EU steunt promotie voor vervuilende brandstof (*)

In 2005 heeft de Europese Commissie het Zero Emissions Platform (ZEP) opgezet. Dat moet de Commissie adviseren over CCS-projecten, die CO2 uit steenkoolcentrales capteren en ondergronds opslaan. Het ZEP, dat door grote energiebedrijven wordt gedomineerd, kreeg 1,5 miljard euro subsidies en is nu volop aan het lobbyen tijdens de VN-klimaattop in Kopenhagen.
Ongeveer 1 miljard euro ging naar CCS-projecten als onderdeel van het herstelplan waarmee de EU op de financiële crisis reageerde. Daarnaast maakte Brussel er 400 miljoen euro voor vrij via wetenschappelijke onderzoeksfondsen.

Niet voor 2020

Het Corporate Europe Observatory noemt het in zijn pas verschenen rapport (Openbare fondsen gebruikt om te lobbyen voor fossiele brandstof in Kopenhagen) ongepast dat zulke enorme sommen naar CCS-technologie gaan, waarvan nog niet vaststaat dat ze milieuvriendelijk is.
Volgens het observatorium geven de pleitbezorgers van CCS-projecten zelf toe dat de opslag van CO2 niet voor 2020 kan worden gebruikt. De techniek kan dus niet bijdragen tot de EU-doelstelling om tegen dat jaar de CO2-uitstoot met 20 procent te verminderen.
Het ZEP pleit er dit weekend in de Deense hoofdstad voor om CO2-opslag te financieren via het Clean Development Mechanism (CDM), waarbij rijke landen hun eigen uitstoot kunnen afkopen met investeringen in klimaatprojecten in ontwikkelingslanden.

Meer van hetzelfde

De 23 leden van het ZEP vertegenwoordigen vooral grote energiebedrijven zoals Shell, BP, Vattenfall, E.ON, Alstom, Siemens en Statoil. Sommige van die bedrijven hebben niet zo’n beste milieureputatie. Met zijn activiteiten in de Nigerdelta is Shell de grootste CO2-uitstoter in Afrika. Het Wereldnatuurfonds (WWF) is al enige milieuorganisatie in het ZEP vertegenwoordigd.
“De fossielebrandstofindustrie heeft publieke middelen gebruikt om de captatie en opslag van koolstof te promoten binnen de EU – en nu pleiten ze in Kopenhagen voor meer van hetzelfde”, zegt Yiorgos Vassalos van het CEO. “Als CCS kredieten krijgt via het Clean Development Mechanism ontstaat er een nieuwe financieringsbron – en legitimeert dat de expansie van fossielebrandstofprojecten in de ontwikkelingswereld.”
Volgens Vassalos lijkt de EU makkelijker publieke middelen aan CO2-opslag te besteden dan aan hernieuwbare energie, ook al horen wind- en zonne-energie tot de schoonste vormen van energieopwekking.
 
Hans van der Loo, hoofd van de Shell-afdeling voor EU-zaken, ontkent dat het ZEP steun probeert te winnen voor fossiele brandstof ten nadele van hernieuwbare brandstof. CO2-opslag moet deel uitmaken van een veelzijdige aanpak van het klimaatprobleem, waarin ook energie-efficiëntie en hernieuwbare energie hoort. “CCS is geen zilveren kogel. Het zal de wereld niet redden. Maar zonder CCS zal de wereld niet gered worden.”

Een goed beeld

Sanjeev Kumar, de WWF-vertegenwoordiger in het ZEP, zegt dat het platform een goed beeld geeft van wat de verschillende belangengroepen denken. Maar hij geeft toe dat de dominantie van vertegenwoordigers van de privésector in het ZEP en gelijkaardige organen een voorbeeld is van hoe er “al te veel deuren openblijven voor de industrie” in de Brusselse bureaucratie.
Acht van de bedrijven in het ZEP hebben EU-subsidies gekregen: Shell, BP, Alstom, RWE, Siemens, Total, Air Liquide en Vattenfall. Vattenfall en Alstom beheren het eerste demonstratieproject voor CO2-opslag in de EU in het Duitse Spremberg.
(*) Dit artikel maakt deel uit van een reeks bijdragen van IPS naar aanleiding van de klimaatconferentie in Kopenhagen. ‘Planeet Kopenhagen’ startte op 23 november en loopt tot het einde van de conferentie op 18 december.