Controverse over geweervuur in Georgië

Nabij de grens met Zuid-Ossetië werden zondag de Georgische president Sakaasjvili en zijn Poolse collega Kaczynski beschoten toen ze een Russisch checkpoint naderden. Volgens de Georgische openbare omroep hebben Zuid-Ossetische separatisten nu toegegeven het presidentiële gevolg te hebben beschoten.
De twee werden naar eigen zeggen aangevallen toen ze met hun entourage een bezoek wilden brengen aan een Russisch checkpoint in de felbetwiste regio Akhalgori (Leningor), vlakbij de grens met Zuid-Ossetië. Volgens de Georgian Public Broadcasting heeft Irina Gagloeva, de Zuid-Ossetische minister van informatie en geschreven media, nu toegegeven dat Zuid-Ossetische grenswachters het vuur hebben geopend. Gagloeva benadrukt dat zij pas tot actie overgingen, nadat de presidentiële autocolonne geen gehoor gaf aan hun waarschuwingen om te stoppen. Of er sprake is van een bewust “vuurgevecht door separatisten”, zoals Georgische media aangaven, is dan natuurlijk nog de vraag. 

Een aanslag of wishful thinking?

Sakaasjvili wees in een persmededeling op zondag meteen met een beschuldigende vinger richting Moskou. Kaczynski ondersteunde deze aantijging: “Ik herkende aan hun geschreeuw dat het Russen waren”. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, deed deze aanklachten meteen af als klinkklare onzin en hekelde de provocatie.
“Dit is niet de eerste keer dat dit gebeurt. Eerst kienen ze alles zelf zorgvuldig uit, om daarna de Russen of de Zuid-Osseten te beschuldigen.” De Zuid-Ossetische president Kokoity trad hem daarin bij en verklaarde in een interview met het Russische persagentschap Interfax dat de aantijgingen een  duidelijke “provocatieve handeling zijn van de Poolse en Georgische presidenten, om de regio te destabilizeren.”
Maria Stepan, een Poolse journaliste die met het gezelschap meereisde, verklaarde in een interview aan de New York Times, dat ze bij het uitstappen schoten van een machinegeweer hoorde. Het was volgens haar echter helemaal niet duidelijk of het slechts om waarschuwingsschoten in de lucht ging, dan wel of de schoten op de auto van de president gericht waren.

Staakt-het-vuren

De heen-en-weer beschuldigingen kaderen in de ijskoude relaties tussen Tbilisi en Moskou sinds de vijfdaagse oorlog in augustus. Dankzij Franse diplomatieke inmenging kwam toen een staakt-het-vuren tot stand. Officieel hebben sinds 5 oktober alle Russische militairen zich teruggetrokken uit Zuid-Ossetië, maar daaraan wordt zowel in West-Europese als in Georgische media openlijk aan getwijfeld. Volgens de Georgische openbare omroep hebben de Russen na het incident van zondag de controle over de regio Akhalgori (Leningor) versterkt.

Feestje in mineur

De Poolse president Kaczynski staat bekend als een fervente voorvechter van de politiek van Sakaasjvili. Hij was in Georgïe voor de herdenking van vijf jaar Rozenrevolutie, een vreedzame omwenteling waarbij toenmalig president Sjevarnadze aan de kant werd geschoven.
Een spetterend feestje werd het alleszins niet in Tbilisi. De populariteit van de eens bejubelde president Sjakaasjvili heeft immers een bedroevend dieptepunt bereikt. Niet alleen heeft het land te kampen met een serieuze economische terugval – met een groei van amper 3,4% in vergelijking met de 12,4% in 2007 – ook het optreden van Sjakaasjvili in de vijfdaagse oorlog werd door de Georgische bevolking niet echt gesmaakt.
Bovendien kondigde Nina Burjanadze, zijn vroegere bondgenote en eveneens sleutelfiguur in de Rozenrevolutie, net aan dat ze een nieuwe partij uit de grond heeft gestampt. Burjanadze stak haar ongenoegen over de “te vermijden oorlog” en de mediacensuur door Sjakaasjvili nooit onder stoelen of banken. Ze stuurt aan op nieuwe verkiezingen.