Israëlische activiste Anat Ben David ijvert voor vrede, gelijkheid en diversiteit

Women Wage Peace: ‘Wij stoppen niet tot een vredesakkoord is bereikt’

© Anat Ben David

Women Wage Peace-vrouwen met witte T-shirt en turquoise sjaal

In plaats van oorlog, conflict en geweld, vrede. In plaats van mannen, meer vrouwen. En vooral, meer diversiteit. Dat is kort samengevat waar Women Wage Peace (WWP) voor staat. In het kader van Internationale Vrouwendag, die 8 maart plaatsvindt, sprak MO* met Anat Ben David, de regionale coördinator van WWP in Jeruzalem. We hadden het over vrede en geweld, over mannen en vrouwen, over het belang van narratieven, over diversiteit, over achteruit kijken en verder gaan, en vooral over hoop.

Eerst en vooral, kort samengevat, wat is Women Wage Peace en waar staat het voor?

Anat: Women Wage Peace is een Israëlische grassroots beweging die voornamelijk getrokken wordt door vrouwen. De organisatie pleit voor het bekomen van een eerbaar, bilateraal, aanvaardbaar, diplomatisch vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnse gebieden, met betrokkenheid van vrouwen in alle fases van onderhandeling, besluitvorming en peace-building.

Hoe vullen jullie als organisatie dat vredesakkoord in?

Anat: Over hoe het vredesakkoord er concreet zou moeten uitzien, spreekt WWP zich niet uit. Women Wage Peace wil boven alles inclusief zijn en verenigend werken, niet verdelend. Wij streven slechts één doel na, en iedereen, ongeacht nationaliteit, religie of politieke ideologie zou zich in dit doel moeten kunnen vinden: een vredesakkoord.

‘Maar in Women Wage Peace zijn we vóór niet-tegen.’

Op het eerste gezicht lijkt dat een softe aanpak en een gemakkelijke stellingname. Maar dat is het niet. Het is bijzonder moeilijk om je ideologie, je geloof, je ideeën, je afkomst aan de kant te schuiven en te focussen op wat ons allen verbindt, op de grootste gemene deler, namelijk de nood aan vrede en veiligheid.

Veel vrouwen hebben hier moeite mee in het begin van hun lidmaatschap. Velen hebben de drang om hun mening te verkondigen over alles. Het is dan aan mij om te zeggen: ‘Er zijn andere organisaties waar dit wel kan, ga jullie gang. Maar hier zijn we vóór niet-tegen.’ We moeten dan ook gebruik maken van een nieuwe taal.

Nood aan een nieuwe taal

Wat bedoel je juist met een nieuwe taal?

Anat: Onze nieuwe taal is inclusief. We geven niemand te schuld, we brengen niemand in verlegenheid, we zeggen nooit wat goed en fout is. We luisteren, naar iedereen. Het is altijd makkelijker om het oneens te zijn met iemand, dan te blijven luisteren. We kijken niet tegenaan, we kijken niet achterom, maar we kijken vooruit.

Je geschiedenis achter zich laten, zeg je?

Anat: Nee, geschiedenis is heel belangrijk. Geschiedenis is belangrijk als een verhaal, als een narratief, als roots. Geschiedenis is wie je bent, dus je neemt het mee. Maar het is niet belangrijk om verder te gaan. Een verhaal of geschiedenis en een doel zijn niet hetzelfde, ze overlappen hooguit. In de oude taal worden ze gelijkgesteld: jouw waarheid is jouw doel. Maar het brengt ons nergens. Samen bouwen aan het doel van vrede en veiligheid, terwijl we oor hebben voor elkaars verhalen.

‘Onze nieuwe taal is inclusief. We geven niemand te schuld, we brengen niemand in verlegenheid, we zeggen nooit wat goed en fout is.’

Is het niet bijzonder moeilijk om verder te gaan, als je vasthoudt aan bagage die conflicteert met die van een ander?

Anat: Volgens mij conflicteren de verschillende narratieven niet. Bekijk het zo. De Holocaust is mijn verhaal. Maar valt het jou als Palestijn te verwijten? Je kan er niets aan doen en wenste dat ik een ander verhaal had. En omgekeerd. Jij bent Palestijn, maar valt jouw verlies mij te verwijten? Ik wenste dat je een ander verhaal had.

Beide narratieven kunnen naast elkaar bestaan. Ze conflicteren niet maar hebben juist gemeen dat we beiden wilden dat het voor de ander anders was gelopen. Het conflict heeft er juist voor gezorgd dat er problematische narratieven zijn ontstaan, die niet waar zijn. Het verhaal dat de Palestijnen verantwoordelijk zouden zijn voor het lijden van de Joden tijdens WOII, bijvoorbeeld. Maar dat is een uiterst vertekend narratief.

Vrede en veiligheid als realiteit

Hoe willen jullie eis voor vrede en veiligheid werkelijkheid laten worden?

Anat: WWP is in eerste instantie een grassroots beweging. Het is dus van belang de ledenbasis zo veel mogelijk uit breiden. Momenteel zijn we al met 30000 leden. Als WWP het tienvoud aan leden zal hebben, zal de impact from below, vanuit de bevolking, pas aanzienlijk zijn.

Het is ons doel om de bewustwording in de Israëlische samenleving dat vrede mogelijk is en hoop nog niet tevergeefs, te vergroten. De Israëlische bevolking is zo gewend geraakt aan een situatie van oorlog en geweld, dat het haast vergeet dat vrede überhaupt een mogelijkheid is.

Eén van de grootste grassroots initiatieven van WWP was de March of Hope in oktober 2016. Deze vertrok vanuit het noorden van Israël, nabij de grens met Libanon en kwam twee weken later aan in Kasser Alyahood, een heilige plek in de woestijn nabij Jericho. Op deze heilige plek zijn zowel Israëliërs en Palestijnen welkom, wat uitzonderlijk is in Israël. 5000 Palestijnse en Israëlische mannen en vrouwen kwamen hier samen om elkaar te omarmen, te dansen en te zingen. Je kan nooit voorspellen wat er gaat gebeuren als zo een grote en diverse menigte samenkomt. Maar het was een enorm succes.

Back to the (grass)roots.

Ja, maar dat niet alleen. Het is eveneens belangrijk om ook rechtstreeks druk uit te oefenen op bekleders van macht, die het top down-proces in handen hebben. We proberen de Israëlische regering en het parlement, de Knesset, aan te sporen om de VN Resolutie 1325 te implementeren.

CC Alice Devenyns

Anat Ben David

Vrouwen, vrouwen en … nog meer vrouwen

De VN Resolutie 1325, wat houdt die precies in?

Anat: Resolutie 1325 stelt dat vrouwen en kinderen een belangrijke rol spelen in het proces van oorlog en vrede, aangezien zij het merendeel van de burgerslachtoffers uitmaken. Vrouwen spelen daarom een doorslaggevende partij in de voorkoming en oplossing van conflicten en zouden daar bijgevolg ook in gelijke mate bij betrokken moeten worden.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Resolutie 1325 werd door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties unaniem goedgekeurd in 2000. In 2005 was Israël, onder het bewind van Benjamin Netanyahu, het eerste land om die resolutie te ratificeren. Dertien jaar later is deze resolutie echter nog steeds niet geïmplementeerd. Het hele implementatieplan werd reeds uitgewerkt door de Israëlische overheid, en dat geeft ons reeds een stevige basis.

‘In het verleden was het zo dat er geen vrouwen aan de onderhandelingstafel zaten. Dit betekent dat de helft van de Israëlische bevolking niet vertegenwoordigd werd in de besluitvorming omtrent vrede en veiligheid.’

In welke mate worden vrouwen vandaag reeds betrokken bij het onderhandelingsproces, ondanks het uitblijven van de implementering van Resolutie 1325?

Anat: Vandaag zijn er geen onderhandelingen aan de gang. In het verleden was het zo dat er geen vrouwen aan de onderhandelingstafel zaten. Dit betekent dat de helft van de Israëlische bevolking niet vertegenwoordigd werd in de besluitvorming omtrent vrede en veiligheid.

Vaak wordt er geopperd dat ze wel naar capabele vrouwen hebben gezocht, maar er geen hebben gevonden. Om dat scenario te vermijden, stelden een aantal feministische organisaties een lijst op van vrouwelijke experten in alle mogelijke domeinen.

Women Wage Peace eist dat de helft van de plaatsen rond de onderhandelingstafel ingenomen hoort te worden door vrouwen, die begaan zijn met gelijkheid tussen man en vrouw, en vrede. Dat is de enige weg die we kunnen inslaan als we tot een vredesakkoord willen komen.

Vertel eens, waarom? Waarom is het volgens jullie van essentieel belang dat vrouwen deelnemen in de onderhandelingen?

Anat: Eerst en vooral is het een illusie dat je gelijkheid tussen twee bevolkingsgroepen kan bereiken als er geen gelijkheid heerst tussen man en vrouw. Wat is het nut van een billijk en bilateraal vredesakkoord, als die billijkheid enkel geldt voor de helft van de samenleving?

Verder is de blik van de man, vaak een generaal, niet de enige manier om naar de wereld te kijken. Door aan de bril van de man te blijven vasthouden, zal Israël niet uit deze impasse van oorlog en onveiligheid geraken. Deze blik kan enkel bijgesteld worden met behulp van vrouwen.

In wat verschilt deze vrouwelijke bril van de mannelijke?

Anat: Voor vrouwen is het makkelijker om die ui te pellen, stap voor stap, tot enkel de grootste nemen deler, de wederzijdse erkenning van de gemeenschappelijke basisnoden, overblijft. Voor Israëlische en Palestijnse mannen is het moeilijker om de geleden pijn achter zich te laten en op zoek te gaan naar wat verbindt in plaats van verdeelt.

Vrouwen zijn in staat het lijden, de gevoelens en de noden van de ander in te zien, en dus ook dat van de Palestijnen.

In de eeuwenlange patriarchale samenleving, werden vrouwen opgevoed om zorg te dragen voor anderen. Mannen zijn individualistischer ingesteld. Mannen beschouwen de samenleving als een netwerk van machtsstructuren en verdragen, en niet als een web van relaties, zoals bij vrouwen het geval is. Voor mannen is conflict een manier om problemen op te lossen. Voor vrouwen betekent conflict de ineenstorting van relaties, en hoort dus ten allen kosten vermeden te worden. Vrouwen zijn in staat het lijden, de gevoelens en de noden van de ander in te zien, en dus ook dat van de Palestijnen.

En, actie

Even terug concreet. Hoe oefenen jullie druk uit op de regering en de Knesset om de weg van de vrede en de vrouw te kiezen?

Anat: Women Wage Peace brengt vrouwen van over het hele land bijeen om de parlementaire zittingen in Jeruzalem bij te wonen. Elke keer stellen ze de parlementsleden dezelfde vragen: ‘Wat hebben jullie vandaag gedaan om tot een onderhandelde overeenkomst te komen?’,’Wat hebben jullie vandaag gedaan om de betrokkenheid van vrouwen in besluitvorming te bevorderen?’ en ‘Wat hebben jullie vandaag gedaan om de implementatie van Resolutie 1325 te volbrengen?’.

We sturen vrouwen naar elke parlementaire commissie die met vrouwenrechten, mensenrechten, onderwijs, vrede en veiligheid te maken heeft. We proberen hen zo goed mogelijk te coachen, bij te scholen en bij te staan.

‘Er zijn reeds parlementsleden die onze ideeën omtrent vrede, veiligheid en de participatie van vrouwen, ook delen. Onze taak is om hen een luidere stem te geven en de goede richting in te duwen.’

Met deze acties helpen we vrouwen hun stem te laten horen en ondersteunen we parlementsleden die werk willen maken van de ideeën die wij voorstaan. Er zijn veel problemen in Israel, die op het eerste zicht misschien belangrijker lijken. Wij sporen hen aan om te focussen op het doel dat wij vooropstellen.

Er zijn reeds parlementsleden die onze ideeën omtrent vrede, veiligheid en de participatie van vrouwen, ook delen. Onze taak is om hen een luidere stem te geven en de goede richting in te duwen.

CC Anat Ben David

Women Wage Peace nabij Jeruzalem

Moeders van de hoop

Hoe reageren parlementsleden op deze initiatieven?

Anat: In het begin heerste er verontwaardiging onder de parlementsleden. Maar nu zijn er elke week wel één of twee parlementsleden die het woord vragen tijdens de zitting en ons bedanken. ‘Bedankt om ons weer hoop te brengen. Bedankt om het begrip vrede weer binnen te brengen in het discours, we waren de hoop kwijt,’ luidt het vaak.

Women Wage Peace brengt dus een stukje van die hoop terug?

Anat: In mijn ogen is heel veel van wat misgaat tussen Israël en Palestina een product van neerslachtigheid en wanhoop, aan beide zijden. Hoop is dus belangrijk als we een uitweg willen vinden uit deze impasse.

‘Bedankt om ons weer hoop te brengen. Bedankt om het begrip vrede weer binnen te brengen in het discours, we waren de hoop kwijt.’

Toen Leymah Gbowee, Liberiaans vredesactiviste, bij de aankomst van de March of Hope in 2016 het podium op klom om de honderden deelnemers toe te spreken, zei ze: ‘Zijn jullie serieus? Want als jullie niet serieus zijn, ga dan nu naar huis naar jullie luie zetel. Als jullie het menen, aanvaarden jullie de verantwoordelijkheid voor de hoop van het volk. Want het volk heeft nu geen hoop meer. En eens jullie de verantwoordelijkheid voor die hoop op jullie nemen, kunnen jullie niet meer terug, want dan breken jullie de hoop opnieuw, en met haar ook het volk. Jullie hebben nu de leiding over hoop.’

Waaruit put Women Wage Peace dan hoop?

Anat: Wij putten hoop uit het besef dat de basisnoden van iedereen, zowel van Israëli als Palestijnen, dezelfde zijn, namelijk de nood aan vrede en veiligheid. De mogelijkheden die we zien in de participatie van vrouwen en het hanteren van een nieuwe taal dragen ook bij aan die hoop.

Mondiaal Café 8 maart @ Zebrastraat:

No Woman is an I-Land

Pieces for Peace

Als afsluiter: wat is jullie jongste project?

Anat: Het nieuwste project van WWP heet Pieces for Peace. We vragen aan mensen over de heel wereld om stukjes stof in te zenden, waarop weergegeven is hoe zij vrede zien. WWP naait deze stukken stof dan aan elkaar tot vloerkleden. We ontvingen ondertussen al stukken stof vanuit japan, Saoedie-Arabië, Europa enzovoort. Het plan is om deze op te hangen van Jeruzalem tot Ramallah.

Anat Ben David is donderdag 8 maart te horen op ons Mondiaal Café ‘No woman is an I-sland’. Het Mondiaal Café vindt plaats in de Zebrastraat 32, om 19:30. Inkom is gratis. Inschrijven kan via info@mo.be.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.