Fotoreportage: Eindelijk nieuwjaar in Iran, volgt nu de lente?

De vakantieperiode van Nowruz is voor veel mensen in Iran een periode om even tot rust te komen, te ontsnappen aan de drukke stad en tijd vrij te maken voor hun geliefden, weg te dromen en vervolgens weer wakker te worden onder hetzelfde regime.

Het begin van de lente is voor de inwoners van Iran ook het begin van een nieuw jaar. Met het aanbreken van dat nieuwe jaar hopen veel Iraniërs ook op een spreekwoordelijke lente. Het land snakt naar nieuwe energie, erkenning en vertrouwen.

De vele geboden en verboden die het leven in de Islamitische Republiek Iran reguleren houden jongeren niet tegen om er een feestje van te maken. Ook zonder muziek en alcohol kunnen ze een leuke avond hebben.

Meisjes en jongens komen samen en dansen, als het even kan. Moeders staan dagenlang in de keuken, want de beleefdheidsregels zeggen dat je geen eten mag weigeren. Oude mensen krijgen bezoek, geld en cadeaus worden uitgedeeld, rituelen uitgevoerd. Jonge mannen gaan op zoek naar alcohol, meisjes laten eindelijk die neuscorrectie uitvoeren.

Mensen proberen er een feest van te maken, maar achteraf blijven velen ontgoocheld achter. Echt los zijn ze niet kunnen gaan.

Scholen gaan dicht. Jongeren gaan op trektocht naar de woestijn of de bergen. Mensen keren terug naar het dorp waar ze opgroeiden. Winkels bereiden zich voor op de koopgekte, om nadien enkele dagen volledig dicht te gaan.

Buiten worden grote vuren aangemaakt, wie erdoor springt, verliest zijn zonden. Binnen wordt voorzichtig een danspartner uitgekozen.

Kortom, het is nieuwjaar zoals wij nieuwjaar kennen. Alleen is dat in Iran niet altijd even vanzelfsprekend. Feestjes en alcohol zijn er wel, maar je moet ze weten vinden. Op de straat worden menigten uiteengedreven. Je doet best alles privé, buiten de stad of binnen of in je appartement.  

Mensen proberen er een feest van te maken, maar achteraf blijven velen ontgoocheld achter. Echt los zijn ze niet kunnen gaan. De klok sloeg nog geen twaalf en de muziek was al stilgelegd. De vuren doven stilletjes uit. De jongeren blijven zitten in hun cocon van beperkingen opgelegd door de overheid en van sancties opgelegd door het buitenland.

De obsessie met het begin van de lente en het nieuwe jaar neemt grootse proporties aan in Iran. De Perzische traditie werd verdergezet onder de islam. Overal in het straatbeeld kan je de ‘haft sin’ herkennen, een tafel met zeven items op. De zeven voorwerpen, onder andere look en appels, hebben elk hun eigen betekenis zoals schoonheid, gezondheid,….

‘Bahar’, de lente, is niet alleen een meisjesnaam, het is ook de benaming van allerlei wijken en straten. Tijdens de Nowruz-periode bewegen de Iraniërs zich in de richting van een totale extase die vooral het gevolg is van buitensporig suiker-gebruik.

De lente van 2015 lijkt ook een nieuwe periode aan te kondigen. Is het einde van de isolatie dan eindelijk in zicht? Een deal met de VS rond het nucleaire programma is bijna een realiteit. Tenminste, als we Obama mogen geloven. Veel toegevingen moet hij niet verwachten, want de ayatollahs zullen de interne rust van Iran voor niets op het spel zetten.

De herinnering aan het oude Perzische Rijk sterkt de machthebbers in Teheran in de overtuiging dat ze recht hebben op regionale invloed.

De Iraanse elite is ambitieus. Door de dreiging van IS zijn de ayatollahs er in geslaagd om Irak - bij wijze van spreken - binnen te vallen zonder last te krijgen met de Amerikanen. De Iraanse Revolutionaire Garde moet IS verpulveren. Dat maakt veel spelers zenuwachtig in de regio, waaronder Saoedi-Arabië, Israël en  Jordanië. Iran houdt intussen ook een stevige vinger in de pap in landen zoals Jemen, Syrië, Palestina en Libanon.

De herinnering aan het oude Perzische Rijk sterkt de machthebbers in Teheran in de overtuiging dat ze recht hebben op regionale invloed. Macht is voor hen veel belangrijker dan materialisme.

De doorsnee Iraniër ligt  echter niet wakker van macht of een machtig rijk. Terwijl president Rohani zich via twitter richt naar de westerse jeugd, vergeet hij de Iraanse jeugd mee te nemen in zijn verhaal. Hun interesse voor de islam is historisch laag. ‘Wij gaan enkel naar de moskee als we naar de wc moeten’, vertelde een van hen.

‘De lente en al haar bloemen / breekt nu vrolijk met haar zwijggelofte. / Het is tijd om te vieren, niet om te schuilen / tijd om de droefheid uit je hart te wieden’, schreef de Perzische dichter Hafez in de veertiende eeuw. Of zijn oproep in het komende jaar waargemaakt kan worden, is een levengrote vraag. In Iran en overal waar de diaspora geworteld is.