Tegen xenofobie...

Iedereen held

© Brecht Goris

Bieke Purnelle

Niemand weet precies wanneer de held werd uitgevonden. De Grieken en hun mythen brachten wellicht de eerste bekende fictieve helden voort.

De geschiedenis van de mensheid wordt ingekleurd door talloze niet fictieve helden. Echte mensen van vlees en bloed, die iets buitengewoons doen, die menselijke beperkingen als angst en twijfel overstijgen. Hun heldendaad is niet per se onmogelijk, maar wel gedurfd.

Heldenverhalen moeten ons leren over wat goed is, tot voorbeeld strekken. Zelfs de meest tragische helden, wiens moed naar overmoed neigt, hebben recht op onze bewondering.

Heldenverhalen moeten ons leren over wat goed is, tot voorbeeld strekken. 

Bovenal draagt elk heldenverhaal de belofte in zich dat wij allemaal helden kunnen zijn, dat ieder van ons in staat is tot zelfopoffering, tot uitzonderlijke moed, als de omstandigheden ons daartoe dwingen.

Niemand weet precies uit welk hout helden gesneden worden. Om dat te achterhalen zijn de talloze helden te divers, te tegenstrijdig, te controversieel.

In ieder geval laten helden laten zich niet tegenhouden door gevaar. Een ware held offert zichzelf belangeloos op voor een ander, voor het algemeen belang, voor zijn principes.

Helden moeten oprecht zijn, maar ook bescheiden. Ze moeten hun heldendaden verrichten uit overtuiging, niet om eeuwige roem of geld te vergaren. Ze moeten zich opofferen voor de juiste zaak, die vanzelfsprekend ook de onze is.

Mijn zonen zijn dol op helden. De fictieve wereld in hun hoofd wordt bewaakt door Superman, Spiderman, Catwoman, The Flash en een resem Starwars personages, die de mensheid behoeden voor allerlei malheuren.

Nu en dan durf ik hen vertellen dat de echte malheuren des levens gewoon gebeuren, en niet af te wenden zijn door gespierde mannen en vrouwen in latex pakken of met laserzwaarden; dat echte helden wat minder excentriek en opvallend door het leven gaan.

Drie vrouwen

Soms geloven ze mij, al hebben ze daar uiteraard illustratieve argumenten en bewijsmateriaal voor nodig. Afgelopen week keken we samen naar het nieuws over de jonge Malinees, die zonder aarzelen een gevaarlijk in het ijle bungelende kleuter van een een balkon plukte, en dat zonder masker, latexpak of bovenmenselijke vliegvaardigheden.

Dat geen van ons drieën dat zou durven, daarover raakten we het snel eens.

Dat mensen redden een heldendaad is, ook daarover kon geen twijfel bestaan.

Ik vond de moed niet om hen mee te delen dat mensen redden niet altijd en door iedereen als heldhaftig wordt beschouwd. Dat het soms zelfs afgekeurd of verboden wordt. Voor morele verwarring hebben ze nog een heel leven.

De vrouwen worden ervan beschuldigd deel uit te maken van een criminele organisatie. Zelf dachten zij gewoon hun burgerplicht te doen: mensen in nood helpen. Dat je mensen zonder papieren maar beter laat doodvriezen of uithongeren, dat had niemand hen ooit verteld.

Drie vrouwen die hulp boden aan mensen zonder wettig verblijf riskeren vijf tot tien jaar celstraf, omdat ze mensen  zonder onderdak en zonder papieren uit het Maximiliaanpark plukten en opvingen bij hen thuis, geld voor hen afhaalden omdat dat zonder papieren niet kan of opzochten hoe een niet begeleide minderjarige eventueel langs illegale weg naar Engeland kon geraken, vermits er geen legale wegen bestaan voor mensen die officieel niet bestaan. “Mensensmokkel”, beweert het parket. De vrouwen worden ervan beschuldigd deel uit te maken van een criminele organisatie. Zelf dachten zij gewoon hun burgerplicht te doen: mensen in nood helpen. Dat je mensen zonder papieren maar beter laat doodvriezen of uithongeren, dat had niemand hen ooit verteld.

Een paar jaar geleden haalden wij zelf drie Afghaanse jongens uit de nachtelijke winterkou om hen een bad, een bed en iets warms en voedzaams te eten te bieden. We waren lang niet de enigen. Burgers bieden al jaren onderdak aan mensen op de vlucht zonder onderdak.

Een heldendaad is dat allerminst. Het kost bijna niets, op wat moeite en extra boodschappen na, het vraagt niet om uitzonderlijke moed of heldhaftigheid. Tot nader order. Tot iemand bedenkt dat mensen helpen verboden en strafbaar is. Tot nu dus.

Een schijnbaar doodgewone daad van menselijkheid wordt een heldendaad wanneer schuld, straf en boete op de loer liggen.

Goed en kwaad zijn wankele pijlers om op te rusten, wanneer er geen zweem of schijn van eensgezindheid bestaat over wat goed is en wat niet, wanneer het ontbreekt aan een kader waarbinnen we ons handelen kunnen wikken, wegen en aftoetsen aan algemeen aanvaarde principes. Niets is nog algemeen aanvaard. Zelfs niet de dingen waarover elke godsdienst en de verlichting het eens waren.

Het kader is aan spaanders gehakt met vaste hand en doeltreffend gereedschap: een pseudo-rationeel, maar toxisch discours, een ongezien exclusiviteitsbeleid, een afkeer van democratische tegenspraak en slecht vermomde xenofobie.

Het wordt gevaarlijk en vanzelfsprekend noodzakelijk een held te zijn.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.