Escalerend geweld bedreigt vredesverdrag in Zuid-Soedan

Hoewel er geen concrete bewijzen zijn voor de wapenstroom van noord naar zuid, blijkt uit een rapport van de Small Arms Survey, een onafhankelijke onderzoekscel naar bewapening, dat de ‘gewapende capaciteit en ambitie van sommige [rebellen]groepen sterk is gestegen’.  
Ook Artsen Zonder Grenzen (AZG) bevestigt die trend. In een rapport over de precaire Zuid-Soedanese humanitaire situatie staat dat het geweld van het laatste jaar de traditionele ‘veediefstallen’ overstijgt, met een sterke toename van dodelijke slachtoffers als gevolg. 
Volgens het internationale dagblad, de International Herald Tribune (IHT), beweren Zuid-Soedanese politici en VN diplomaten dat de noordelijke regering de wapentoename sponsort in een poging chaos te brengen naar het gebied. Dit blijkt ondermeer uit de ongeziene militaire organisatie van de gewapende groeperingen, aldus de IHT. Noordelijke hoogwaardigheidsbekleders ontkennen in alle toonaarden.  

Verdeel en heers 

Nochtans zou het niet de eerste keer zijn dat de regering deze ‘verdeel en heers’ tactiek toepast. De internationale gemeenschap beschuldigt de Soedanese president Omar al-Bashir ervan regeringsgezinde milities te hebben gesteund tijdens de burgeroorlog. 
Daarom is het niet onwaarschijnlijk dat de regering Bashir opnieuw een indirecte hand heeft in de recente conflicten. Deze werden vooral in het Jonglei gebied, in het zuid-oosten van Soedan, uitgevochten. In 2009 zouden al meer dan 2.000 slachtoffers gevallen zijn door etnische confrontaties.  
Volgens AZG begint de noodsituatie te escaleren: ‘Het geweld neemt toe, de ene ramp volgt op de andere. En toch worden de onmiddellijke noden niet geledigd,” aldus Stephan Goetghebuer, Operationeel Directeur van AZG. 

Naar onafhankelijkheid? 

Het vredesverdrag dat in 2005 door de twee grootste partijen uit het noorden en het zuiden, de National Congress Party (NCP) en Sudan’s People Liberation Movement (SPLM), werd ondertekend, maakte een einde aan twintig jaar burgeroorlog. Aan het zuiden werd toen een bepaalde mate van autonomie verleend.
Daarnaast bepaalde het vredesverdrag dat een referendum in Zuid-Soedan moest beslissen over een eventuele onafhankelijkheid van de regio. Daarover kwamen al-Bashir (CNP) en Salva Kiir (SPLM) op zondag 13 december tot een akkoord, waarin de voorwaarden voor het referendum in 2011 werden uitgetekend.
De vraag is of de centrale regering in Khartoem het olierijke zuiden haar eigen weg wil laten gaan. De recente uitspattingen van geweld wijzen op de moeilijke weg die het land nog af te leggen heeft.