Aanloop naar Ethiopische verkiezingen nu al omstreden

“Vierentwintig van onze potentiële kandidaten worden op verschillende manieren lastiggevallen; sommige van hen zijn opgesloten”, zegt professor Beyene Petros, de vicevoorzitter van de het Forum voor Democratische Dialoog in Ethiopië (FDDE), een coalitie van acht oppositiepartijen. Eerder hadden andere oppositiepartijen het regerende EPRDF ervan beschuldigd al 450 van hun leden te hebben laten oppakken. De overheid zou ook politieke bijeenkomsten verbieden en zelfs politieke moorden laten plegen.

Gedragscode

Een gedragscode voor de verkiezingen die het EPRDF en drie oppositiepartijen uitwerkten en die door alle formaties moet worden onderschreven, zorgt nu voor nog meer misnoegen. Belangrijke oppositiepartijen als de Unie voor Democratie en Gerechtigheid (UDJ) zeggen dat de code het de tegenstanders van de regeringspartij alleen moeilijker moet maken klacht in te dienen tegen onregelmatigheden. Van de meer dan negentig partijen die in Ethiopië geregistreerd zijn, weigeren bijna dertig de code te onderschrijven. De Nationale Verkiezingsraad zegt dat 64 partijen hun handtekening wel onder het document hebben gezet.   

De code bevat regels over campagnevoering, het gebruik van partijsymbolen en de eigenlijke stembusgang. De tekst, die volgens de auteurs in een wet zal worden gegoten, richt ook een interpartijenraad op die geschillen tussen partijen moet behandelen vooraleer de Nationale Verkiezingsraad of het gerecht worden ingeschakeld. Volgens Petros werpt dat gewoon een verdere hindernis op voor de snelle behandeling van klachten.

Sommige experts vinden de code een goede start om de politiek in Ethiopië op een nieuwe leest te schoeien. “Maar doorslaggevend is of alle partijen zich eraan zullen houden”, zegt Gebremedhin Siomn, de decaan van de faculteit voor Journalistiek van de Universiteit van Addis Abeba.

Geweld voorkomen

Het FDDE en andere tegenstanders van de regering zeggen dat de drie kleine partijen die de code mee hebben ondertekend, geen echte oppositiepartijen zijn. Ze zouden heel dicht bij het EPRDF staan. Maar hun belangrijkste bezwaar is dat de code niet ingaat op de belangrijkste eisen die ze in 2005 formuleerden: de onafhankelijkheid van de Nationale Verkiezingsraad, van het gerecht en van de ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de praktische organisatie van de verkiezingen.

Het EPRDF en de regering houden vol dat de code alleen geschreven is om de volgende verkiezingen zonder geweld te doen verlopen. De verkiezingen van mei 2005 werden gevolgd door rellen die aan bijna tweehonderd mensen het leven kostten. Aanleiding waren vermoedens dat het EPRDF de resultaten vervalst had.
 
De regering ontkent ook dat de ordediensten politieke tegenstanders oppakken of lastigvallen. Bereket Simon, het hoofd van de communicatiedienst van de regering, zegt dat er alleen mensen werden gearresteerd die verdacht worden van criminele feiten. “We kunnen ze toch niet vrijlaten omdat ze lid zijn van de oppositie?”

Het EPRDF zal de verkiezingen van 2010 naar alle verwachtingen makkelijk winnen. De regering zegt dat de oppositie over onregelmatigheden klaagt omdat ze beseft dat ze geen kans maakt.