Grootste drinkwaterreservoir van Duitsland in nood door de klimaatverandering

Het bosgebied rond het grootste drinkwaterreservoir van Duitsland gaat er snel op achteruit. Dat komt doordat lange periodes van droogte de boompopulatie in de regio zo sterk verzwakt hebben dat parasieten er vrij spel kregen. 1 miljoen Duitsers rekenen op het Rappbode-reservoir voor hun drinkwater.

Het Rappbode-waterreservoir ligt in het Harzgebergte in de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt. Het is het grootste drinkwaterreservoir van Duitsland en levert drinkwater aan ongeveer 1 miljoen mensen.

Bomensterfte

Lange periodes van droogte in de jaren 2015 tot 2020 hebben de boompopulatie in de regio zo sterk verzwakt dat parasieten en insecten zich er massaal hebben kunnen voortplanten. Het gaat onder andere om de schorskever.

‘Deze massale bomensterfte gaat snel en is dramatisch. Dit zal gevolgen hebben voor het drinkwater.’

Dit had een versterkend effect op de neergang van het bosgebied. Want eens een kolonie schorskevers het gemunt heeft op een boom, zal die snel verzwakken en uiteindelijk afsterven.

‘In de afgelopen vier jaar heeft het stroomgebied van de Rappbode meer dan 50 procent aan bos, vooral naaldbomen, verloren’, zegt hydroloog Michael Rode van het Helmholtz Centre for Environmental Research. ‘Deze massale bomensterfte gaat snel en is dramatisch. Dit zal gevolgen hebben voor het drinkwater.’

Bossen als waterfilters

Bossen spelen een sleutelrol in de waterkringloop en zijn noodzakelijk voor een goede waterkwaliteit. Ze filteren het water en nemen voedingsstoffen op, bijvoorbeeld stikstof of fosforverbindingen. Hoe minder van zulke voedingsstoffen in een waterreservoir zitten, hoe beter dat is om van het water kwalitatief drinkwater te maken.

‘Minder voedingsstoffen maken het moeilijker voor algen om er zich te ontwikkelen, waardoor de drinkwaterbehandeling gemakkelijker en goedkoper is’, legt coauteur Karsten Rinke uit. ‘Voedingsstoffenbeheer in waterbeschermingsgebieden is daarom erg belangrijk.’

De snelle achteruitgang van het bos in het oostelijke deel van de Harz-regio baart de wateroperatoren van het reservoir grote zorgen.

Volgens de resultaten van het onderzoek zal de achteruitgang van de bossen immers leiden tot een toename van meer dan 80 procent eencellige algen en meer dan 200 procent groene algen in de Rappbode, vergelijkbaar met de waterstalen van een nabijgelegen dam en stuwmeer waar het water sterk is aangetast door nutriënten door de nabijheid van landbouwindustrie.

Herbebossen

‘Het afsterven van bossen als indirect gevolg van de klimaatverandering heeft een meer uitgesproken effect op de waterkwaliteit in stuwmeren dan de directe effecten van klimaatverandering, zoals een stijging van de watertemperatuur’, zegt hoofdauteur van de studie Xiangzhen Kong. ‘We waren verrast door de omvang van dit effect.’

De onderzoekers raden in het tijdschrift Water Research aan om aangetaste regio’s te herbebossen met bomen die beter tegen droogte kunnen.