiding ligt in laaggelegen kustgebieden, die tegen het einde van de eeuw zullen worden blootgesteld aan extreme zeespiegelstijging.

De projecten kunnen ook de omgeving vervuilen, de sedimentstromen veranderen en habitats verstoren. ‘De ecologische gevolgen van drooglegging zijn immens. Landwinning is een enorm civieltechnisch project dat de ruimtelijke kenmerken fundamenteel verandert’, zegt Dhritiraj Sengupta, van de Universiteit van Southampton. ‘In de Gele Zee ging bijvoorbeeld meer dan de helft van de wadplaten verloren.’

Zeespiegel

Daar komt nog bij dat 70 % van alle landuitbreiding is gerealiseerd in laaggelegen kustgebieden, die tegen het einde van de eeuw zullen worden blootgesteld aan extreme zeespiegelstijging.

Dat betekent dat de nieuwe kustlijnen waarschijnlijk niet duurzaam zijn, zeggen de auteurs. Ze pleiten daarom niet alleen voor beter onderzoek naar de ecologische gevolgen van dergelijke projecten, maar ook naar de houdbaarheid ervan.