Aantal executies in Iran neemt toe

“Ondanks tekenen van openheid na de verkiezing van president Hassan Rohani bijna een jaar geleden, is de mensenrechtensituatie in het land dramatisch verslechterd”, zegt Taimoor Aliassi, VN-vertegenwoordiger van de Associatie voor Mensenrechten in Koerdistan.

Minstens 687 gevangenen werden in 2013 geëxecuteerd, waarvan 68 procent na de presidentsverkiezingen in juni 2013, zegt Aliassi. Dit is het hoogste aantal in vijftien jaar. In de meeste gevallen ging het om (etnische) minderheden zoals Koerden, Beloetsjen en bahá’is.

De executies worden gemeld in een rapport van de speciale VN-rapporteur inzake Iran, Ahmed Shaheed. De Iraanse regering noemt de bevindingen van Shaheed “niet objectief” en “vooral een compilatie van ongefundeerde beschuldigingen.”

“Vorig jaar waren er twee executies per dag”, zei Shadeed tijdens een bijeenkomst eerder deze week in Genève over mensenrechten in Iran. “In 60 procent van de gevallen ging het om misdrijven die met drugs te maken hadden. De verdachten hadden meestal geen toegang tot advocaten en bekentenissen werden onder marteling verkregen. Onder de geëxecuteerden bevonden zich drie minderjarigen.”

China

Shaheed bestrijdt de bewering van de Iraanse overheid dat zijn rapport alleen op bronnen binnen de oppositie is gebaseerd, of zelfs op informatie van terroristen. “Ook al kon ik het land niet in, ik heb met 700 mensen gesproken. Ik interview ze via Skype. Als ik naar Iran had gekund, had ik ook de visie van de regering in mijn rapport verwerkt. Dat zou in haar voordeel zijn geweest.”

“Iran voert na China de meeste executies uit. Als het gaat om het aantal executies in verhouding tot het aantal inwoners, staat Iran zelfs op de eerste plaats”, zegt Raphaël Chenuil-Hazan, directeur van de Franse niet-gouvernementele organisatie (ngo) Ensemble Contre la Peine de Mort. De organisatie werd in 2000 opgericht om onderzoek te doen naar de doodstraf.

Mahmood Amiry-Moghaddam, woordvoerder van Iran Human Rights, een ngo in Oslo met leden in en buiten Iran, zegt dat 56 procent van de cijfers in het rapport officieel is en 44 procent onafhankelijk bevestigd. Vorig jaar zijn er 59 openbare executies gedocumenteerd. Deze executies werden officieel aangekondigd. Ook kinderen zien die executies, want er wordt geen leeftijdsgrens gesteld aan de toeschouwers. “Maar in gevangenissen zijn er veel geheime executies. Daar moet onafhankelijk onderzoek naar worden gedaan.”

Drugs

Sinds 2010 werden in Iran meer dan 1800 mensen geëxecuteerd voor drugsmisdrijven. “Maar is het bezit van 30 gram heroïne, morfine, opium of methadon een ernstige misdaad?”, zegt Hazan. Andere redenen voor de doodstraf zijn onder meer rebellie, seksuele overtredingen zoals homoseksuele relaties, georganiseerde misdaad, beroving, smokkel en moord. In 2013 werden minstens 28 vrouwen opgehangen, zegt de speciale rapporteur.

Volgens Gianfranco Fattorini van MARP, een Franse ngo tegen racisme en discriminatie, zijn vijfentwintig Koerdische politieke activisten ter dood veroordeeld wegens ondermijning van de nationale veiligheid en soortgelijke zaken.

Diane Ala’i van de internationale Bahá’i Gemeenschap, zegt dat vervolging van bahá’is geworteld is in de grondwet, omdat die slechts drie religieuze minderheden erkent: christenen, joden en aanhangers van het zoroastrisme.

Bahá’is worden volgens haar vervolgd van de wieg tot het graf. “Kinderen krijgen op school te maken met uitsluiting. Jongeren wordt toegang tot de universiteit geweigerd en bahá’is worden uitgesloten van banen bij de overheid. Momenteel zitten er 136 bahá’is in de gevangenis, alleen om dat ze bahá’i zijn. Zij worden beschuldigd van de meest uiteenlopende dingen, van vijandschap tegen God tot spionage of lidmaatschap van een illegale organisatie.” Onder de gevangenen bevinden zich ook ouderen en jonge moeders met kinderen, zegt ze.