Cambodja veroordeelt oppositieleider tot 27 jaar gevangenis

Cambodjaans oppositieleider Kem Sokha is veroordeeld tot 27 jaar gevangenisstraf wegens ‘verraad’. Hij werd ruim vijf jaar geleden in de gevangenis gegooid en stond later onder huisarrest. Waarnemers zien een nieuwe kunstgreep van het Cambodjaanse regime richting belangrijke parlementsverkiezingen. 

‘Dit gaat niet alleen over het vernietigen van een politieke partij, maar over het vernietigen van elke hoop dat er in juli echte algemene verkiezingen kunnen komen.’

Kem Sokha heeft al een lange carrière in de Cambodjaanse politiek achter de rug. In 2007 stichtte hij zijn eigen Human Rights Party (HRP). Vijf jaar later sloot hij een pact met oppositieleider Sam Rainsy. Samen richtten ze de Cambodia National Rescue Party (CNRP) op. Die deed het goed tijdens de lokale verkiezingen van juni dat jaar.

Maar eind 2017 werd de CNRP buiten de wet geplaatst en Kem Sokha verdween in de cel. Hij zou met Amerikaanse steun een revolutie beraamd hebben om het regime omver te werpen. Zonder noemenswaardige oppositie kon de regeringspartij van premier Hun Sen een half jaar later alle zetels in het parlement binnenhalen. 

Verdeel en heers

Hun Sen is al 38 jaar onafgebroken aan de macht en leidt het land met ijzeren vuist via zijn Cambodian People’s Party (CPP). Die heeft vertakkingen op alle bestuursniveaus en werkt volgens het principe van verdeel en heers.

De premier heeft al laten weten dat hij na de verkiezingen van juli dit jaar het ambt zal doorgeven aan zijn zoon Hun Manet, die nu al legerchef is. Om dit plan te doen slagen, laat Hun Sen alle mogelijke tegenstanders of onruststokers uit de weg ruimen. 

Pers en oppositie monddood

Vorige maand sloot de eerste minister ‘Voice of Democracy’, een nieuwswebsite die kritisch berichtte over de regering en eind vorig jaar kregen een dertigtal oppositieleden een celstraf wegens ’samenzwering’. De meeste veroordeelde politici en activisten verblijven intussen niet meer in Cambodja. Ook CNRP-kopstuk Sam Rainsy woont al sinds 2015 in Parijs om veroordelingen te ontlopen. 

Anders dan bij Rainsy, heeft Kem Sokha zijn land nooit verlaten. Hij heeft het regime ook altijd op een erg pacifistische manier bestreden. Bovendien brak hij vorig jaar officieel met zijn voormalige CNRP-partners.

Sommige waarnemers hadden dan ook een milde straf verwacht. Er waren zelfs geruchten over een politieke deal tussen de oppositieleider en de premier. Het verdict van vandaag is dus erg hard. Kem Sokha krijgt niet alleen een celstraf van 27 jaar, maar verliest ook zijn politieke rechten. 

Hoop op echte verkiezingen vernietigd

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch spreekt over een nepproces. ‘Dit gaat niet alleen over het vernietigen van een politieke partij, maar over het vernietigen van elke hoop dat er in juli echte algemene verkiezingen kunnen komen’, staat in een mededeling.

‘Uiteindelijk beslist premier Hun Sen nu persoonlijk over het lot van Kem Sokha’, zegt politiek analist Alex Gonzalez Davidson in een gesprek met IPS. Hij is een Spaanse activist die het regime zo vaak beschuldigd heeft van corruptie dat hij persona non grata is geworden. 

Vanuit het buitenland volgt hij de Cambodjaanse politiek op de voet. Volgens Davidson kan de straf nog omgezet worden in levenslang huisarrest. ‘Of hij [Hun Sen] kan de koning bevelen om gratie te verlenen. Dus wordt in wezen vervolgd’, sluit hij af.