Zuid-Soedan telt zijn doden na etnisch geweld

Zesduizend gewapende leden van de Lou Nuer-stam vielen begin deze maand Pibor aan, waar de rivaliserende Murle-stam leeft. Verschillende huizen en gebouwen werden vernield. Bij de aanval werden dorpelingen vermoord, ook Mangiro’s vrouw en kinderen die het dorp waren ontvlucht. De volgende dag vond hij enkel nog zijn negenjarige dochter Ngathin terug. Haar moeder en zussen waren dood. “Ze vielen ons aan als gezin”, getuigt Mangiro.

120.000 mensen hebben volgens de VN hun huis en vee verloren. De VN hebben een enorme reddingsoperatie op het getouw gezet om eten naar deze mensen te brengen. Velen van hen leven al weken verscholen in het struikgewas. Het Wereldvoedselprogramma van de VN zet helikopters in om gemeenschappen te bereiken die via gewone wegen onbereikbaar zijn in deze onherbergzame regio.

Noodplan

Eerst was er sprake van zestigduizend hulpbehoevenden. Maar vrijdag zei de humanitaire coördinator voor Zuid-Soedan, Lise Grande, aan journalisten in Juba dat hun aantal minstens verdubbeld is. De VN hebben een noodplan klaar voor 180.000 mensen, aldus Grande.

Het aantal dodelijke slachtoffers blijft een mysterie. Onmiddellijk na de aanvallen sprak het lokale bestuur van ongeveer drieduizend doden, maar de regering verwierp dat cijfer snel. Ondanks herhaalde verzoeken van journalisten willen noch de regering noch de VN cijfers geven over het voorlopig aantal getelde lichamen. “Het is nog veel te vroeg”, meent Hilde Johnson, vertegenwoordiger van de VN-secretaris-generaal in Zuid-Soedan.

Ook het aantal gewonden is onbekend, meldt Artsen Zonder Grenzen. “We zijn erg bezorgd over de medische noden van de mensen die zich nog verschuilen”, aldus woordvoerder Karel Janssens.

Vredesproces

Judith McCallum, de gewezen directeur van een Zuid-Soedanese ngo die nu een eindwerk maakt over de Murle-stam, maakt zich geen illusies. “Hoe langer het duurt, hoe kleiner de kans dat we de waarheid ooit zullen kennen. Wilde dieren hebben al veel lichamen opgegeten.”

Elke dode komt bovenop de 1100 mensen die volgens de VN werden gedood in het afgelopen jaar bij gevechten tussen de stammen van Murle en de Lou Nuer. Na een zware aanval in augustus zette de Soedanese Kerkraad een vredesinitiatief op om de stammenleiders een verdrag te laten tekenen in december.

Maar het vredesproces brak af, en half december zetten minstens zesduizend leden van de Lou Nuer-stam koers naar Pibor. Ze noemden zich het Witte leger, naar de as die strijders op hun lichaam wrijven, en zwoeren dat ze “de volledige Lou Murle-stam van de aarde zouden vegen.”

Buffer

“We hebben vernomen dat er nog altijd haatboodschappen worden gebruikt om op te roepen tot etnisch geweld en gemeenschappen aan te zetten om aan te vallen”, waarschuwt Johnson.

De regering heeft beloofd een onderzoek in te stellen naar de verantwoordelijken voor het geweld. Ze heeft drieduizend soldaten naar het conflictgebied gestuurd en wil hen gebruiken als een buffer tussen de stammen. Volgens Johnson hebben de VN ongeveer de helft van zijn 2100 gevechtsklare blauwhelmen in de staat Jonglei gemobiliseerd.

Maar de soldaten hebben nog niet kunnen verhinderen dat Murle-jongeren in de tegenaanval gingen. Op 16 januari bijvoorbeeld werden hierbij 47 mensen gedood in Duk Padiet, aldus parlementslid Philip Thon Leek Deng.