Amnesty: Taliban verspillen geen tijd om mensenrechten te onderdrukken

De Taliban draaien de verworvenheden terug die de afgelopen twintig jaar waren behaald op het vlak van de mensenrechten in het land, zeggen Amnesty International en twee andere mensenrechtenorganisaties. Ze pleiten voor een onderzoek door de VN.

Sinds hun machtsovername benadrukken de Taliban dat ze de rechten van Afghanen zullen respecteren. Maar in een briefing sommen de organisaties een lange lijst op van mensenrechtenschendingen zoals het gericht doden van burgers en het blokkeren van humanitaire voorraden. De Taliban hebben ook beperkingen opgelegd aan vrouwen en de vrijheid van meningsuiting ingeperkt.

Veel Afghaanse vrouwen dragen nu een boerka, durven het huis niet uit zonder mannelijke voogd en stoppen hun activiteiten om geweld en represailles te voorkomen.

‘In de vijf luttele weken sinds de Taliban de controle over Afghanistan overnamen, lieten ze al zien dat ze het beschermen of respecteren van de mensenrechten niet ernstig nemen’, zegt Dinushika Dissanayake van Amnesty International. ‘Gezien het heersende klimaat van angst, de slechte mobiele verbindingen in veel gebieden en de opzettelijke verstoringen van het internet zijn deze bevindingen waarschijnlijk maar een momentopname van wat er gebeurt.’

Volgens Amnesty moet de VN-Mensenrechtenraad een onderzoek instellen naar de mensenrechtenschendingen.

Angstklimaat

Mensenrechtenactivisten leven volgens de organisaties in een klimaat van angst, met bijna dagelijks meldingen van aanvallen op mensenrechtenverdedigers.

Onderzoekers spraken met Mahmud (niet zijn echte naam), een Afghaanse mensenrechtenverdediger die het land wist te verlaten. Hij beschreef hoe hij door de Taliban werd gebeld met het verzoek de voertuigen, uitrusting en geld van zijn maatschappelijke organisaties te overhandigen. De beller kende zijn naam en waarschuwde dat hij geen andere keus had dan mee te werken. Twee collega’s van zijn ngo waren door de Taliban geslagen.

‘Sinds de val van de republiek heb ik me niet meer op mijn werk gemeld.’

‘De dreiging waarmee mensenrechtenverdedigers worden geconfronteerd, is reëel’, zegt Delphine Reculeau van de Wereldorganisatie tegen Foltering. ‘Ze worden als vijanden van de Taliban gezien en op alle fronten aangevallen. Hun kantoren en huizen zijn doorzocht. Hun collega’s zijn geslagen. Ze worden gedwongen om permanent onder te duiken. Ze leven onder de constante dreiging van arrestatie, foltering of erger.’

Journalisten

Amnesty sprak ook met twee vrouwelijke journalisten uit Kaboel. Ayesha (niet haar echte naam) ontvluchtte de hoofdstad na waarschuwingen van haar werkgever dat haar leven op het spel stond. Ze zegt dat haar familie sindsdien door de Taliban is bedreigd.

Journalist Abdul vertelt dat redacteuren, journalisten en mediamedewerkers instructies kregen en dat ze alleen mochten werken onder de voorwaarden van de sharia en islamitische voorschriften. ‘Sinds de val van de republiek heb ik me niet meer op mijn werk gemeld. De Taliban kwamen verschillende keren naar mijn huis, maar ik verstopte me.’

Recht om te protesteren

Veel Afghaanse vrouwen dragen nu een boerka, durven het huis niet uit zonder mannelijke voogd en stoppen hun activiteiten om geweld en represailles te voorkomen.

Toch protesteerden vrouwen in het hele land, ondanks de dreigingen. Sommige protesten mochten doorgaan, veel andere werden met geweld door de Taliban onderdrukt, stellen de organisaties. Op 4 september 2021 werden ongeveer honderd vrouwen bij een protest in Kaboel uiteengedreven.

Op 8 september 20121 heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken een bevel uitgevaardigd dat alle demonstraties en bijeenkomsten in heel Afghanistan verbiedt, ‘totdat een demonstratiebeleid is vastgelegd’.

‘De internationale gemeenschap mag de ogen niet sluiten voor de schendingen die de Taliban begaan’, zegt Juliette Rousselot van de Internationale Federatie voor Mensenrechten. ‘Door actie te ondernemen bij de VN-Mensenrechtenraad wordt niet alleen het signaal afgegeven dat straffeloosheid niet wordt getolereerd - het draagt ook bij aan het voorkomen van grootschalige schendingen. Dit moet samengaan met steun voor het lopende onderzoek bij het Internationaal Strafhof, teneinde de aansprakelijkheid voor misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdrijven door alle partijen veilig te stellen.’