Latijns-Amerikaanse vrouwen willen nieuwe handelspolitiek (*)

Lago en Norma Maldonado uit Guatemala horen bij het Internationale Gender- en Handelsnetwerk (IGTN). Ze zijn kritisch over de vrijhandelsverdragen die Latijns-Amerikaanse landen tekenen met de Verenigde Staten en Europa.

Vrijhandelsakkoorden veroorzaken volgens hen armoede en verlies van biodiversiteit, vooral door megaprojecten op het gebied van mijnbouw, waterkrachtcentrales, monocultuur en transgene gewassen. Voor die projecten is soms veel water nodig, ze kunnen vervuilend zijn en verergeren de effecten van de klimaatverandering.

Vrijhandelsakkoorden kennen strikte bepalingen over intellectuele eigendomsrechten van transgenen zaden. Kleine boeren zijn daar de dupe van. De regels zorgen voor voedselonzekerheid in arme gemeenschappen die als gevolg van de klimaatverandering al zeer wisselende oogstopbrengsten hebben. 

Biodiversiteit

“Waar biodiversiteit, welvaart en cultuur is, daar spelen ook belangen van bedrijven”, zegt Maldonado, plaatsvervangend hoofd van Servicios Ecuménicos de Formación Cristiana en Centro América (Sefca), een organisatie die zich inzet voor vrouwen en jongeren en ontwikkeling.

Sefca richt zich onder meer op herstel van traditionele landbouwpraktijken, het ontwikkelen van markten voor lokale producten, verbetering van het dieet van plattelandsbewoners en het geven van training voor internationale handelsbesprekingen.

“De handelsverdragen geven andere landen vrij baan om onze natuurlijke rijkdommen te plunderen. De effecten van de verdragen zijn in het dagelijks leven merkbaar: de privatisering van water, verlies van land, mijnbouwbedrijven die honderdduizenden liters water per minuut gratis gebruiken terwijl ze onze rivieren vervuilen”, zegt ze.

“Guatemala is de geboorteplaats van veel voedselgewassen en toch is de bevolking ondervoed. Kinderen gaan dood van de honger. We produceren voedsel, maar dat is allemaal voor export, voor de internationale markt.”

Documentaire

Maldonado vindt dat de Europese Unie (EU) “met de ene hand geeft” door ontwikkelingshulp en “met de andere hand neemt” door de handelsverdragen.

Sefca werkt aan een documentaire die bewustwording moet kweken over de watercrisis. Delen van de documentaire waren te zien op Klimaforum. De filmfragmenten toonden vrouwen die vier uur per dag nodig hadden om voldoende water te vinden.

Water is om culturele redenen een “vrouwenprobleem”, zegt Maldonado. “Omdat vrouwen meestal koken, de was doen en kinderen baden. Gebrek aan water maakt het leven voor vrouwen nog zwaarder. Als vrouwen vier uur nodig hebben om water te halen, hoe kunnen ze dan ook nog tijd vrijmaken om iets bij te leren en te participeren in het gemeenschapsleven?

De vrouwen waar Sefca zich voor inzet, weten weinig over uitstoot van broeikasgassen en wetenschappelijke aspecten van de klimaatverandering. “En eerlijk gezegd begrijp ik daar zelf ook niet alles van”, zegt ze. “Wat we wel weten, is dat er constant landverschuivingen en overstromingen zijn - terwijl we niet kunnen zwemmen, dat de temperatuur stijgt en dat het ritme van de gewassen verandert. Soms is de koffie rijp in januari. Vroeger was dat altijd in oktober. De cycli en de landbouwkalenders zijn in de war.”

“We mogen dan misschien niet weten wat een CO2-opslag is, maar we weten dat ons land ons afgenomen wordt”, zegt Maldonado. Ze voegt eraan toe dat zij en andere activisten bedreigd en geïntimideerd zijn vanwege hun oppositie tegen de vrijhandelsakkoorden in Guatemala.

Maldonado zegt “niets” te verwachten van de klimaatconferentie in Kopenhagen, die nog tot 18 december duurt. Ze vestigt haar hoop op de allianties die ontstaan op het Klimaforum, waar scepsis over het huidige ontwikkelingsmodel de boventoon voert. Dit alternatieve forum in Kopenhagen duurt eveneens tot 18 december.




(*) Dit artikel maakt deel uit van een reeks bijdragen van IPS naar aanleiding van de klimaatconferentie in Kopenhagen. ‘Planeet Kopenhagen’ startte op 23 november en loopt tot het einde van de conferentie op 18 december.