Onrust groeit over arrestatie Iraanse wetenschapper

Jehanbegloo zit vast in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Hoewel er geen officiële beschuldiging is, zou gearresteerd zijn op verdenking van spionage. Maar in de academische gemeenschap in Iran en bij niet-gouvernementele organisaties, gelooft bijna niemand dat.

Verschillende landen beginnen zich inmiddels te bemoeien met de kwestie, vooral Aziatische landen als Pakistan, Afghanistan en in het bijzonder India, het land waarmee de wetenschapper een nauwe band heeft.

Jehanbegloos vrouw Azin zegt dat ze haar man vijf keer heeft bezocht in de gevangenis en dat hij in slechte conditie verkeerde. “Hij heeft veel gewicht verloren. Maar wat nog erger is voor mij en ons kind van tien maanden, is de onzekerheid over de vraag hoe lang hij nog zal vastzitten. Ik hoop elke dag op zijn vrijlating, maar de autoriteiten zeggen dat het onderzoek nog niet is afgerond. Tot die tijd mag hij geen advocaat spreken.”

Jehanbegloo heeft meer dan twintig boeken geschreven over mensen als Ghandi, Isaiah Berlin, Rabindrahath Tagore en Edward Said. Tijdens een interview met IPS, vlak voor zijn arrestatie, vertelde hij dat naast Ghandi, Agnes Heller, Adam Michnik en Richard Rorty invloed hebben gehad op zijn denken. Hij benadrukte de noodzaak van dialoog tussen landen en continenten. Jehanbegloo publiceerde onder meer in de Europese kranten Die Welt, El Pais, Il Manifesto en La Stampa.

De arrestatie van Jehanbegloo wordt in de academische wereld gezien als een zorgwekkende ontwikkeling. “Er wordt een academicus geïntimideerd die geen activist is en ook niet zo wordt gezien. Hij is ook geen controversiële publieke verschijning die de regering in verlegenheid heeft gebracht”, zegt een wetenschapper van de Universiteit van Teheran die anoniem wil blijven. “De boodschap van deze arrestatie lijkt te zijn dat het regime iedereen zomaar kan arresteren, of hij of zij een activist is of niet. Dat werkt erg demoraliserend en ontmoedigend.”

Twee activisten vinden dat de affaire schadelijk kan zijn voor Iran, juist nu het bezig is om de wereld ervan te overtuigen dat het een normaal en verantwoordelijk land is. Een van hen zegt zich zorgen te maken over het feit dat de internationale gemeenschap zich tot nu toe niet bemoeit heeft met de affaire, en meer in het algemeen, met de mensenrechten in Iran. De buitenwereld is juist bezig het engagement met Iran te verdiepen als het gaat om de nucleaire ambities van het land. “Het zou triest zijn als de wereld Iran het recht geeft om nucleaire technologie te ontwikkelen voor vreedzame doeleinden ten koste van de mensenrechten van Iraanse burgers”, zegt hij.

Intellectuelen in diverse landen roeren zich wel. Begin mei bezocht een delegatie van het Indiase Centre for the Study of Developing Societies (CSDS) waar Jehanbegloo doceerde een functionaris van de Iraanse ambassade in India. De delegatie verzocht de zaak van Jehanbegloo “opnieuw te overwegen.” Op 16 mei schreef CSDS-directeur Suresh Sharma een brief aan de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad. Sharma wijst in zijn brief onder meer op de bijdrage die Jehanbegloo heeft geleverd aan het begrip tussen India en Iran. Hij beschrijft de wetenschapper als een filosoof-intellectueel die toegewijd is aan “geweldloosheid, vrede en waarheid.” (JS/ADR)