"Japan moet opnieuw met lokaal hout aan de slag"

Twee decennia geleden voerde Japan de lijst aan van grootste inkopers van hout en gerelateerde producten. Volgens Koji Hattori van het ministerie van Land- en Bosbouw begon de jaarlijkse houtimport af te nemen aan het eind van de jaren 1990, toen de economische recessie ook in bouwsector voelbaar werd.

Hoewel Japan vandaag nog maar de vijfde grootste invoerder van hout in de wereld is, laat het nog steeds 70 procent van zijn bouwmaterialen van over de zee aanrukken. Maar recente overheidsstudies geven aan dat de import van multiplex, vooral uit Maleisië en Indonesië, wel met 30 procent is gestegen sinds de aardbeving en tsunami op 11 maart dorpen en steden aan de kust met de grond gelijk maakte.

Wanbeheer

“Vooral de vraag naar multiplex steeg spectaculair na de ramp in maart”, aldus Hattori. “De vertragingen met de leveringen deed ook de vraag naar lokaal hout voor de bouw stijgen”, voegt hij eraan toe. “Het gevolg is dat de prijzen onder een dollar per kubieke meter duiken.”

Naoto Ando, expert en hoogleraar aan de Universiteit van Tokio, legt uit dat de massale export van hout aan het begin van de jaren 1980 leidde tot schaarste in de regio. Daardoor gingen de prijzen drastisch omhoog. Maar nieuwe houtexporteurs als Australië, China en de Verenigde Staten zorgden opnieuw voor een prijsdaling. De lokale houtproducenten in Japan hebben weer met buitenlandse concurrentie af te rekenen. “De binnenlandse houtindustrie is niet langer winstgevend”, stelt Ando.

De ecologisten vinden de piekende import van multiplex door de wederopbouw tekenend voor het wanbeheer van de Japanse bossen. “Door zijn uitgestrekte wouden kan Japan niet alleen in eigen houtbehoefte voorzien maar zelfs een belangrijke uitvoerder worden. De voorwaarde is dat we de lokale houtindustrie beter gaan beheren”, benadrukt Ando.

Tabayama

Ze pleiten voor duurzame ontwikkeling in gemeenschappen als manier om de Japanse bossen te beschermen en tegelijk de afhankelijk van houtimport af te bouwen. Een mooi voorbeeld is Tabayama, een dorpje ten westen van Tokio dat omringd wordt door bergen en ongerept dennenbos. De snelle economische groei na de Tweede Wereldoorlog gaf een zware klap aan de lokale houtindustrie, die niet kon concurreren met goedkoper hout uit Zuidoost-Aziatische landen dat de lokale markt overspoelde.

Traditionele houthakkers en hun gezinnen verlieten het dorp tot er nog amper zevenhonderd inwoners overbleven, getuigt burgemeester Masayuki Okabe. “We werden economisch sterk afhankelijk van overheidssubsidies.”

Maar de voorbije jaren is er veel veranderd. Volgens Okabe heeft het Furusato-project in Tabayama nieuw leven gebracht in de bossen met behulp van programma’s die zich toespitsen op menselijke ontwikkeling. De regio heeft nu een goede kans om de lokale economie uit het slop te halen. Tabayama is bijvoorbeeld een belangrijke toeristische trekpleister geworden.