EU-parlementsleden presenteren Bibi de rekening

Vandaag ontmoette de Israëlische premier Benjamin Netanyahu de leiders van de Europese Commissie. Een veertigtal Europarlementsleden, waaronder Bart Staes, heetten hem welkom in Brussel met een vriendelijke reminder: of hij deze keer de rekening wil betalen voor vertrek?

Bestemd voor Meneer Benjamin Netanyahu, premier van Israël:
Een compensatie voor de vernietiging van door de Europese Unie gesteunde humanitaire projecten in Palestina: 1.200.000 euro
In naam van miljoenen Europese belastingbetalers.
Te betalen voor 31 december 2017.
Op het bankrekeningnummer van de Europese Commissie.
 

Ongeveer vierhonderd humanitaire hulpstructuren voor kwetsbare Palestijnse gemeenschappen werden vernietigd sinds het premierschap van Netanyahu in 2009. Het gaat over: huizen, scholen, peutertuinen, speeltuinen, waterleidingen en – reservoirs, elektrische bevoorradingssystemen, dierenstallen, sanitair…

Dat staat te lezen op de invoice die een veertigtal Europarlementsleden van verschillende fracties via verschillende regeringsleiders aan de Israëlische premier bezorgden. ‘We willen het over de essentie hebben. En die is: Israël vernietigt met die afbraakpolitiek ook letterlijk elke mogelijke vredespoging’, aldus de Europarlementsleden.

Israël vernietigt wat Europese hulp opbouwt

Dit jaar werden al 414 Palestijnse structuren in de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem bedreigd door afbraak of beslaglegging.

Dit jaar werden al 414 Palestijnse structuren in de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem bedreigd door afbraak of beslaglegging. Dat staat te lezen in het laatste rapport van OCHA, het VN-agentschap verantwoordelijk voor humanitaire projecten. 80 van de bedreigde Palestijnse constructies – meer dan een vijfde – ontvingen steun van de Europese Unie en haar lidstaten, goed voor 273.000 euro.

Belangrijke noot bij dit bedrag is, zo laten de Europarlementsleden weten in de briefing – gebaseerd op de OCHA-cijfers – is dat dit cijfer enkel over de Europese bijdrage gaat van deze structuren. Het gaat met andere woorden niet over de volledige kost ervan. Die ligt hoger.

Sinds 2009 tot vandaag werden 5293 Palestijnse structuren in de Westelijke Jordaanoever vernietigd, aldus OCHA. Daarbij werden 400 constructies, die geholpen werden door Europa, vernietigd, in naakte euro’s samen goed voor 1,2 miljoen EU-hulp.

8540 Palestijnen werden daarbij gedwongen uit hun huizen en omgeving verplaatst.

Het merendeel van de sloopwerken vindt plaats in Zone C, bezet Palestijns gebied dat volledig onder de militaire en administratieve controle van Israël staat. Drie –voor Israël strategische- gebieden krijgen het daarbij het hardst te verduren: de Zuid-Hebron heuvels, de E-1 zone rond Jeruzalem met de nederzettingen rond Ma’ale Adumim en de Jordaanvallei. En, buiten Zone C, voert Israël vooral in Oost-Jeruzalem een vernietigend afbraak- en confiscatiebeleid door.

Discriminatie troef

Volgens de ngo Diakonia schendt Israël manifest het non-discriminatieprincipe zoals dat werd bepaald in internationale mensenrechtenverdragen. Er is immers sprake van verregaande ongelijke behandeling door Israël van Palestijnen (die nauwelijks een bouwvergunning krijgen) en Israëlische kolonisten (die wel bouwvergunningen krijgen). Volgens de geest van de Vierde Conventie van Genève moet de bezettende macht ook de belangen van de lokale bevolking behartigen en niet tegenwerken, zegt Diakonia ook. Maar daar houdt Israël zich absoluut niet aan, aldus de ngo.

Integendeel, de nederzettingen, illegaal volgens het Internationaal Recht, worden voortdurend uitgebouwd. En buitenposten van kolonisten, gebouwd zonder vergunning, worden retroactief wel goedgekeurd.

Het afbraak- en confiscatiebeleid in Zone C drukt een enorme stempel op de humanitaire situatie en de ontwikkelingsmogelijkheden van de Palestijnse bevolking. Vooral Palestijnse gemeenschappen in strategisch gevoelige zones bevinden zich nu onder permanente bedreiging van de sloophamer. Daardoor bestaat een reële kans dat hele gemeenschappen gewoon uitgewist zullen worden. Dat is het geval in Jabal al-Baba, Khan al-Ahmar rond Jeruzalem en Sussiya in de heuvels rond Hebron.

EU-steun zonder vergunningen

Slechts 1 procent van de Palestijnse bouwaanvragen in Zone C wordt goedgekeurd door Israël.

‘Voor Palestijnen is het zo goed als onmogelijk om bouwvergunningen in bijna heel Zone C te krijgen’, zeggen ngo’s en de VN-organisatie OCHA al jaar en dag over het afbraakbeleid in Zone C.

Slechts 1 procent van de Palestijnse bouwaanvragen in Zone C wordt goedgekeurd door Israël. Dat heeft tot gevolg dat Palestijnen, en hun internationale donors, vaak geen andere keuze hebben dan te bouwen zonder vergunning.

Met andere woorden, Europa levert afbraakgevoelige humanitaire hulp, steunt projecten die Israël als illegaal bestempelt. Dat klopt in de praktijk, zeggen ngo’s. Want Europa volgt hier het Internationaal Recht, niet het vergunningsprincipe van Israël.

‘Specifiek voor humanitaire hulpprojecten in de Bezette Palestijnse Gebieden vraagt Europa geen vergunningen of voorafgaande toelating aan de Israëlische autoriteiten’, bevestigden Europese twee jaar geleden aan MO*.

‘Het Israëlische zone- en planningsregime legt immers onnodige en onaanvaardbare vertragingen op bij het leveren van assistentie en essentiële diensten aan de meest kwetsbare gemeenschappen.’ Wel rapporteren de EU en de lidstaten onrechtstreeks via de VN. Die legt als coördinerende autoriteit Israël jaarlijks een lijst voor van internationaal geplande steunprojecten. Maar ook dat blijkt zeer moeizaam te verlopen.

België vraagt compensatie

De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders liet voor de vergadering van EU-ministers van Buitenlandse zaken weten de vraag over de compensatie te zullen aankaarten tijdens het bezoek van premier Netanyahu. Reynders veroordeelde in 2014 al met klem de vernietiging door Israël van een elektriciteitsnetwerk in Khirbet al Tawil, voor 55.500 euro, gefinancierd door het Belgisch Ontwikkelingsagentschap BTC, en vroeg toen schadevergoeding aan Israël. Daarmee speelde onze buitenlandminister een voortrekkersrol, waarvan Bart Staes zich nu afvraagt of hij die zal blijven spelen.

De schadevergoeding die Reynders eiste, kwam er nooit. Wel kwam er samenwerking met andere landen die compensatie eisen.
In oktober 2017 vroeg voor het eerst een groep van acht EU-landen gezamenlijke compensatie aan Israël. Met deze demarche wil de groep – België, Frankrijk, Spanje, Zweden, Luxemburg, Italië, Ierland en Denemarken – compensatie voor de vernietiging en beslaglegging van onderwijsstructuren en zonnepanelen in twee gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever, goed voor 31.252 euro EU-hulp.

Zone C: wiens thuisland?

Zone C, meer dan 60 procent van de bezette Westelijke Jordaanoever, is het thuisland van 300.000 Palestijnen.

Zoals overeengekomen in de Oslo-akkoorden van 1993 tussen Israël en de PLO, heeft Israël hier de volledige controle over de veiligheid, planning en ruimtelijke ordening. Dat betekent concreet dat Israël als bezettende macht ook moet instaan voor het welzijn van de Palestijnse bevolking. Het is echter geen geheim dat Israël Palestijnse ontwikkeling in het gebied zeer moeilijk maakt ten voordele van de kolonies.
Als bezettende macht mag Israël, nog volgens de geest van de Oslo-akkoorden, geen burgers overbrengen naar bezet gebied.

Steeds openlijker komt Israël ervoor uit dat het “Judea en Samaria”, zoals het Zone C van de Westelijke Jordaanoever noemt, nooit zal opgeven. In het huidige pro-nederzettingendiscours klinkt het dat het gebied in de Zesdaagse Oorlog ‘heroverd werd van Jordanië dat het illegaal annexeerde sinds 1950’. Daarbij gaan ook stemmen gaan op om de Oslo-akkoorden te verwerpen. Hierin kwamen beide partijen immers overeen om de status van de Westelijke Jordaanoever en Gaza niet te veranderen voor er een finaal vredesakkoord is.