3500 miljard ton Groenlands ijs op tien jaar tijd verdwenen in zee

Satellietgegevens van het Europees Ruimteagentschap (ESA) tonen dat het ijs op Groenland in de afgelopen 40 jaar sneller en vaker is gesmolten. Vooral de zomers van 2012 en 2019 waren moordend voor de ijskappen, hebben wetenschappers nu ontdekt. 

De ontdekking dat het ijs op Groenland frequenter en intenser is gaan smelten, is geen fraai nieuws. Dat heeft namelijk de zeespiegel doen stijgen en zo is het risico op overstromingen wereldwijd groter geworden.

Satellietmetingen zijn essentieel om de klimaatverandering goed te begrijpen en te kunnen monitoren.

Maar naast de feiten die voor zich spreken, benadrukken de wetenschappers ook de waarde van satellietgegevens bij het begrijpen en monitoren van klimaatverandering. Dergelijke satellietmetingen zijn essentieel om de klimaatverandering goed te begrijpen en te kunnen monitoren.

3500 miljard ton ijs 

De satellietgegevens zijn afkomstig van de CryoSat-missie. Ze meten de afvloeiing van de ijskappen vanuit de ruimte. De resultaten tonen aan dat de hoeveelheid smeltwater vanuit Groenland de afgelopen vier decennia met 21 procent is gestegen. Het hele proces is ook een pak grilliger geworden: de hoeveelheid smeltwater verschilt enorm van de ene zomer tegenover de andere.

Alleen al in de laatste tien jaar is er 3500 miljard ton ijs van de Groenlandse ijskap gesmolten en in de oceaan terechtgekomen. Dat is volgens de onderzoekers genoeg om het hele Verenigd Koninkrijk te bedekken met smeltwater van 15 meter diep of de hele stad New York te bedekken met smeltwater van 4500 meter diep.

‘Zoals we in andere delen van de wereld hebben gezien, is Groenland ook kwetsbaar voor een toename van extreem weer’, zegt hoofdauteur van de studie Thomas Slater van de Universiteit van Leeds. ‘Naarmate ons klimaat opwarmt, is het dus redelijk om te verwachten dat ook Groenland verder zal smelten. Observaties zoals deze zijn een belangrijke stap om ons te helpen om klimaatmodellen te verbeteren en beter te voorspellen wat er deze eeuw zal gebeuren.’

De anni horribiles van de ijskappen

Uit het onderzoek blijkt dat tussen 2011 en 2020 het smeltwater van Groenland het globale gemiddelde zeeniveau met één centimeter heeft doen stijgen. Zorgwekkend is dat een derde van dit totaal werd geproduceerd in slechts twee afzonderlijke jaren, in 2012 en 2019 – twee hete zomers die telkens records deden breken. 

‘We weten dat het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen het smelten van ijs op Groenland met een factor drie kan doen vertragen.’

Een verhoging van de zeespiegel door de smeltende ijskappen verhoogt het risico op overstromingen voor kustgemeenschappen over de hele wereld en verstoort de mariene ecosystemen in de Noordelijke IJszee, waarvan veel gemeenschappen afhankelijk zijn voor voedsel. Het kan ook patronen van oceaan- en atmosferische circulatie veranderen, die de weersomstandigheden over de hele planeet beïnvloeden.

Slater zegt dat er toch ook redenen zijn om de hoop niet te verliezen. ‘We weten dat het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen het smelten van ijs op Groenland met een factor drie kan doen vertragen’, zegt hij. ‘Er is nog steeds tijd over om dit te realiseren.’