De strijd van Yamina Thabet tegen homofobe wetgeving in Tunesië

Door een meer dan honderd jaar oud artikel in het strafwetboek is homoseksualiteit in Tunesië vandaag verboden. Yamina Thabet ijvert al jaren voor het schrappen van dit artikel. ‘Wij als activisten zitten aan de limiet van wat we kunnen bereiken.’

  • © Yamina Thabet 'Externe druk kan een verschil maken, maar de EU ziet Tunesië als een goede leerling op vlak van mensenrechten.' © Yamina Thabet

Yamina Thabet, voorzitter van de Tunesische Vereniging ter Ondersteuning van de Minderheden (ATSM) was in Brussel op uitnodiging van de European Parliament’s intergroup on LGBTI Rights.

Yamina Thabet: Tunesië is vandaag een democratie, een land waar vrijheid van meningsuiting heerst, maar wie homoseksueel is riskeert drie jaar gevangenis.

Homoseksueel contact is verboden. Dat staat in het strafwetboek, dat meer dan honderd jaar oud is. Het is een wet die de mensenrechten aantast en ingaat tegen de menselijke waardigheid.

We hebben sinds kort een nieuwe grondwet die onder meer burgerrechten en privacy garandeert, maar de politie valt soms bij mensen binnen om hen te betrappen met hun partner… Dat is een regelrechte aantasting van die grondwet.

Wordt er actief op zoek gegaan naar holebi’s?

‘Sinds enkele jaren worden regelmatig anale tests gebruikt.’

Yamina Thabet: Er zijn gevallen waarbij de buren aangifte doen, maar de politie gaat ook bepaalde personen onderzoeken om te achterhalen of ze homoseksueel zijn. Hierbij wordt elke mogelijke onderzoeksmethode ingezet. Sinds enkele jaren worden regelmatig anale tests gebruikt. Dit soort tests zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. Het is vooral een vorm van foltering die straffeloos wordt uitgevoerd. Jongeren, in de context van een ondervraging en intimidatie, durven de test niet te weigeren. Ze weten zelfs vaak niet dat ze dit mogen weigeren.

In welke mate is het homofoob beleid religieus gemotiveerd?

Yamina Thabet: De religieuze component is heel aanwezig vandaag in Tunesië. Ik heb het niet specifiek over de religieuze politieke partijen, want ook alle anderen willen bewijzen dat ze goede moslims zijn en willen herkozen worden. Men zegt dat homoseksualiteit strafbaar is omdat het ingaat tegen onze religie. Nochtans wordt er in Tunesië wel alcohol verkocht en zijn er bordelen. Het is heel contradictorisch. Het is een moraliserend discours. Ook de politie speelt de rol van zedenpreker.

Is er iets veranderd sinds de revolutie?

Yamina Thabet: Nee, maar nu hebben we wel de vrijheid om erover te praten. In 2011 hebben we opgeroepen om de strafbaarheid van homoseksualiteit op te heffen. Het probleem vandaag is de politiek die het excuus gebruikt dat de samenleving nog niet klaar is voor dit soort dingen. Terwijl de samenleving gekozen heeft voor een grondwet die het privéleven en de mensenrechten beschermt. Ik denk dat dat wijst op een maturiteit van de samenleving waar rekening mee moet gehouden worden.

We willen geen nieuwe wet, we willen de strafbaarheid opheffen. Er zijn conservatieven die zeggen dat homoseksualiteit tegen hun principes ingaat, maar die er ook niet mee akkoord gaan dat je er drie jaar voor in de gevangenis kan belanden.

Enkele maanden geleden was er veel media-aandacht voor de 22-jarige Marwen die veroordeeld werd tot een jaar gevangenisstraf voor homoseksuele handelingen, na anale tests te hebben ondergaan. Heeft dit het debat niet aangezwengeld?

Yamina Thabet: Er was veel sympathie vanuit de Tunesische bevolking voor Marwen. Plots ging het niet meer over een wet, maar over een jongen met een naam en een verhaal. Ze herkenden zichzelf of hun kinderen in hem. De mensen waren gechoqueerd. Hij is, dankzij de media-aandacht en onze druk, vrijgelaten. Maar moet het elke keer op deze manier gebeuren? Dat is niet echt onze voorstelling van democratie en vrijheid.

Shams, een andere vereniging die strijdt voor de decriminalisering van homoseksualiteit, kreeg recent een verbod opgelegd om nog activiteiten te organiseren.

Yamina Thabet: We steunen hen sinds hun oprichting vorig jaar. We delen dezelfde waarden. Het feit dat zij al hun activiteiten voorlopig hebben moeten opschorten is echt ontoelaatbaar. De redenen die gegeven werden, waren absurd. Het zou iets met hun registratiepapieren te maken hebben. Het is sterk veroordeeld geweest in de media. Het is nu afwachten wat er gaat gebeuren.

Vrezen jullie hetzelfde lot als Shams?

‘Onze sterke aanwezigheid in de media is onze kracht.’

Yamina Thabet: Natuurlijk, maar wij verdedigen de rechten van holebi’s al sinds 2011 en onze activiteiten werden nooit opgeschort. Misschien omdat we de rechten van alle minderheden verdedigen, ik weet het niet. Onze sterke aanwezigheid in de media is voor ons ook een kracht, want men weet dat de media een verbod zou afkeuren.

Denkt u dat het bewuste artikel in de nabije toekomst uit het strafwetboek zal geschrapt worden?

Yamina Thabet: Het ontbreekt vandaag aan politieke wil om iets te veranderen. De politiek is er van overtuigd dat de samenleving niet klaar is voor verandering. Er zijn dus geen politieke partijen die openlijk onze ideeën steunen. Er is nog geen nationaal debat geweest rond dit onderwerp. Wij als activisten strijden, maar we zitten aan de limiet van wat we kunnen bereiken. Het hangt nu af van de wil om op politiek vlak het debat te lanceren, maar we weten dat niemand dit durft.

U sprak daarnet met de Europarlementsleden van de European Parliament’s Intergroup on LGBTI Rights. Welke rol kan de EU spelen?

Yamina Thabet: Externe druk, bijvoorbeeld van economische partners, kan een verschil maken. Momenteel zie ik dat als enige mogelijke piste. De EU heeft een geprivilegieerde relatie met Tunesië en ziet Tunesië als een goede leerling op vlak van mensenrechten. Ik geloof dat het noodzakelijk is dat het beschermen van deze rechten aangehaald wordt in de relatie met Tunesië.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Lisa Develtere is sinds 2018 redacteur bij Sociaal.Net. Voorheen was ze freelance journalist en fotograaf en leverde ze regelmatig bijdragen voor MO*.

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.