Zoeken naar inspiratie in plaats van polarisatie

Als de zon schijnt dan is Brussel de mooiste plek om te zijn. De pleintjes lopen vol en elk hoekje wordt ingenomen door mensen die van zon en gezelligheid genieten. Op die pleintjes komt de hele wereld samen. Niet alleen in kleuren maar ook in achtergrond en verhalen.

Deze zomer, die alweer bijna voorbij is, was het anders. Vooral de leegte viel me op. De gevolgen van de aanslagen en de negatieve beeldvorming voelt de stad nog steeds.

Na een paar zomers op rij in Brussel besloot ik om voor de verandering andere oorden op te zoeken voor een tiental dagen.

Ik trok richting Marseille. Het nieuws liet ik even links liggen en ik besloot vooral te genieten. Ik hoopte dat het rustig zou worden. De media mochten zich uitleven met komkommernieuws. Toch kon ik het niet laten om elke ochtend even het nieuws te checken. Elke morgen was er iets: aanslagen in Nice, staatsgreep in Turkije, vloedgolf aan racisme in Vlaanderen, enzovoort.

De wereld staat in rep en roer. Steeds meer mensen geloven dat de boel gaat ontploffen. Sommigen zitten al met WWIII in hun hoofd. Fatalisme en defaitisme overheersen en als je er niet aan meedoet word je voor naïeveling uitgemaakt.

Fatalisme en defaitisme overheersen en als je er niet aan meedoet word je voor naïeveling uitgemaakt.

We zitten gevangen tussen politici die oorlogen voeren en op oorlogstaal kicken, terreurgroepen die angst willen zaaien, en media die willen scoren door op die angst in te spelen.

In deze negatieve sfeer wordt helder denken steeds moeilijker. De kleinste gebeurtenis wordt handig gebruikt door politici en media om groepen tegen elkaar op te zetten en te zwaaien met stigmatiseringen die ranzig en vaak racistisch zijn.

Je zou denken dat ze dergelijk discours niet verkocht krijgen, maar we trappen er met ogen open in. Feiten, argumenten en menselijkheid tout court spelen geen rol. Het is wij tegen zij en ook al zitten we soms fout, het is niet erg, in totaliteit hebben we gelijk. Bovendien zijn wij toch de goeien die zichzelf beschermen tegen indringers, de slechteriken.

Wat ik ook frappant vind, is dat we in heel dit proces geloven dat we goed bezig zijn. Dat we de geciviliseerden zijn die de beschaving aan het redden zijn. Ja, soms moeten we hard zijn, maar je moet nu eenmaal realist zijn, geen naïeveling.

Een polariserende machinerie

Het maakt niet uit wat we doen: afgeven op vluchtelingen, applaudisseren bij de dood van een tiener die niet van ‘ons’ is, haat spuiten op sociale media, strooien met stigmatiserende uitspraken, dagelijks moslims bestoken met racisme. Het is allemaal te verdedigen. De mensen zouden zelfs dankbaar moeten zijn dat sommige politici de zaken durven benoemen en aan te pakken. Zoals de boerkini bijvoorbeeld. Zonder twijfel het allerbelangrijkste agendapunt van Vlaanderen tot Frankrijk.

Ja, het discours van John Crombez, Bart De Wever en consoorten is hard, maar het is nu eenmaal nodig om de dingen te benoemen zoals ze ‘echt’ zijn. ‘Dood aan politieke correctheid!’, horen we in koor, van Donald Trump tot De Wever, de Vlaamse Trump.

Dat we massaal aan het dehumaniseren zijn, dat is wat mij het meeste zorgen baart in de wereld van vandaag.

Het is een hele opgave om je niet te laten meesleuren in die polariserende machinerie die constant moet blijven provoceren en stigmatiseren want het mag niet stil vallen. Door de concurrentie moet het zelfs steeds straffer en vuiler.

We staan er niet bij stil dat we deel worden van deze onmenselijke machinerie. We geloven dat we net de menselijkheid aan het verdedigen zijn. De nieuwe invulling van menselijkheid is: internationale verdragen herzien, mensenrechten begraven, gevoelloos reageren op dode kinderen die op onze stranden aanspoelen.

Dat we massaal aan het dehumaniseren zijn, dat is wat mij het meeste zorgen baart in de wereld van vandaag.

Anderzijds laat ik me niet demotiveren. Hoe harder de Trumps van deze wereld tieren, hoe meer ik ervan overtuigd ben dat we met een tegendiscours moeten komen. Een discours van solidariteit, van menselijkheid en jawel, van liefde. Dat is pas moedig zijn.

Insiratiebronnen

Er zijn mensen die zich laten inspireren door De Wever die wekelijks migranten en moslims beledigt. Of door Crombez die opeens het licht heeft gezien.

Ik heb andere inspiratiebronnen. Zoals mijn stadsgenoot Mohamed, die zijn vrouw verloor tijdens de aanslagen in Brussel en desondanks niet voor haat kiest, maar voor liefde. ‘Wat heeft dat voor zin’, zegt Mohamed. ‘Ik voel liever liefde voor hen die leven en voor mijn echtgenote die er niet meer is, dan haat voor slechte mensen.’

De jonge Khadija die van Molenbeek naar Silicon Valley trekt met haar idee om werkloosheid aan te pakken vind ik veel meer inspirerend dan wat onze politici vertellen in de kranten.

May Goubau, een 101-jarige Belgische vrouw die haar flat aan Syrische vluchtelingen gaf, vind ik een inspirerend voorbeeld van solidariteit en menselijkheid.

Het zijn deze gewone burgers die mij inspireren om in actie te schieten. Om een bijdrage te leveren aan dit land, maar ook aan mijn land van herkomst.

Deze zomer kreeg ik te horen dat mijn oude school in de Albanese bergen in slechte staat is. De leerkrachten vragen al maanden een oplossing maar de overheid negeert hen. Over een maand opent de school de deuren voor haar honderden leerlingen. Ik wil een budget verzamelen en naar Albanië trekken om er samen met leerkrachten, ouders en lokale mensen de school te renoveren. Wie weet inspireert deze daad weer iemand anders. Los hiervan heeft elk kind recht op onderwijs. Jij, beste lezer kan hierbij helpen. Alle steun is welkom. Het maakt niet uit hoe klein of groot je bijdrage is. Mohamed, Khadija, May en vele anderen laten zien dat we samen een verschil kunnen maken.

Bleri Lleshi is politiek filosoof en auteur van o.a ‘De neoliberale strafstaat’, EPO, 2014. Onlangs verscheen zijn nieuw boek ‘Liefde in tijden van angst’. Zijn blog vind je hier en je kan hem volgen op Facebook en Twitter