Het einde van vreedzaam verzet in Egypte?

Op 10 november verloopt de deadline die Egyptische ngo’s verplicht zich te registreren onder een volgens critici erg repressieve ngo-wet. Mensenrechtenorganisaties hebben het over het ‘uitroeien van het middenveld’, en klagen de ‘meest dramatische omkering van de mensenrechten in de moderne geschiedenis van Egypte’ aan. De Egyptische autoriteiten benadrukken echter dat de nieuwe wetgeving noodzakelijk is in de strijd tegen terrorisme, maar experts waarschuwen dat het huidige beleid Egyptische jongeren in de armen van Islamitische Staat (IS) dreigt te duwen. 

 

Op 10 november verloopt de deadline die Egyptische ngo’s verplicht zich te registreren onder een bestaande ngo-wet, die volgens critici erg repressief is.

Nationale en internationale mensenrechtenorganisaties zeggen dat de wet de Egyptische autoriteiten de bevoegdheid geeft zowat elke organisatie naar eigen goeddunken te sluiten of onder haar controle te plaatsen. De staat zou zo gemakkelijker tegoeden kunnen bevriezen of eigendommen in beslag nemen en mee beslissen over de samenstelling van raden van bestuur van organisaties.

De wet stelt ook dat de Egyptische autoriteiten hun zegen moeten geven over elke samenwerking van Egyptische organisaties met buitenlandse entiteiten, terwijl de financiering van Egyptische organisaties gemakkelijker geblokkeerd zou kunnen worden.

Amnesty International heeft het over het ‘uitroeien van het civiele middenveld.’

‘Dramatische omkering van de mensenrechten’

Het aflopen van de deadline komt vijf dagen nadat Egypte voor de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in Genève verscheen voor haar vierjaarlijkse Universeel Periodiek Onderzoek (UPR).

‘VN-lidstaten moeten de meest dramatische omkering van de mensenrechten in de moderne geschiedenis van Egypte veroordelen’

Human Rights Watch riep VN-lidstaten op deze gelegenheid aan te grijpen om de ‘meest dramatische omkering van de mensenrechten in de moderne geschiedenis van Egypte onder President al-Sisi’ te veroordelen.

Verschillende van de meest vooraanstaande Egyptische mensenrechtenorganisaties besloten niet rechtstreeks deel te nemen aan de UPR uit vrees voor vergelding of mogelijke vervolging door de Egyptische autoriteiten. Ze steunden wel de aanbevelingen van het Forum voor Egyptische Onafhankelijke Mensenrechtenorganisaties.

De Egyptische vicebuitenlandminister Hesam Badr stelde in Genève dat de kritiek van mensenrechtenorganisaties gebaseerd is op ‘misvattingen’. Hij verklaarde dat Egypte verschillende belangrijke hervormingen heeft doorgevoerd om de mensenrechtensituatie te verbeteren.

‘Terug naar het Moebarak-tijdperk’

Een rapport van negentien Egyptische mensenrechtenorganisaties schetst echter een dramatisch beeld van de mensenrechtensituatie in Egypte de afgelopen vier jaar.

‘Sinds 11 februari 2011 hebben opeenvolgende regeringen een beleid gevoerd gericht op het bestraffen van de Egyptenaren voor de massademonstraties van 2011 en het verzekeren dat zo’n protesten niet opnieuw plaatsvinden. Het enige kenmerk dat deze regeringen gemeen hebben was de voortzetting van hetzelfde patroon van schendingen onder het Moebarak-tijdperk’, stelt het rapport.

Human Rights Watch heeft het over ‘systematische moorden die wellicht misdaden tegen de menselijkheid uitmaken’

De militaire coup van juli 2013 en verkiezing van legergeneraal al-Sisi tot President een jaar later brachten volgens mensenrechtenorganisaties allesbehalve beterschap, integendeel.

Minstens 22.000 Egyptenaren vlogen sindsdien achter slot en grendel, en meer dan 1.500 mensen kwamen om het leven bij protesten tegen de nieuwe machthebbers. Tientallen arrestanten worden volgens Egyptische mensenrechtenorganisaties vastgehouden op onbekende locaties en worden blootgesteld aan marteling en verkrachting.

Een onderzoek van Human Rights Watch naar de bloederige onderdrukking van protesten van de Moslimbroederschap in de zomer van 2013 heeft het over ‘systematische en wijdverspreide moorden die wellicht misdaden tegen de menselijkheid uitmaken.’

Een antiprotestwet, die eind 2013 van kracht ging, maakt het de facto onmogelijk het recht op vreedzaam protest uit te oefenen. De seculiere 6 aprilbeweging werd eind april 2014 buiten de wet gesteld. Tientallen mensenrechtenverdedigers vlogen sindsdien achter slot en grendel voor hun protest tegen de antiprotestwet.

Een nieuw ontwerp van anti-terrorismewetgeving wordt bovendien momenteel bestudeerd. ‘Terrorisme’ wordt onder de nieuwe wet breed geïnterpreteerd als het ‘ernstig ondermijnen van de openbare orde’ en het ‘ondermijnen van de nationale eenheid.’

Eind oktober 2014 werd ook een nieuwe wet aangenomen die ervoor zorgt dat aanvallen op bepaalde publieke installaties - inbegrepen vandalisme tegen publieke eigendommen of het blokkeren van openbare wegen - voortaan onder de bevoegdheid van militaire rechtbanken vallen.

Jihadistische terreur in de Sinaï

Egyptische autoriteiten benadrukken in een strijd op leven en dood verwikkeld te zijn met jihadistische extremisten en terroristen. De nieuwe wetgeving is volgens hen noodzakelijk om terroristische bewegingen te kunnen aanpakken.

Het afgelopen 1,5 jaar was er immers sprake van een hele reeks aanslagen in de Sinaïwoestijn en Egyptische steden. Minstens 78 agenten of soldaten kwamen hierbij om het leven. Op 24 oktober werden 28 soldaten gedood bij de meest dodelijke aanslag tot nog toe in de Sinaï.  

De Moslimbroeders van de afgezette President Morsi worden in de Egyptische oorlog tegen de terreur over één kam geschoren met jihadistische groeperingen als Ansar Beit al-Maqdis of Ajnad Misr. Concrete bewijzen voor betrokkenheid van de Moslimbroeders bij de aanslagen blijven vooralsnog echter uit.

Ansar Beit al-Maqdis zou volgens een verklaring op haar twitter-account nu ook trouw gezworen hebben aan de Islamitische Staat.

Gevaar gedesillusioneerde jeugd

Het Egyptische regime voert een gevaarlijke strategie, stelt Tarek Radwan van het Rafik Hariri Center van de Amerikaanse denktank Atlantic Council. ‘De autoriteiten zullen vroeg of laat de volgende vraag moeten beantwoorden: zal repressieve stabiliteit de veiligheid en welvaart brengen die Sisi beloofde?’

Radwan pleit in een reactie aan MO* voor een politiek van de-escalatie en uiteindelijke verzoening met de Moslimbroederschap en meer respect voor de mensenrechten in Egypte.

‘Egyptische autoriteiten moeten zich afvragen of repressieve stabiliteit veiligheid en welvaart zal brengen’

‘Het beperken van vrijheden zal mensen die zich politiek willen uitdrukken doen wenden tot gewelddadige middelen. De staat denkt dat haar verdeel-en-verover tactiek zal volstaan om de Moslimbroederschap en haar leiderschap te vernietigen. Het probleem is echter dat het de broederschap zal doen versplinteren in veel gevaarlijkere en gewelddadigere facties die de veiligheid van Egypte bedreigen’, aldus Radwan. 

Radwan stelt dat de internationale gemeenschap Egypte meer onder druk moet zetten om de mensenrechten te respecteren. Zo niet dreigt het gevaar dat gedesillusioneerde jeugd verder radicaliseert en zich op termijn tot IS of gelijkaardige groeperingen in Egypte wendt.

De Egyptische ambassade in Brussel is het daar niet mee eens. In een reactie aan MO* benadrukt de ambassade de bereidheid van de autoriteiten om samen te werken met de Egyptische Nationale Mensenrechtenraad in de strijd tegen terrorisme. ‘De experten die u aanhaalt kennen de ware aard van het Egyptische volk en de Egyptische jeugd niet. Het volk vertrouwt zijn regering wel degelijk’, klinkt het bij de ambassade. 

IS-koorts

Een voormalig jeugdig lid van de Moslimbroeders spreekt dat tegenover het gespecialiseerde online medium al-Monitor tegen. Hij heeft het over de ‘IS-koorts’: het steunen van de ideologie van IS als een manier om te kunnen omgaan met de politieke ontwikkelingen in Egypte, en te ontsnappen aan de ijzeren grip en repressie van het regime.  

‘Jihadistische stemmen die de Moslimbroeders ridiculiseren voor haar democratische en vreedzame taktieken klinken steeds luider. Brutale repressie brengt enkel de illusie van stabiliteit, totdat een nieuwe revolutionaire onderstroom aan de oppervlakte openbarst. Of een jihadistische onderstroom’, aldus Tarek Radwan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.