Eenvoudige uitvinding halveert malariabesmettingen bij kinderen

Een eenvoudige aanpassing aan bestaande woningen heeft ervoor gezorgd dat ongeveer 40 tot 50 procent minder gevallen van malaria voorkwamen. Dat blijkt uit een onderzoek bij 2500 kinderen. Al wat nodig is, is een gaasje met insecticide voor een ventilator.

Veel Afrikaanse huizen hebben een open dakrand voor verkoeling. Eerder bleek al dat veel muggen kunnen worden tegengehouden door die dakrand te sluiten. Maar in de plaats wordt dan vaak een ventilator gebruikt om de temperatuur in huis draaglijk te houden, en die ventilator vormt dan weer een toegangspoort voor muggen.

Een nieuwe, eenvoudige oplossing blijkt dat probleem op te lossen. Een studie in The Lancet beschrijft een simpele ventilator waaraan een gaas is toegevoegd met een insecticide. Het houdt de muggen dus niet alleen tegen, maar doodt ze ook.

Muskietennetten

‘De overdracht van malaria vindt voor 80 procent ‘s nachts plaats wanneer mensen thuis zijn’, zegt hoogleraar Matthew Thomas, entomoloog aan de Penn State University. ‘Met insecticiden behandelde muskietennetten helpen malaria te verminderen en zijn waarschijnlijk een van de belangrijkste instrumenten. Maar ze moeten om de drie jaar worden vervangen en veel mensen hebben er geen toegang toe of gebruiken ze niet correct.’

‘Dit systeem geeft zowel persoonlijke bescherming als gemeenschapsbescherming.’

De wetenschappers verhuisden het concept van een met insecticide behandeld muskietennet daarom naar “huisniveau”. ‘We veranderen het huis zelf in een muggenval’, zegt Thomas. ‘Daardoor wordt het aantal nieuwe gevallen van malaria bij kinderen aanzienlijk verminderd, zelfs in gebieden waar de muggen zeer resistent geworden zijn tegen de insecticiden die het meest worden gebruikt op muskietennetten.’

‘Muggen worden in de buis gezogen door hitte en geuren die afkomstig zijn van de bewoners in het huis’, zegt Eleanore Sternberg van de Liverpool School of Tropical Medicine, die de studie coördineerde. ‘Zelfs een kort contact met het insecticide kan de dood tot gevolg hebben.’

Het ontwerp heeft als bijkomend voordeel dat de insecticiden verder van de huisbewoners worden gebruikt.

Tot 47 procent minder besmettingen

De wetenschappers installeerden de nieuwe ventilatoren in twintig dorpen en vergeleken de malaria-incidentie met twintig andere dorpen, waar geen aanpassingen gebeurden. In alle dorpen kregen de gezinnen ook muskietennetten.

Vervolgens werden in beide groepen in totaal 2500 kinderen over een periode van twee jaar onderzocht. Daaruit bleek een vermindering van het aantal besmettingen met 38 tot 47 procent.

‘We ontdekten ook dat de gemiddelde muggendichtheid binnenshuis aanzienlijk was verminderd’, zegt Thomas. ‘Bovendien waren er aanwijzingen voor een afname van de gemiddelde dichtheid van muggen buitenshuis. Met dit systeem krijgen niet alleen de mensen in huis bescherming, maar omdat je de muggen die de buizen binnendringen doodt, kunnen ze niet doorvliegen om je buurman te bijten. Dat geeft dus zowel persoonlijke bescherming als gemeenschapsbescherming.’