Portugal wil rijkere migranten

Er leven ongeveer 150.000 migranten zonder papieren in Portugal. Uitzicht op regularisering hebben zij niet. Ook de grote groep van arme kandidaat-migranten uit landen als Brazilië, Mozambique, Angola en de Kaapverdische Eilanden die in Portugal hun kans willen wagen, krijgen het niet makkelijker. Voor wie geld heeft “wordt het heel eenvoudig, maar voor alle anderen verbetert er weinig of niets”, gelooft Jair Santos Pereira, een Braziliaanse werknemer in een restaurant in Lissabon.
Zelfs in de klasse van “ondernemers” lijkt de Portugese overheid een opdeling te willen maken. Wat de nieuwe wet onder dat begrip verstaat “is misleidend voor de gemiddelde sterveling”, schrijft de krant Diario de Noticias in een analyse van de regeling. Een Chinese migrant die een winkeltje opzet in Portugal, profiteert volgens de krant niet van de voordelen voor ondernemers. “Die zijn er voor bedrijfsleiders die veel geld meebrengen of leningen kunnen loskrijgen.”
Onder de zelfstandigen die naar Portugal trekken, kunnen volgens de analyse van Diario de Noticias alleen vrije beroepen aanspraak maken op de automatische toekenning van een verblijfsvergunning. Dat zijn mensen die een diploma van hoger onderwijs op zak hebben, een categorie van migranten die Portugal prioritair wil aantrekken.
Het Portugese parlement keurde de nieuwe migratiewet goed in mei, maar alle nodige uitvoeringsbesluiten lieten nog drie maanden op zich wachten. Met de nieuwe aanpak kiest Portugal voor een beleid dat al decennialang gevolgd wordt door de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Australië, Canada en Brazilië, landen waar migranten een belangrijke rol spelen in de economie.
In Portugal leven 420.000 legale arbeidsmigranten en volgens de cijfers van niet-gouvernementele organisaties nog eens 150.000 mensen zonder papieren. Samen is dat ongeveer 10 procent van de totale actieve bevolking in het land. Door de belastingen die ze betalen helpen de migranten in Portugal de uitkeringen te financieren van de 4,7 miljoen kinderen, werklozen, gepensioneerden en zieken die Portugal telt.
Migrantenverenigingen nemen er vooral aanstoot aan dat mensen zonder papieren die in Portugal werken, vaak wel belastingen en sociale bijdragen betalen, maar nauwelijks kans op een verblijfsvergunning maken. Voor het ministerie van Financiën tellen ze mee, voor Binnenlandse Zaken bestaan ze niet.
Positief aan de nieuwe wet is dat de bureaucratie voor sommige groepen migranten afneemt en dat er nu ook een duidelijke regeling voor buitenlandse studenten is, oordeelt het Platform van de Migrantenverenigingen in Portugal. Negatief is vooral dat de “Vreemdelingendienst nog meer macht krijgt om mensen verschillend te behandelen.”
De nieuwe Portugese migrantenwet verhoogt ook de straffen voor bedrijven die illegale migranten in dienst nemen, voor schijnhuwelijken en voor mensen die zich schuldig maken aan mensensmokkel.